Πρόταση για την παροχή καλύτερων σιδηροδρομικών υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων ενέκρινε την Παρασκευή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πρόταση για την παροχή καλύτερων σιδηροδρομικών υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων - μέσω της αύξησης του ανταγωνισμού στη σιδηροδρομική αγορά, της ενίσχυσης των εξουσιών των εθνικών ρυθμιστικών αρχών και της βελτίωσης του πλαισίου για επενδύσεις σε σιδηροδρόμους - ενέκρινε την Παρασκευή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η πρόταση οδηγίας για τη θέσπιση Ενιαίου Σιδηροδρομικού Χώρου είναι εγχείρημα νομοθετικής απλούστευσης και ενοποίησης, με τη συγχώνευση των τριών ισχυουσών οδηγιών και των διαδοχικών τροποποιήσεών τους σε ενιαίο συνεκτικό κείμενο. Αποσκοπεί επίσης στην αντιμετώπιση των βασικών προβληματικών τομέων που υπονομεύουν την αποτελεσματική λειτουργία της σιδηροδρομικής αγοράς.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Επιτροπής, με την οδηγία αντιμετωπίζονται τρεις βασικοί τομείς προβλημάτων:
1. Θέματα ανταγωνισμού
Σκοπός της προτεινόμενης οδηγίας είναι η αύξηση του ανταγωνισμού στην αγορά σιδηροδρομικών μεταφορών μέσω περισσότερο διαφανών όρων πρόσβασης στην αγορά και της ευχερέστερης πρόσβασης, για παράδειγμα, με:
* την απαίτηση βελτιωμένης (και, σε ορισμένες περιπτώσεις, εγγυημένης) πρόσβασης σε υπηρεσίες σχετιζόμενες με τους σιδηροδρόμους, όπως οι εγκαταστάσεις συντήρησης, οι τερματικοί σταθμοί, η πληροφόρηση επιβατών και η έκδοση εισιτηρίων κ.λπ. για εμπορευματικές και επιβατικές αμαξοστοιχίες·
* τη θέσπιση σαφών κανόνων σχετικά με τη σύγκρουση συμφερόντων και των πρακτικών που εισάγουν διακρίσεις στον τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών·
* την απαίτηση λεπτομερέστερων «δηλώσεων δικτύου» - ήτοι των εγγράφων που δημοσιεύονται ετησίως, ούτως ώστε οι δυνητικές νεοεισερχόμενες επιχειρήσεις να μπορούν να έχουν σαφή εικόνα των χαρακτηριστικών των διαθέσιμων υποδομών και προϋποθέσεων χρήσης του δικτύου.
2. Ενίσχυση της ρυθμιστικής επιτήρησης.
Η πρόταση ενισχύει την εξουσία των εθνικών ρυθμιστικών αρχών σιδηροδρομικών μεταφορών και συμπεριλαμβάνει προτάσεις για τη λήψη μέτρων, όπως:
* επέκταση της αρμοδιότητας των εθνικών ρυθμιστικών αρχών σε υπηρεσίες σχετιζόμενες με τους σιδηροδρόμους. Προηγουμένως, τα προβλήματα που αφορούσαν την πρόσβαση σε υπηρεσίες σχετιζόμενες με τους σιδηροδρόμους δεν υπάγονταν πάντοτε στην εξουσία των εθνικών ρυθμιστικών αρχών·
* απαίτηση ανεξαρτησίας των εθνικών ρυθμιστικών αρχών για τις σιδηροδρομικές μεταφορές από οποιαδήποτε άλλη δημόσια αρχή.
* ενίσχυση των εξουσιών των εθνικών ρυθμιστικών αρχών για τις σιδηροδρομικές μεταφορές (ιδίως όσον αφορά τις κυρώσεις, τον έλεγχο, τα ένδικα μέσα και αυτεπάγγελτες εξουσίες έρευνας), καθώς και τη θέσπιση της υποχρέωσης των εν λόγω φορέων να συνεργάζονται για διασυνοριακά ζητήματα με τους ομολόγους τους.
