Εντυπωσιακή είναι η ικανότητα προσαρμογής των φυτών στο μολυσμένο από τη ραδιενέργεια έδαφος στην περιοχή του Τσερνομπίλ, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα νέας επιστημονικής έρευνας. Πολλοί πίστευαν ότι όλη η περιοχή θα έμενε χωρίς το παραμικρό ίχνος ζωής για πολλές γενιές, ωστόσο τα φυτά και τα δέντρα διέψευσαν αυτές τις εκτιμήσεις.
Εντυπωσιακή είναι η ικανότητα προσαρμογής των φυτών στο μολυσμένο από τη ραδιενέργεια έδαφος στην περιοχή του Τσερνομπίλ, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα νέας επιστημονικής έρευνας.
«Αν επισκεφθείτε την περιοχή, ποτέ δεν θα πιστεύατε ότι κάτι άσχημο συνέβη εκεί. Με κάποιο τρόπο τα φυτά μπόρεσαν να προσαρμοστούν στην ραδιενέργεια και εμείς προσπαθούμε να κατανοήσουμε το είδος των μοριακών αλλαγών που έλαβαν χώρα», δήλωσε ένας από τους ερευνητές, ο γενετιστής φυτών Μάρτιν Χάιντουκ της Σλοβακικής Ακαδημίας Επιστημών.
Σύμφωνα με το BBC και τους New York Times, η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό περιβαλλοντικής επιστήμης και τεχνολογίας "Environmental Science and Technology", διαπιστώνει πως η ικανότητα προσαρμογής των φυτών φαίνεται πως έχει να κάνει με τις μικρές μεταβολές στα επίπεδα των πρωτεϊνών τους.
Ενώ οι προηγούμενες έρευνες είχαν μελετήσει τις γενετικές μεταλλάξεις των φυτών λόγω ραδιενέργειας, στην εν λόγω έρευνα οι επιστήμονες εστίασαν για πρώτη φορά την προσοχή τους στον τομέα της "πρωτεωμικής" (όρος που συνθέτει τις "πρωτεΐνες" και το "γονιδίωμα" και αναλύει όλες τις πρωτεΐνες που παράγονται από τα γονίδια ενός οργανισμού).
Οι ερευνητές φύτεψαν από το 2007 λινάρι και σόγια στο μολυσμένο έδαφος του Τσέρνομπιλ, μόλις λίγα χιλιόμετρα από την τοποθεσία της καταστροφής. Μετά από λίγα χρόνια τα σύγκριναν με τα ίδια φυτά που είχαν φυτρώσει σε μη ραδιενεργό περιβάλλον και διαπίστωσαν ότι είχαν πολύ μικρές διαφορές μεταξύ τους, κυρίως μια απόκλιση της τάξης του 5% στα επίπεδα των πρωτεϊνών τους.
Όπως εκτιμάται, οι μεταβολές αυτές είναι κάποιου είδους αμυντικός μηχανισμός που πιθανώς έχει εξελικτική προϊστορία εκατομμυρίων ετών στο παρελθόν, καθώς η ραδιενέργεια υπάρχει σε φυσική μορφή στη Γη από την δημιουργία του πλανήτη μας. Αυτή η άμυνα επιτρέπει στα φυτά να προστατευτούν από την βλαβερή ακτινοβολία.
Διαπιστώθηκε επίσης, ότι τα φυτά ακολουθούν διαφορετικές αμυντικές-προσαρμοστικές στρατηγικές, καθώς το λινάρι και η σόγια είχαν εφαρμόσει ελαφρώς διαφορετικές μεταβολές πρωτεϊνών στον οργανισμό τους.
Όταν μια καταστροφή συμβαίνει, τα φυτά, αντίθετα με τα ζώα, δεν μπορούν να μετακινηθούν κάπου αλλού. Είτε θα προσαρμοστούν επί τόπου, είτε θα πεθάνουν, πράγμα που τα ωθεί σε εξελικτικές αμυντικές προσαρμογές μέσα στον ίδιο τον οργανισμό τους, με αποτέλεσμα να γίνονται ανθεκτικά ακόμα και απέναντι στη ραδιενέργεια.
Η πυρηνική καταστροφή στο Τσέρνομπιλ -η χειρότερη στην ιστορία- προκάλεσε τον θάνατο πολλών ανθρώπων και σοβαρές ασθένειες στους κατοίκους της περιοχής. Η γειτονική βιομηχανική πόλη Πριπιάτ εκκενώθηκε πλήρως και μέχρι σήμερα παραμένει πόλη-φάντασμα, ενώ πολλοί επιστήμονες πίστευαν ότι όλη η περιοχή θα έμενε χωρίς το παραμικρό ίχνος ζωής για πολλές γενιές. Όμως τα φυτά και τα δέντρα διέψευσαν αυτές τις εκτιμήσεις.
Παρ' όλο όμως που τα φυτά γύρω από το Τσέρνομπιλ έχουν προσαρμοστεί και αναπτύσσονται κανονικά, μπορεί να μην είναι κατάλληλα για κατανάλωση, προειδοποιούν οι επιστήμονες. «Δεν νομίζω ότι κανείς θα ήθελε να φάει ένα τέτοιο φυτό», δήλωσε ο Χάιντουκ.