Ένας από τους βασικούς στόχους της Συνθήκης της Λισαβόνας ήταν να υπάρξει μια ενιαία ευρωπαϊκή φωνή στη διεθνή σκηνή. Στην πραγματικότητα, όχι μόνο δεν έχει γίνει κάτι τέτοιο, αλλά ο αριθμός των συναντήσεων στις οποίες δεν μετέχει κανείς από τους ηγέτες της Ένωσης που θεσπίστηκαν με τη Συνθήκη αρχίζει να γίνεται ανησυχητικός. Ο μοναδικός τομέας, όπου η Ευρώπη εκπληρώνει εν μέρει τις υποχρεώσεις της είναι η οικονομική μεταρρύθμιση και ο συντονισμός των μέτρων για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Εκεί, εργάζεται αθόρυβα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπέι (στη φωτογραφία).
Η εξωτερική εικόνα της Ε.Ε., όμως, εξακολουθεί να φθίνει σε μια εποχή όπου αναδυόμενες δυνάμεις, όπως η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία διεκδικούν έναν αυξημένο ρόλο στους διεθνείς οργανισμούς, όπως το ΔΝΤ. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι κανείς από τους νέους ηγέτες της Ε.Ε. δεν συμμετέχει στις ειρηνευτικές συνομιλίες για τη Μέση Ανατολή που έχουν ξεκινήσει στην Ουάσινγκτον. Η υπουργός Εξωτερικών Κάθριν Αστον ανέθεσε την εκπροσώπηση της Ευρώπης στον πρώην πρωθυπουργό της Βρετανίας Τόνι Μπλερ, εκπρόσωπο του Κουαρτέτου (ΗΠΑ, Ρωσία, ΟΗΕ και ΕΕ) για τη Μέση Ανατολή. Κι όμως, η Ε.Ε. έχει τη μεγαλύτερη συνεισφορά στη βοήθεια προς τους Παλαιστίνιους.
Η Αστον δεν έλαβε μέρος ούτε στη σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών όπου αποφασίστηκε η βοήθεια προς τους πλημμυροπαθείς του Πακιστάν, αφού δεν είχε λάβει σχετική εξουσιοδότηση από τα ευρωπαϊκά όργανα. Στη σύνοδο εκείνη, η Ευρώπη εκπροσωπήθηκε από τον εκτελούντα χρέη υπουργού Εξωτερικών του Βελγίου -που προεδρεύει στην Ε.Ε. στο τρέχον εξάμηνο- Στίβεν Βανάκερε. Πολιτικό βάρος έχει χάσει η Ένωση και στις διαπραγματεύσεις με το Ιράν, μετά την αποχώρηση του Χαβιέ Σολάνα από τη θέση του. Ο ισπανός πολιτικός εκπροσωπούσε την Ομάδα των Εξι (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία, Γερμανία) στις σχέσεις με την Τεχεράνη. Θεωρητικά, η Αστον θα μπορούσε να πάρει τη θέση του, αλλά κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί.
Σε όλα αυτά προστίθεται τώρα και η εκκρεμότητα της εκπροσώπησης της Ε.Ε. στην επόμενη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, από τις 20 ως τις 23 Σεπτεμβρίου. Για να λάβει μέρος ο Βαν Ρομπέι θα πρέπει να υπάρξει σχετικό ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών, αφού στη σύνοδο αυτή συμμετέχουν μόνο αρχηγοί κρατών. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να μεταβεί στη Νέα Υόρκη και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.
Έχοντας επίγνωση της πρόκλησης που συνιστά το αυξανόμενο οικονομικό και πολιτικό βάρος των αναδυομένων δυνάμεων, ο Βαν Ρομπέι συγκάλεσε έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τις 16 Σεπτεμβρίου, όπου οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων των «27» θα συζητήσουν τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσει η Ένωση απέναντι στην Κίνα, την Ινδία, τη Νότια Κορέα και τη Βραζιλία. Τους επόμενους μήνες αναμένεται να πραγματοποιηθούν διμερείς σύνοδοι με αρκετές από αυτές τις χώρες.
Χαμένη σ' έναν κόσμο εκατοντάδων συνεδριάσεων, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα συνεχίσει έτσι να έχει έλλειμμα ηγεσίας και στόχων. «Το πρόβλημα είναι ότι οι πρόοδοι που επιτεύχθηκαν σε θεσμικό επίπεδο με τη Συνθήκη της Λισαβώνας δεν έλυσαν το βασικό πρόβλημα της Ευρώπης, που είναι η άρνηση των χωρών-μελών να υιοθετήσουν κοινές θέσεις», επισημαίνει ο Μάρκο Ιντσέρτι από το Κέντρο Μελετών για την Ευρωπαϊκή Πολιτική (CEPS).
Κατά την άποψή του, αυτό που απαιτείται αυτή τη στιγμή είναι ένα non paper όπου θα καθορίζονται με σαφήνεια οι ρόλοι των τεσσάρων βασικών αντιπροσώπων της Ένωσης: των προέδρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και της Υπουργού Εξωτερικών. Το ζήτημα είναι ποιος θα συντάξει αυτό το non paper...
Η αντίσταση των χωρών-μελών να παραχωρήσουν πολιτική εξουσία και αντιπροσώπευση στους κοινοτικούς θεσμούς είναι σαφής στις σχέσεις με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Οι ευρωπαϊκές χώρες υπονομεύουν την προσπάθεια της Ουάσινγκτον να δώσει στις αναδυόμενες δυνάμεις το βάρος που θα έπρεπε να έχουν στο Συμβούλιο του ΔΝΤ. Η άρνηση της Ευρώπης να αντιληφθεί ότι το Βέλγιο δεν μπορεί να επισκιάζει την Κίνα δείχνει την αδυναμία του ευρωπαϊκού σχεδίου.
Πηγή: El Pais, ΑΠΕ-ΜΠΕ