H σκηνή θα ήταν αδιανόητη μέχρι πριν από μερικούς μήνες. Ο γενικός πρόξενος της Τουρκίας στη Μοσούλη έλαβε μέρος πριν από μερικές ημέρες σε μια διάσκεψη για την προώθηση του τουρκοκουρδικού διαλόγου που πραγματοποιήθηκε στο Ερμπίλ, την πρωτεύουσα της αυτόνομης κουρδικής επαρχίας του Ιράκ, με πρωτοβουλία μιας ισχυρής τουρκικής θρησκευτικής αδελφότητας.
Ο διπλωμάτης άφησε στην είσοδο της διάσκεψης τους σωματοφύλακές του και ανακατεύτηκε με τους διανοούμενους που είχαν έρθει από την Κωνσταντινούπολη και το Ντιγιάρμπακιρ, με τους αρχηγούς των τοπικών φατριών και τους κούρδους πολιτικούς. Το μήνυμά του ήταν να γίνει η Τουρκία «η ευρωπαϊκή πόρτα του Ιράκ».
Στη διάσκεψη μιλούσαν δύο γλώσσες, την τουρκική και τη σορανί, τη γλώσσα του ιρακινού Κουρδιστάν.
«Είναι ένα παράθυρο που ανοίγει», δήλωσε ο Σαμίρ Σαλχά, ειδικός διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Κοτσελί.
Ο κούρδος διανοούμενος Αλτάν Ταν είναι πιο επιφυλακτικός. «Δεν μπορούμε να λύσουμε όλα τα προβλήματα μεμιάς: εδώ δεν υπάρχει καν τουρκικό προξενείο. Πρέπει να ανοίξουμε τελωνεία, τράπεζες, να προωθήσουμε πολιτιστικές και εκπαιδευτικές ανταλλαγές».
Ο τούρκος πρόξενος αρνείται, όπως άλλωστε και η κυβέρνηση της Αγκυρας, να χρησιμοποιήσει την έκφραση «Κουρδιστάν του Ιράκ» για να περιγράψει την επαρχία που διοικεί ο Μασούντ Μπαρζανί (στη φωτογραφία). Προτιμά να μιλήσει για «βόρειο Ιράκ». Αλλά και ο τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ερντογάν απαγόρευσε την τελευταία στιγμή σε τέσσερις βουλευτές του κόμματός του να λάβουν μέρος στο συμπόσιο. Ακόμη πάντως κι αν η διάσκεψη αυτή δεν εκπλήρωσε όλες τις προσδοκίες, σηματοδότησε την προσέγγιση της Aγκυρας με το Ερμπίλ.
Λίγες ημέρες πριν από τη διεξαγωγή του συμποσίου, ο Μπαρζανί είχε δεχθεί έναν ανώτατο τούρκο διπλωμάτη για να συζητήσουν τη δημιουργία στο Ερμπίλ ενός κέντρου που θα συντονίζει τη δράση κατά των ανταρτών του ΡΚΚ που έχουν καταφύγει στα βουνά της χώρας.
Ακόμη κι ο αρχηγός του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Ιλκέρ Μπασμπούγκ παραδέχεται πλέον ότι η λύση του κουρδικού προβλήματος δεν μπορεί να είναι αμιγώς στρατιωτική. «Η τουρκική κυβέρνηση πρέπει να αναζητήσει μια πολιτική και πολιτιστική λύση», λέει ο Σαμί Σορές, πρώην υπουργός Πολιτισμού του ιρακινού Κουρδιστάν. «Η ειρήνη μεταξύ Κούρδων και Τούρκων είναι προς το συμφέρον και των Αμερικανών, που επιδιώκουν την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Ιράκ».
Η κουρδική επαρχία του Ιράκ προσβλέπει επίσης σε ξένες επενδύσεις. Στο Ερμπίλ θα ανοίξει σύντομα ένα τεράστιο εμπορικό κέντρο. Και στα περίχωρα της πόλης ξεφυτρώνουν συνεχώς βίλλες «α λα ιταλικά» ή «α λα αγγλικά». Οπως λέει ο Γκαλίπ Ενσαρίογλου, πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου του Ντιγιάρμπακιρ, στην εκστρατεία για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής λαμβάνουν μέρος περισσότερες από 1.200 τουρκικές εταιρείες. Αλλωστε, από τις ανταλλαγές ανάμεσα στις δύο χώρες περισσότερο ωφελημένη βγαίνει η κουρδική περιοχή της Τουρκίας, που είναι πιο φτωχή από την υπόλοιπη χώρα.
Ενα δεύτερο μεθοριακό φυλάκιο θα ανοίξει την ερχόμενη άνοιξη, για να διευκολύνει τη διέλευση φορτηγών προς το Ιράκ. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με πρώτες τη Γαλλία και τη Γερμανία, επενδύουν ξανά στην περιοχή, ενώ ενδιαφέρον δείχνει και το Ιράν. Η Αγκυρα δεν θα μπορούσε κατόπιν αυτών να μείνει απ' έξω.
Πηγή: Le Monde, ΑΠΕ-ΜΠΕ