Αναταραχές στην Κίνα: Ερωτήσεις και απαντήσεις

Τα τελευταία επεισόδια στην επαρχία Σιντζιάνγκ ακολουθούν μακρά ιστορία εντάσεων μεταξύ της μειονότητας των Ουιγούρων και της κινεζικής κυβέρνησης.

Ποιοι είναι οι Ουιγούροι;

Πρόκειται για μουσουλμάνους, που θεωρούν ότι συνδέονται φυλετικά, πολιτισμικά και γλωσσικά με τουρκικά φύλα της κεντρικής Ασίας.

Υπολογίζεται ότι περίπου οκτώ εκατομμύρια από το συνολικό πληθυσμό των 20 εκατομμυρίων της Σιντζιάνγκ είναι Ουιγούροι. Οι κοινότητες τους παραδοσιακά ασχολούνται με το εμπόριο και τη γεωργία. Για αιώνες, οι πόλεις όπου κατοικούσαν, όπως το Κασγκάρ, κοντά στα σύνορα με το Αφγανιστάν και το Πακιστάν, αποτελούσαν σημαντικό σταθμό στο Δρόμο του Μεταξιού. Η επαρχία Σιντζιάνγκ, όπου ζουν, επισήμως θεωρείται ημιαυτόνομη (όπως και το Θιβέτ), αλλά στην πραγματικότητα τελεί υπό αυστηρό κυβερνητικό έλεγχο, λόγω των ανησυχιών της κυβέρνησης για τα αυτονομιστικά αιτήματα του πληθυσμού των Ουιγούρων.

Ποια είναι η προϊστορία των αυτονομισμού των Ουιγούρων;

Στις αρχές του 20ου αιώνα κήρυξαν ανεξαρτησία της σημερινής Σιντζιάνγκ, ονομάζοντας το κράτος τους Ανατολικό Τουρκεστάν, αλλά η περιοχή τέθηκε υπό πλήρη κινεζικό έλεγχο με την επικράτηση των κομμουνιστών το 1949.

Τα τελευταία χρόνια αυτονομιστικές ομάδες Ουιγούρων έχουν εμπλακεί σε βομβιστικές επιθέσεις και επιθέσεις εναντίον κινεζικών επιχειρήσεων και συμβόλων της κινεζικής κυριαρχίας.

Γιατί οι Ουιγούροι αντιτίθενται στην κινεζική κυριαρχία;

Πολλοί Ουιγούροι αντιτίθεται σε αυτό που θεωρούν ως καταπίεση της εθνικής τους ταυτότητας και πολιτισμού, ενώ ισχυρίζονται ότι η κυβερνητική πολιτική ευνοεί τους Χαν, την κυρίαρχη εθνότητα στην Κίνα. Υποστηρίζουν επίσης ότι οι κινεζικές αρχές έχουν ενθαρρύνει τη μαζική μετανάστευση Κινέζων Χαν στην Σιντζιάνγκ, με στόχο την περιθωριοποίηση των Ουιγούρων. Κατηγορούν την Κίνα ότι έχει εντείνει τον έλεγχο της περιοχής μετά τις διαμαρτυρίες που πραγματοποιήθηκαν κατά τη δεκαετία του ’90 και λίγο πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου. Τα τελευταία χρόνια, αρκετοί επιφανείς Ουιγούροι έχουν φυλακιστεί ή έχουν αναζητήσει άσυλο αφού κατηγορήθηκαν για τρομοκρατία.

Τι υποστηρίζει η πλευρά της κινεζικής κυβέρνησης;

Το Πεκίνο ισχυρίζεται ότι οι Ουιγούροι αυτονομιστές προωθούν τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους, σχεδιάζοντας βομβιστικές επιθέσεις και αναταραχές. Μετά της επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, η Κίνα άρχισε να παρουσιάζει τις οργανώσεις των Ουιγούρων αυτονομιστών ως συγγενείς Αλ Κάιντα, κατηγορώντας τους ότι εκπαιδεύονται στο γειτονικό Αφγανιστάν, αν και δεν έχει δημοσιοποιήσει στοιχεία που να αποδεικνύουν τους ισχυρισμούς αυτούς. Περίπου 20 Ουιγούροι συνελήφθησαν από τα αμερικανικά στρατεύματα όταν εισέβαλαν στο Αφγανιστάν. Παρόλο που κρατήθηκαν στο Γκουαντάναμο για έξι χρόνια, δεν απαγγέλθηκε εναντίον τους καμία κατηγορία.

Γιατί είναι σημαντική για την Κίνα η επαρχία Σιντζιάνγκ;

Η Σιντζιάνγκ καλύπτει έκταση της δυτικής Κίνας ίση με την τριπλάσια έκταση της Γαλλίας και το ένα έκτο της συνολικής έκτασης της Κίνας. Παρόλο που είναι πολύ αραιοκατοικημένη, έχει σημαντικά κοιτάσματα ορυκτών και αποθέματα πετρελαίου, ενώ είναι η περιοχή με τη μεγαλύτερη παραγωγή φυσικού αερίου στην Κίνα. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’60 και του ’70 η Σιντζιάνγκ χρησιμοποιήθηκε για την πραγματοποίηση πυρηνικών δοκιμών στο πλαίσιο του πυρηνικού προγράμματος της Κίνας. Παράλληλα, η επαρχία είναι στρατηγικά τοποθετημένη ανάμεσα στη Ρωσία, τη Μογγολία, το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και την Ινδία.

Πώς είναι η κατάσταση στην περιοχή τα τελευταία χρόνια;

Την τελευταία δεκαετία οι επενδύσεις που έχουν πραγματοποιηθεί στην Σιντζιάνγκ έχουν φέρει μεγαλύτερη ευημερία στις μεγάλες πόλεις της περιοχής, που είναι μία από τις πιο υποβαθμισμένες στην Κίνα. Οι δραστηριότητες ντόπιων και ξένων δημοσιογράφων στην επαρχία παρακολουθούνται στενά από τις αρχές και υπάρχουν ελάχιστες ανεξάρτητες πηγές πληροφόρησης. Οι σποραδικές επιθέσεις αυτονομιστών Ουιγούρων καταδεικνύουν ότι το κίνημα εξακολουθεί να έχει ισχύ.

Πηγές: BBC, Al Jazeera