«Δεν έζησα ούτε μία χαρούμενη ημέρα με το σύζυγο μου, ήταν απάνθρωπος, με χτυπούσε κάθε μέρα», λέει η 35χρονη Ζαρά, από την Χεράτ, την πιο συντηρητική πόλη του Αφγανιστάν. Η Ζαρά πριν καταφύγει στο διαζύγιο, είχε προσπαθήσει να αυτοπυρποληθεί για να ξεφύγει από το γάμο της, που της άφησε σημάδια στο δεξί της πόδι από τα ηλεκτροσόκ στα οποία την υπέβαλε ο άνδρας της.
Η Ζάρα παντρεύτηκε 14 ετών, και υπέφερε από την αρχή του γάμου της μέχρι που μία περιουσιακή διαφορά με τους συγγενείς του συζύγου της μετέτρεψε το γάμο της σε κόλαση.
«Θέλησαν να με σκοτώσουν τρεις ή τέσσερις φορές, μία φορά με ποντικοφάρμακο, δεν μπορώ να βγω έξω εξαιτίας του διαζυγίου και με αναζητούν οι τέσσερις αδελφοί μου να με σκοτώσουν», λέει η Ζαρά, την οποία έχει αποκηρύξει ο πατέρας της και η οποία έχει χάσει την κηδεμονία των εννέα παιδιών της, επτά αγοριών και δύο κοριτσιών.
Ο πρώην σύζυγος της, της είχε επιτρέψει να κρατήσει τις δύο θυγατέρες της υπό τον όρο ότι δεν θα ξαναπαντρευόταν, αλλά οι οικονομικές συνθήκες σε μία χώρα, στην οποία σπάνια δουλεύουν οι γυναίκες, την ανάγκασαν να ξαναπαντρευτεί και όταν εκείνος το έμαθε, τις πήρε πίσω.
Ο αριθμός των διαζυγίων στη Χεράτ διπλασιάστηκε πέρυσι ενώ μειώθηκε ο αριθμός των αυτοκτονιών γυναικών, από τις 98 που ήταν το 2006 στις 73, το 2008.
«Όταν μειώσαμε τον αριθμό των αυτοκτονιών, αυξήθηκε ο αριθμός των διαζυγίων, διότι οι γυναίκες κατάλαβαν ότι δεν μπορούν να λύσουν τα προβλήματα τους αυτοπυρπολούμενες», λέει η Σουράγια Πακζαντ, η οποία λειτουργεί τον οίκο βοήθειας για γυναίκες στη Χεράτ .
Με βάση τον ισλαμικό νόμο του Αφγανιστάν, ένας άνδρας μπορεί να χωρίσει χωρίς να χρειάζεται τη συμφωνία της συζύγου του, αλλά αν μία γυναίκα θελήσει διαζύγιο, πρέπει να έχει την έγκριση του και χρειάζεται μάρτυρες που να καταθέσουν στο δικαστήριο ότι το διαζύγιο δικαιολογείται.
Το αντάλλαγμα για τη συμφωνία του συζύγου για το διαζύγιο είναι συνήθως η εγκατάλειψη των παιδιών, προοπτική που αποθαρρύνει πολλές κακοποιημένες γυναίκες.
«Οι γυναίκες προτιμούν το θάνατο από το να αποχωριστούν τα παιδιά τους, γι' αυτό καταφεύγουν στην αυτοκτονία ή απλώς το σκάνε», προσθέτει η επικεφαλής των εισαγγελικών αρχών της Χεράτ, Μαρία Μπασίρ.
Στη Χεράτ λειτουργεί η μοναδική σε όλο το Αφγανιστάν πτέρυγα νοσοκομείου, η οποία είναι αφιερωμένη στα θύματα αυτοπυρπολήσεων. Ένα από αυτά, είναι η 20χρονη Ζαρμπάτ, η οποία είναι τυλιγμένη σε λευκές γάζες σα μούμια, και με πολύ δυσκολία κουνά τα χείλη της.
«Αναγκάστηκα να παντρευτώ στα 14 επειδή η οικογένεια μου ήταν φτωχή, δεν είχα άλλη διέξοδο, αλλά μετά από 5 χρόνια δεν μπορούσα να το ανεχθώ, τι άλλο μπορούσα να κάνω;», ψιθυρίζει.
Η οικογένεια της δεν την επισκέπτεται ποτέ. Ο γιατρός που την παρακολουθεί, ο Μοχαμέντ Αλέ Ζαλαλί αναφέρει ότι «το 80% των γυναικών είναι αναλφάβητες και δεν μπορούν να λύσουν τα προβλήματα τους και γι αυτό καταφεύγουν σε ακραία και απεγνωσμένα μέσα, όπως η αυτοκτονία».
Από τους 85 ασθενείς που είχε πέρυσι, οι 63 πέθαναν από τα εγκαύματα που οι ίδιες είχαν προκαλέσει στον εαυτό τους.
Στην οργάνωση της Πακζάντ έχει καταφύγει και μία 21χρονη από το Κουντούζ, 750 χιλιόμετρα από τη Χεράτ. Έφυγε κρυφά από το σύζυγο της, γιατί την κακοποιούσε επειδή δεν μπορούσε να κάνει παιδιά, αν και τρεις διαφορετικοί γιατροί είχαν διαγνώσει ότι αυτός ήταν άγονος.
Τελικά συμφώνησε να της δώσει το διαζύγιο αλλά ζητά να του πληρώσει 60.000 αφγκανί (περίπου 9000 ευρώ) για να τον αποζημιώσει για τα έξοδα του γάμου ή να του βρει άλλη σύζυγο.
Η συγκεκριμένη γυναίκα είναι μορφωμένη και εργάζεται σε πολλές δουλειές για να τον αποζημιώσει.
«Δεν είμαστε αδύναμες, η Ιστορία μας επέβαλε την αδυναμία», λέει η Πακζάντ.
ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters