Επιστολή διαμαρτυρίας για την περικοπή σκηνής από το ενημερωτικό φιλμ που προβάλλεται στον προθάλαμο της γυάλινης αίθουσας με τα γλυπτά του Παρθενώνα, στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, απέστειλε στα ελληνικά ΜΜΕ ο ο σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς. «Η ιστορία επαναλαμβάνεται: οι θρησκόληπτοι που άλλοτε ακρωτηρίαζαν τα αγάλματα, σήμερα επεμβαίνουν και κόβουν τις εικόνες».
Επιστολή διαμαρτυρίας για την περικοπή σκηνής από το ενημερωτικό φιλμ που προβάλλεται στον προθάλαμο της γυάλινης αίθουσας με τα γλυπτά του Παρθενώνα, στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, απέστειλε στα ελληνικά ΜΜΕ ο ο διεθνούς φήμης Ελληνας σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς. Στην επίμαχη σκηνή παρουσιάζονται ρασοφόροι χριστιανοί να σκαρφαλώνουν στις μετόπες του Παρθενώνα και να καταστρέφουν τα φειδιακά ανάγλυφα. «Η Εκκλησία αρνείται πάντα την πραγματικότητα, για να σώσει το δόγμα της. Ο,τι απεικονίζεται σ' αυτό το μικρό φιλμ είναι ιστορικά αποδεδειγμένο», ήταν η πρώτη αντίδραση του Κώστα Γαβρά.
Στην επιστολή του ο διακεκριμένος σκηνοθέτης επισημαίνει: «Σκοπός μου ήταν να δείξω - βασιζόμενος σε αναμφισβήτητα ιστορικά γεγονότα - ότι η σταδιακή "συρρίκνωση" του Παρθενώνα δεν πρέπει να αποδοθεί σε τυχόν φθορές μέσα στο χρόνο ή σε ενδεχόμενες αδυναμίες της κατασκευής του αλλά αντίθετα οφείλεται στον φανατισμό των ανθρώπων καθώς και στην βαρβαρότητα των διαδοχικών εισβολέων, χωρίς να ξεχνά κανείς τις ασύστολες λεηλασίες του λόρδου Eλγιν, πρέσβη της Μεγάλης Βρετανίας».
«Στη σκηνή που κόπηκε, βλέπουμε μερικούς βανδάλους "παλαιοχριστιανούς" να καταστρέφουν τα γλυπτά που κοσμούσαν το αέτωμα του ναού θεωρώντας τα είδωλα και αναπαραστάσεις ακολασίας. Φαίνεται ότι ο ελληνικός κλήρος ζήτησε στη Διοίκηση του Μουσείου της Ακρόπολης όπου προβάλλεται η ταινία να κόψει αυτή τη σκηνή. Η ιστορία επαναλαμβάνεται: οι θρησκόληπτοι που άλλοτε ακρωτηρίαζαν τα αγάλματα, σήμερα επεμβαίνουν και κόβουν τις εικόνες. Το πεδίο των λογοκριτών εμπλουτίσθηκε με ανώτερους δημοσίους λειτουργούς των οποίων το καθήκον είναι η προστασία της Δημοκρατίας. Οι νόμοι που προστατεύουν τα Πνευματικά Δικαιώματα των Δημιουργών ( Droits d'Auteur) απαγορεύουν ρητά οποιαδήποτε αλλαγή σε μία κινηματογραφική ταινία χωρίς τη συγκατάθεση του σκηνοθέτη», υπογραμμίζει ο Κώστας Γαβράς και στον επίλογο της επιστολής του σημειώνει:
«Θέλω να κάνω σαφές το εξής: ο κύριος σκοπός της ταινίας μου είναι να αποδειχθεί ότι ο λόρδος Eλγιν κατέστρεψε μέρος του ναού και έκλεψε τα αγάλματά του για κερδοσκοπικούς λόγους: ο αγοραστής - δηλαδή ο κλεπταποδόχος - ήταν το αγγλικό κράτος. Τα αγάλματα αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο του Παρθενώνα».
Σε δηλώσεις του από το Παρίσι, ο κ. Γαβράς χαρακτήρισε «πολύ λυπηρό και απαράδεκτο για την Ελλάδα, μια χώρα που είναι και μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, να υποκύψει η Πολιτεία στις πιέσεις εκπροσώπων της Εκκλησίας και να προβεί σε αυτήν την πράξη παρέμβασης σ' ένα φίλμ που αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα».
«Ο,τι απεικονίζεται σε αυτό το μικρό φίλμ είναι ιστορικά αποδεδειγμένο. Αναφέρεται στις καταστροφές που έχει υποστεί ανά τους αιώνες το μνημείο, από τους ανθρώπους. Οι πρώτοι χριστιανοί έκαναν αρκετές καταστροφές στα μνημεία και στα γλυπτά για διάφορους λόγους, ορισμένες φορές επειδή απλώς τους είχε σκανδαλίσει η γύμνια των αγαλμάτων», υποστήριξε και κατέληξε λέγοντας:
«Οι αντιδράσεις των εκπροσώπων της Εκκλησίας δεν με ξαφνιάζουν. Η Εκκλησία αρνείται πάντοτε την πραγματικότητα, για να σώσει το δόγμα της. Νόμιζα ότι η Ελλάδα είχε ξεφύγει απ' όλες αυτές τις μικρότητες... Λυπάμαι πολύ!»
Απάντηση Παντερμαλή
Σε δηλωσή του για το θέμα ο πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης
καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής, υποστήριξε μεταξύ άλλων τα εξής:
«Για την απόδοση των καταστροφών η ομάδα εργασίας δανείστηκε ένα απόσπασμα ενός λεπτού και 40 δευτερολέπτων από ένα ντοκιμαντέρ του Κ.Γαβρά.
Ορισμένοι εξέλαβαν τις μικρές μορφές (σε κινούμενα σχέδια) που αναρριχώνται σε κλίμακες για να φτάσουν τις μετόπες του Παρθενώνα ως ρασοφόρους και όχι ως ανθρώπους της εποχής».
«Προς αποφυγή κάθε παρεξήγησης αυτού του είδους και δεδομένου ότι η μεν περίοδος καταστροφής είναι πέραν κάθε αμφιβολίας, αλλά οι συνθήκες άγνωστες, κρίθηκε σκόπιμο να παραμείνει –ασφαλώς- η αναφορά στο γεγονός ως είχε και να εκπέσει ένα πλάνο 12 δευτερολέπτων το οποίο έτσι και αλλιώς δεν έχει σχέση με την ουσία των πραγμάτων και ασφαλώς δεν αποτελεί κανενός είδους λογοκρισία», εξήγησε ο κ. Παντερμαλής.
Αναφορικά με το θέμα, ο εκπρόσωπος του ΛΑ.Ο.Σ Κωστής Αϊβαλιώτης δήλωσε τα εξής: «Ο ευκολότερος αντίπαλος κάθε είδους προοδευτικού (ή δήθεν «προοδευτικού») είναι το έθνος και οι συνιστώσες του. Ο κ. Γαβράς (που προαλείφετο για επικεφαλής του Ευρωψηφοδελτίου του ΠΑ.ΣΟ.Κ) θεώρησε απαραίτητο να συμπεριλάβει στο πανάκριβο ντοκιμαντέρ του ιερείς να σπάνε το αέτωμα του Παρθενώνα. Δεν είναι νεοείσακτη ιδέα ο πόλεμος κατά της Εκκλησίας...».