«Eνας άνδρας που πριν από εξήντα χρόνια δεν θα περίμενε καν να τον σερβίρουν σε ένα εστιατόριο, ανέλαβε το ανώτατο αξίωμα της χώρας».
Από αυτά τα λόγια, θα πρέπει να ξεκινήσει η αφήγηση μιας ημέρας κατά την οποία επιδιώχθηκε η συμφιλίωση ενός έθνους ύστερα από οκτώ χρόνια ιδεολογικών και στρατιωτικών πολέμων, «πλαστών δογμάτων και πλαστών υποσχέσεων».
Πέρα από τη συναισθηματική ατμόσφαιρα και το τεράστιο πλήθος, που όμοιό του δεν έχει δει ποτέ η Ουάσινγκτον, ούτε σε κηδεία, ούτε σε διαδήλωση, ούτε σε κάποιο γιορτασμό, η ορκωμοσία του Μπαράκ Χουσέιν Ομπάμα αποτέλεσε το σύμβολο μιας πολιτικής και πολιτιστικής στροφής, που μπορεί να συμπυκνωθεί σε μια φράση: την ανάγκη να γίνουν σεβαστά ταυτοχρόνως το «δίκαιο» και οι «αξίες της δημοκρατίας». Το ένα δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το άλλο.
Όποιος περίμενε έναν κατάλογο υποσχέσεων, ασφαλώς θα απογοητεύτηκε.
Αυτό που έκανε ο Ομπάμα, σημειώνει ο ανταποκριτής της Repubblica, Βιτόριο Τσουκόνι, ήταν να ανατρέψει τη μυωπική οπτική της ρεπουμπλικανικής κουλτούρας και να ξαναβάλει τον κόσμο στο επίκεντρο του αμερικανικού ενδιαφέροντος. Αυτή η αίσθηση της αντιστροφής της κλεψύδρας και του τερματισμού της μονομερούς πολιτικής που ακολουθούσε ο προκάτοχός του είναι που έφερε δύο εκατομμύρια ανθρώπων έξω από το Καπιτώλιο.
Οι άνθρωποι αυτοί ήταν τουρίστες της ιστορίας και της ελπίδας, που ήλθαν για να ανανεώσουν το σύμφωνο θαυμασμού και αλληλεγγύης προς μια Αμερική που τους είχε προδώσει.
Η πρώτη από τις πλαστές υποσχέσεις που είχαν δοθεί τα τελευταία χρόνια στους Αμερικανούς, το πρώτο από τα πλαστά δόγματα που εξαγγέλθηκαν, ήταν η ψευδαίσθηση ότι μπορείς να προστατεύσεις τη δημοκρατία από τους εσωτερικούς και εξωτερικούς της εχθρούς, καταργώντας συνταγματικά κατοχυρωμένα ανθρώπινα δικαιώματα στο όνομα της ασφάλειας.
Ο Ομπάμα τόνισε ότι η στρατιωτική ισχύς από μόνη της «δεν μας προστατεύει, ούτε μας νομιμοποιεί να κάνουμε ό,τι θέλουμε». Είναι φανερό ότι δεν ανατρέπεται απλώς ο «μπουσισμός», που υιοθετήθηκε εν μέσω πανικού μετά τη φρίκη της 11ης Σεπτεμβρίου. Η Αμερική ξεπερνά ακόμη κι εκείνο το «θα πληρώσουμε οποιοδήποτε τίμημα, θα σηκώσουμε οποιοδήποτε βάρος» που είχε πει ο Τζον Κένεντι στη δική του ορκωμοσία, τον Ιανουάριο του 1961.
Το πρόβλημα, τόνισε ο Ομπάμα, είναι να μπορούμε, όταν χρειάζεται, να παίρνουμε δύσκολες αποφάσεις. Πρέπει να παρακολουθούμε με προσοχή την αγορά, που άμα την αφήσεις μόνη της μπορεί να ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Και, πάνω απ' όλα, πρέπει να επιστρέψουμε στην «ευθύνη», μια λέξη που ο Ομπάμα επανέλαβε πολλές φορές στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, οδηγώντας τους ρεπουμπλικανούς αντιπάλους του να τον κατηγορήσουν ότι αποτελεί ενσάρκωση του Μαρξ και του Ενγκελς.
Η μικρή, και προς το παρόν ρητορική, πολιτιστική επανάσταση που προτείνει ο 44ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ενσαρκώνοντας τη συλλογική ανάγκη για αλλαγή, είναι η επαναφορά της αλήθειας, της ευθύνης και του δικαίου στον πυρήνα της δημόσιας διοίκησης. Ο άνθρωπος που ως πριν από μια γενιά δεν θα μπορούσε να μπει σε μια δημόσια τουαλέτα, και σήμερα κοιμάται σ' ένα σπίτι όπου ακόμη κι ο Τσόρτσιλ αισθανόταν δέος, υπενθύμισε στους πολίτες ότι η Αμερική νίκησε τους πολέμους της με τη δύναμη των ιδεών της και των ιδανικών της, και όχι με πλαστά δόγματα. Είναι μια αλήθεια που ένας άνθρωπος σαν κι αυτόν την εκφράζει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον, σε μια μέρα που η «καλή» Αμερική μοιάζει επιτέλους να επιστρέφει ανάμεσά μας.
Πηγή: La Repubblica, ΑΠΕ-ΜΠΕ