Μέχρι πρόσφατα, στηριζόμενος στην αυξανόμενη τιμή του πετρελαίου, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Τσάβες εθνικοποιούσε τις πετρελαιοπηγές, έδινε εντολή στις φορολογικές αρχές να πραγματοποιούν εφόδους στα γραφεία των ξένων εταιρειών και επέβαλε μια σειρά περιορισμών στη λειτουργία τους.
Μπροστά στην πτώση της τιμής του πετρελαίου και τη μείωση της εγχώριας παραγωγής, όμως, ανώτατοι αξιωματούχοι της Βενεζουέλας έχουν αρχίσει τις τελευταίες εβδομάδες να προσεγγίζουν και πάλι μερικές από τις μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες της Δύσης, όπως είναι η Chevron, η Royal Dutch Shell και η Total.
Στόχος των αξιωματούχων αυτών, γράφει ο Σάιμον Ρομέρο στη «Herald Tribune», είναι να πείσουν τις εταιρείες να πραγματοποιήσουν και πάλι επενδύσεις στη Βενεζουέλα.
Δύο μεγάλες δυτικές εταιρείες, η Exxon Mobil και η ConocoPhillips, αναγκάστηκαν μετά το κύμα των εθνικοποιήσεων να εγκαταλείψουν τη Βενεζουέλα και βρίσκονται στα δικαστήρια ζητώντας αποζημιώσεις.
Η στροφή αυτή δείχνει την πραγματιστική πλευρά του Τσάβες. Αυτό που διακυβεύεται σήμερα είναι, ούτε λίγο ούτε πολύ, η οικονομική σταθερότητα της Βενεζουέλας και η εξουσία του προέδρου της. Τα προβλήματα της Petroleos de Venezuela SA, της εθνικής εταιρείας πετρελαίου, έχουν οξυνθεί με την πτώση της τιμής του πετρελαίου. Η μόνη διέξοδος είναι ο «εναγκαλισμός» των δυτικών εταιρειών.
«Αν αυτό είναι απαραίτητο για την πολιτική του επιβίωση, ο Τσάβες θα το κάνει», λέει ο Ρότζερ Τίσοτ από τη βραζιλιάνικη εταιρεία Gas Energy, που ειδικεύεται σε θέματα Λατινικής Αμερικής. «Πρόκειται για ένα στρατιωτικό που γνωρίζει ότι για να κερδίσει τον πόλεμο πρέπει μερικές φορές να χάσει κάποια μάχη».
Τα τελευταία χρόνια, ο Τσάβες προτιμούσε τις συνεργασίες με πετρελαϊκές εταιρείες από χώρες όπως το Ιράν, η Κίνα και η Λευκορωσία. Οι συνεργασίες αυτές δεν κατόρθωσαν όμως να τονώσουν την πετρελαϊκή παραγωγή της χώρας. Το 2008, το 93% των εσόδων της Βενεζουέλας από τις εξαγωγές αντιστοιχούσε στο πετρέλαιο.
«Μια συμφωνία σ' ένα κομμάτι χαρτί δεν σημαίνει τίποτα στη Βενεζουέλα, αφού ο Τσάβες αλλάζει αυθαιρέτως τους κανόνες του παιχνιδιού», σημειώνει ένα στέλεχος του πετρελαϊκού τομέα της χώρας, απ' την άλλη πλευρά, όμως, οι εταιρείες γνωρίζουν τα κέρδη που μπορούν να αποκομίσουν από την εκμετάλλευση των δεδομένων πετρελαϊκών αποθεμάτων της χώρας.
Επιπλέον, η Βενεζουέλα διαφέρει από άλλες μεγάλες πετρελαϊκές χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και το Μεξικό, όπου οι εθνικές πετρελαϊκές εταιρείες αποτελούν το μονοπώλιο. Η Petroleos de Venezuela επέτρεψε στις ξένες εταιρείες να διατηρήσουν μειοψηφικά πακέτα μετοχών ακόμη και μετά τις εθνικοποιήσεις.
Πηγή: International Herald Tribune, ΑΠΕ-ΜΠΕ