3. Ενίσχυση του πλαισίου για δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις
Οι νέοι κανόνες για τη χρηματοδότηση υποδομών και τη χρέωση στοχεύουν στην ανάπτυξη εναρμονισμένης «χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής» για την ενθάρρυνση των επενδύσεων. Στα προτεινόμενα μέτρα συγκαταλέγονται τα εξής:
* Απαιτούνται εθνικές μακροπρόθεσμες στρατηγικές και πολυετείς συμβάσεις μεταξύ του Δημοσίου και των διαχειριστών υποδομής (σύνδεση της χρηματοδότησης με την απόδοση και επιχειρηματικά σχέδια). Ο στόχος είναι να εξασφαλιστεί στους συντελεστές της αγοράς μεγαλύτερη προβλεψιμότητα για την ανάπτυξη της υποδομής και περισσότερα κίνητρα για να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους.
* Απαιτούνται ακριβέστεροι και ευφυέστεροι κανόνες χρέωσης της υποδομής. Η καλύτερη εφαρμογή των αρχών χρέωσης που προβλέπονται στην υφιστάμενη νομοθεσία πρέπει να οδηγήσει σε χαμηλότερα τέλη πρόσβασης τροχιάς για τους φορείς των σιδηροδρομικών μεταφορών σε πολλά κράτη μέλη. Οι νέοι κανόνες χρέωσης (με την καθιέρωση του θορύβου ως κριτηρίου διαφοροποίησης, ως ισοδυνάμου για τις σιδηροδρομικές μεταφορές της χρέωσης του εξωτερικού κόστους που ισχύει για τις οδικές μεταφορές, καθώς και εκπτώσεων για τη διαλειτουργικότητα) πρέπει επίσης να ενισχύσουν τις ιδιωτικές επενδύσεις σε πράσινες και διαλειτουργικές τεχνολογίες.
Τι πρόκειται να ακολουθήσει;
Μαζί με την πρόταση αυτή, η Επιτροπή εξέδωσε σήμερα ανακοίνωση, όπου παρουσιάζει τη στρατηγική της για την ολοκλήρωση της ανάπτυξης του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Σιδηροδρομικού Χώρου και περιγράφει πρόσθετες πρωτοβουλίες που η Επιτροπή θα μπορούσε να δρομολογήσει μέσα στην επόμενη πενταετία. Η διαβούλευση θα διεξαχθεί σε αυτή τη βάση. Εξάλλου, δημοσιοποιείται αναλυτική μελέτη σχετικά με το άνοιγμα της αγοράς για την εγχώρια επιβατική κίνηση.
Ο κ. Siim Kallas, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής υπεύθυνος για τις μεταφορές, δήλωσε τα εξής: «Η Ευρώπη πρωτοπορεί στην τεχνολογία σιδηροδρόμων. Είμαστε στην κορυφαία βαθμίδα των σύγχρονων σιδηροδρομικών δικτύων. Αλλά, και μάλιστα ένα ΑΛΛΑ με κεφαλαία, η Ευρώπη χρειάζεται και αξίζει καλύτερες σιδηροδρομικές υπηρεσίες. Πρέπει να προσφέρουμε καλύτερη ποιότητα, καλύτερη αξιοπιστία, περισσότερες επιλογές και περισσότερη καινοτομία στους επιβάτες και τους χρήστες εμπορευματικών μεταφορών. Αυτό είναι ο σκοπός για τον οποίο σχεδιάστηκε αυτή η δέσμη μέτρων. Ο στόχος που επιδιώκω με όλα αυτά είναι περισσότερος ανταγωνισμός στις επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές. Αυτό θα είναι καλό για τους επιβάτες, καλό για τους χρήστες εμπορευματικών μεταφορών, καλό για τους παραγωγούς σιδηροδρομικού εξοπλισμού πολύ υψηλής ποιότητας και καλό για το περιβάλλον».