Σε όλες τις χώρες του κόσμου -και στην Ελλάδα- είναι δεδομένο ότι οι άνθρωποι συχνά πέφτουν θύματα κάποιας απάτης που «σκάρωσαν» κάποιοι επιτήδειοι. Γιατί συμβαίνει αυτό και ποιο τελικά είναι το προφίλ του θύματος;
Σε όλες τις χώρες του κόσμου -και στην Ελλάδα- είναι δεδομένο ότι οι άνθρωποι συχνά πέφτουν θύματα κάποιας απάτης που «σκάρωσαν» κάποιοι επιτήδειοι. Γιατί συμβαίνει αυτό και ποιο τελικά είναι το προφίλ του θύματος;
Από νέα επιστημονική έρευνα από τη Σχολή Ψυχολογίας του βρετανικού πανεπιστημίου του Έξετερ, διαπιστώθηκε ότι τα θύματα συχνά κάθε άλλο παρά οι συνήθεις ύποπτοι είναι.
Η «ψυχολογία της απάτης» είναι ένα μάλλον παραμελημένο θέμα διεθνώς, σε σχέση τουλάχιστον με την έκταση των επαναλαμβανομένων φαινομένων οικονομικής απάτης.
Ακολουθούν μερικές από τις βασικές διαπιστώσεις της έρευνας:
- Όταν κανείς έχει καλή γνώση και εμπειρία σχετικά με κάποιο θέμα που αφορά κάποια «ευκαιρία» ή προσφορά (που στην πραγματικότητα δεν είναι παρά απάτη), καθόλου δεν μπορεί, για αυτό το λόγο, να θεωρηθεί ότι έχει τις κατάλληλες άμυνες και προστασίες. Αντίθετα, η γνώση και εμπειρία οδηγούν στο να έχει υπερβολική εμπιστοσύνη στον εαυτό του, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο να πέσει θύμα.
- Η έλλειψη συναισθηματικού ελέγχου κάνει κάποιον υπερβολικά παρορμητικό και αυτό ανοίγει την πόρτα για ποικίλες αυταπάτες και απάτες.
- Η έλλειψη πληροφόρησης και η κοινωνική απομόνωση, είτε επειδή κάποιος ζει μόνος του, είτε επειδή απλώς δεν θέλει να ζητήσει συμβουλές και να μοιραστεί με κάποιον άλλο τις αποφάσεις του (π.χ. για κάποια αγορά ή επένδυση), μειώνει την ικανότητά του να αντιληφθεί την ύποπτη φύση της συναλλαγής στην οποία πρόκειται να εμπλακεί.
- Ορισμένοι άνθρωποι είναι απλώς «κατ' εξακολούθηση θύματα». Περίπου το 10 - 20% του πληθυσμού υπολογίζεται ότι είναι συστηματικά ευάλωτο σε απάτες και έχει ιστορικό συνεχούς και διαδοχικής θυματοποίησης.
- Ορισμένοι άνθρωποι είναι ψυχικά πιο ευάλωτοι στις απάτες, για μια σειρά από αιτίες που αποτελούν την προσωπική «κερκόπορτα» του καθενός ώστε να «την πατήσει».
Σύμφωνα με την έρευνα, ορισμένοι άνθρωποι έχουν ψυχολογικά «αντισώματα» στην απάτη και γι' αυτό, για παράδειγμα, δεν διαβάζουν καν τα γράμματα-παγίδες που τους στέλνουν οι απατεώνες ή κλείνουν αμέσως το τηλέφωνο ή αποφεύγουν τις ύποπτες συζητήσεις κλπ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