Κάποτε, ένα διεθνές θέμα θεωρούνταν «σοβαρό» μόνο αν ήταν ελαφρώς ακατανόητο. Σήμερα, ακούει κανείς όλο και περισσότερα για προβλήματα όπως η φτώχεια, η γενοκτονία και οι κλιματικές αλλαγές. Eνα πρόβλημα όμως εξακολουθεί να αποτελεί ταμπού: η σεξουαλική βία.
Τα τελευταία χρόνια, οι μαζικοί βιασμοί έχουν αποτελέσει πολεμικό εργαλείο στο Κονγκό, το Νταρφούρ, τη Βοσνία, τη Ρουάντα και τη Λιβερία. Όπως γράφει όμως ο Νίκολας Κριστόφ στους «New York Times», η περίπτωση της τελευταίας, όμως, είναι διαφορετική. Εδώ οι βιασμοί συνεχίζονται και μετά το τέλος του πολέμου. Και η ηλικία των θυμάτων είναι σκανδαλωδώς μικρή.
Η 7χρονη Τζάκι είναι πολύ μικρή για να θυμάται τον εμφύλιο πόλεμο της Λιβερίας, που διήρκεσε 14 ολόκληρα χρόνια ως το 2003. Στο διάστημα αυτό, έπεσαν θύματα βιασμού τα τρία τέταρτα των γυναικών. Αλλά η Λιβερία της Τζάκι είναι μια χώρα που στέκεται ξανά στα πόδια της, έχει ελεύθερα μέσα ενημέρωσης και μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση.
Παρά ταύτα, οι μαζικοί βιασμοί συνεχίζονται. Είναι πιο εύκολο να πειστούν οι άνδρες να παραδώσουν τα όπλα τους παρά την αίσθηση ότι οι γυναίκες τούς ανήκουν. Κάπως έτσι, ο 50χρονος φύλακας του σχολείου της Τζάκι οδήγησε μια μέρα το κορίτσι στη θάλασσα, το βίασε και το άφησε αιμόφυρτο να κλαίει.
«Δεν μπορούσα να περπατήσω, και με πήγαν στο νοσοκομείο», θυμάται η Τζάκι. Αλλά εκεί δεν μπορούσαν να σταματήσουν την αιμορραγία και την έστειλαν στην πρωτεύουσα, όπου έμεινε πολλές εβδομάδες μέχρι να αναρρώσει.
Η Τζάκι ζει τώρα σε ένα καταφύγιο για θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. Οι φίλοι της είναι 8 ως 11 ετών. Πριν από λίγες ημέρες έφυγε από το καταφύγιο ένα τρίχρονο παιδί.
Σύμφωνα με στοιχεία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, από τις 275 περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης που καταγράφηκαν από τον Ιανουάριο ως τον Απρίλιο, το 28% των θυμάτων ήταν παιδιά ως 4 ετών και το 33% ήταν παιδιά 5 ως 12 ετών.
Φυσικά, παιδιά πέφτουν παντού θύματα βιασμού. Αλλά αυτό που συμβαίνει στη Λιβερία είναι διαφορετικό. Ο πόλεμος έχει κάνει τους άνδρες να πιστεύουν πως όταν θέλουν σεξ, είναι αρκετό να αναγκάσουν μια γυναίκα να το κάνει. Και στο σχολείο, οι μαθήτριες ανακαλύπτουν συχνά πως για να πάρουν καλό βαθμό πρέπει να κοιμηθούν με τους δασκάλους τους.
«Η σεξουαλική βία είναι ένα άμεσο προϊόν του πολέμου», λέει ο Ντίξον Ζλάτεχ, από τη μονάδα της αστυνομίας που ασχολείται με το θέμα.
Ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπιστούν οι βιασμοί -είτε συμβαίνουν στο Νταρφούρ και τη Λιβερία είτε στις Ηνωμένες Πολιτείες- είναι να μιλά κανείς ευθέως γι'αυτούς. Και αυτό ακριβώς συμβαίνει αυτόν τον καιρό. Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών συγκάλεσε μια έκτακτη σύνοδο πέρυσι για το θέμα και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για τον πρόεδρο του Σουδάν. Το μάθημα από τη Λιβερία, όμως, είναι πως ακόμη κι όταν τελειώνουν οι πόλεμοι, οι βιασμοί συνεχίζονται.
Ερευνα του Ερυθρού Σταυρού που δόθηκε στη δημοσιότητα το 2007 έδειξε ότι το 12% των γυναικών κάτω των 17 ετών είχαν κακοποιηθεί σεξουαλικά το προηγούμενο 18μηνο.
Υπάρχουν πάντως και κάποιες ενδείξεις που επιτρέπουν αισιοδοξία. Η πρόεδρος της Λιβερίας Ελεν Τζόνσον Σίρλιφ, η πρώτη γυναίκα που εξελέγη πρόεδρος στην Αφρική, έχει δηλώσει ότι ο βιασμός είναι απαράδεκτος. Και η μικρή Τζάκι θέλει, όταν μεγαλώσει, να κατασκευάζει καταφύγια για άλλα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. «Θέλω να γίνω πρόεδρος της Λιβερίας», δηλώνει.
Πηγή: New York Times, ΑΠΕ-ΜΠΕ