Αντίθετα με αυτό που πολλοί πιστεύουν, τα περισσότερα αεροπορικά δυστυχήματα δεν οφείλονται σε τεχνικά προβλήματα: πάνω από έξι στα δέκα δυστυχήματα οφείλονται σε ανθρώπινους παράγοντες, που έχουν σχέση είτε με μια λάθος κίνηση του πιλότου, είτε με την κακή συνεννόηση ανάμεσα στους πιλότους και τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας.
Οι πληροφορίες είναι συνήθως αποσπασματικές και οι υποθέσεις που διατυπώνονται διαψεύδονται συχνά μερικούς μήνες αργότερα. Αν κοιτάξει κανείς τον κατάλογο των δυστυχημάτων της τελευταίας εικοσαετίας, εκπλήσσεται με την ποικιλία των αιτίων. Και είναι σπάνιο για ένα αεροπλάνο να εξαφανιστεί ξαφνικά από τα ραντάρ χωρίς προφανή αιτία.
Τη δεκαετία του '90, δύο αεροπορικές καταστροφές που συνέβησαν κοντά στις ακτές των Ηνωμένων Πολιτειών αιφνιδίασαν τους ειδικούς.
Στις 17 Ιουλίου του 1996, ένα Μπόινγκ 747 της TWA με προορισμό το Παρίσι εξερράγη πάνω από τον Ατλαντικό λίγη ώρα μετά την απογείωσή του από τη Νέα Υόρκη. Ο απολογισμός ήταν 230 νεκροί. Για πολύ καιρό κυκλοφορούσε το σενάριο ενός πυραύλου που εκτοξεύτηκε κατά λάθος σε μια ζώνη όπου γίνονταν δοκιμές. Σήμερα, η πιθανότερη υπόθεση είναι ότι σημειώθηκε βραχυκύκλωμα που προκάλεσε φωτιά σε μια δεξαμενή καυσίμων. Οι αμφιβολίες όμως παραμένουν.
Στις 12 Σεπτεμβρίου του 1998, ένα McDonnell Douglas MD-11 της εταιρείας Swissair με προορισμό τη Γενεύη συνετρίβη στη θάλασσα νοτίως του Χάλιφαξ του Καναδά. Σκοτώθηκαν 229 άνθρωποι. Και σε αυτή την περίπτωση δεν υπήρξαν σαφείς εξηγήσεις για πολύ καιρό. Δύο χρόνια αργότερα, οι έρευνες της καναδικής υπηρεσίας ατυχημάτων έδειξαν ότι τα μονωτικά υλικά του αεροπλάνου πήραν φωτιά εξαιτίας ενός βραχυκυκλώματος στο πίσω μέρος του κόκπιτ, με αποτέλεσμα το αεροπλάνο να μείνει ακυβέρνητο.
Εκτός από τα τεχνικά προβλήματα όμως, που χρειάζονται χρόνο για να αποσαφηνιστούν, πίσω από πολλές καταστροφές βρίσκεται το ανθρώπινο λάθος.
Στις 9 Μαϊου του 1987, ένα αεροπλάνο της Polish Airlines Polskie με προορισμό τη Νέα Υόρκη συνετρίβη στη Βαρσοβία, λίγο μετά την απογείωσή του, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 183 άνθρωποι. Ενας από τους δύο κινητήρες εξερράγη. Οι πιλότοι έκοψαν τον κινητήρα και θεώρησαν ότι η φωτιά είχε σβήσει. Αποπειράθηκαν τότε να πραγματοποιήσουν έκτακτη προσγείωση, αλλά έχασαν τον έλεγχο του αεροσκάφους που συνετρίβη στο δάσος.
Στις 31 Οκτωβρίου του 1999, ένα Μπόινγκ 767 της αιγυπτιακής εταιρείας Egyptair με 217 επιβάτες συνετρίβη στη θάλασσα εξαιτίας της εγκληματικής αμέλειας του συγκυβερνήτη. Ο κυβερνήτης τον άφησε μόνο του λίγο μετά την απογείωση από τη Νέα Υόρκη κι εκείνος εξουδετέρωσε τον αυτόματο πιλότο και το' ριξε στις προσευχές.
Στις 25 Δεκεμβρίου του 2003 συνετρίβη ένα Μπόινγκ 727 που πραγματοποιούσε την πτήση 141 από το Κοτονού του Μπενίν προς το Ντουμπάι. Εδώ, το αίτιο ήταν η κακή κατάσταση του αεροσκάφους, που όχι μόνο είχε ηλικία 28 ετών αλλά ήταν και υπερφορτωμένο. «Αν καταφέρουμε να απογειωθούμε σήμερα, θα είναι μεγάλο κατόρθωμα», είχε πει ο συγκυβερνήτης. «Κάθε επιβάτης έχει μια βαλίτσα που ζυγίζει 20 κιλά!» Το αεροσκάφος σηκώθηκε λίγο από το έδαφος, προσέκρουσε σε ένα εργοτάξιο κι έναν τοίχο και συνετρίβη στη θάλασσα, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 141 άνθρωποι.
Αλλά το πιο φονικό αεροπορικό δυστύχημα σημειώθηκε στις 27 Μαρτίου του 1997, στις Κανάριες Νήσους. Επρόκειτο για τη σύγκρουση δύο Μπόινγκ 747 στο αεροδρόμιο της Τενερίφης. Αιτία ήταν μια κακή συνεννόηση με τον πύργο ελέγχου. Εκείνη την ημέρα, γύρω στο σούρουπο, ένα Μπόινγκ της εταιρείας KLM άρχισε να κινείται στον διάδρομο. Ο μηχανικός άκουσε τον πύργο ελέγχου να λέει: «Ο διάδρομος δεν είναι ελεύθερος! Επαναλαμβάνω: ο διάδρομος δεν είναι ελεύθερος, υπάρχει ένα αεροσκάφος της Pan Am». Ο πιλότος τον αγνόησε και ανέπτυξε ταχύτητα. Μερικές δεκάδες μέτρα πιο κάτω, κρυμμένο από μια παχιά ομίχλη, εμφανίστηκε το άλλο Μπόινγκ. Από τη σύγκρουση βρήκαν το θάνατο 583 άνθρωποι.
Μερικές φορές, βέβαια, συμβαίνουν και θαύματα, όπως αυτό που έγινε στις 15 Ιανουαρίου. Στη διάρκεια της απογείωσης από το διεθνές αεροδρόμιο της Λα Γκουάρντια, στη Νέα Υόρκη, ο πιλότος διαπίστωσε ότι οι δύο κινητήρες του αεροσκάφους είχαν εξουδετερωθεί λόγω της πρόσκρουσης πουλιών. Κατάφερε όμως να προσθαλασσώσει το αεροσκάφος στον ποταμό Χάντσον, χωρίς να ανοίξει μύτη.
Πηγή: Liberation, ΑΠΕ-ΜΠΕ