«Η αντίσταση νίκησε. Το αμερικανικό ξίφος γίνεται καθημερινά όλο και λιγότερο κοφτερό». Αυτό δήλωσε ο θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεϊ, μετά τη συνάντηση που είχε την περασμένη εβδομάδα στην Τεχεράνη με τον Μπασάρ αλ-Ασαντ της Συρίας, ο οποίος επισκέφθηκε το Ιράν για να συγχαρεί τον Αχμαντινεζάντ για τη «νίκη» του.
Για τον θρησκευτικό ηγέτη του Ιράν, η επίσκεψη του Ασαντ ήταν μια ευκαιρία να δείξει ότι οι ταραχές που ακολούθησαν τις πρόσφατες εκλογές τελείωσαν και η ηρεμία επέστρεψε στην Τεχεράνη. Οι δηλώσεις του αποτελούσαν μια προειδοποίηση ότι το ισλαμικό σύστημα δεν αποδυναμώθηκε κατά κανέναν τρόπο από τις ταραχές αυτές.
Οσα τεχνάσματα κι αν χρησιμοποιήσει το καθεστώς -μια συνεχιζόμενη καταστολή εναντίον της αντιπολίτευσης, «ομολογίες» των μεταρρυθμιστών στη διάρκεια της δίκης τους http://www.naftemporiki.gr/news/static/09/08/26/1706240.htm , απειλές ότι θα συλληφθούν οι ηγέτες της αντιπολίτευσης- το Ιράν έχει αλλάξει μετά την τελευταία κρίση, γράφει η Ρούλα Χαλάφ στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς.
Οταν στράφηκε με βιαιότητα εναντίον του λαού, το καθεστώς έχασε σημαντικό μέρος της νομιμότητάς του. Η οργή ανωτέρων στελεχών του καθεστώτος για το εκλογικό αποτέλεσμα διέλυσε την αύρα που περιέβαλε ως τώρα τη θρησκευτική ηγεσία της χώρας. Αλλά το ερώτημα που απασχολεί τις δυτικές δυνάμεις είναι αν μπορούν να αξιοποιήσουν αυτή την αναταραχή για να αποκομίσουν κέρδη στο βασικό ζήτημα που τους απασχολεί: τον πυρηνικό φάκελο της χώρας.
Η δυτική προσέγγιση των εκλογών, σημειώνει η αρθρογράφος χαρακτηρίστηκε εξαρχής από σύγχυση και διστακτικότητα, καθώς και από ενδείξεις ότι η Δύση εξακολουθεί να θεωρεί το καθεστώς της Τεχεράνης έναν αξιόπιστο συνομιλητή στο βαθμό που είναι διατεθειμένο να περιορίσει τις πυρηνικές του φιλοδοξίες. Αλλά τα δύσκολα έρχονται στη συνέχεια. Τον ερχόμενο μήνα, οι δυτικές δυνάμεις θα αρχίσουν να συζητούν κατά πόσον θα πρέπει να επιβάλουν νέες κυρώσεις αν η Τεχεράνη δεν δεχθεί να διαπραγματευθεί το πυρηνικό της πρόγραμμα. Η προθεσμία που έχει θέσει η Ουάσινγκτον λήγει τον ερχόμενο μήνα.
Οταν ο Ομπάμα ανέλαβε την εξουσία, διαφάνηκε μια προοπτική εξομάλυνσης των σχέσεων της Ουάσινγκτον με την Τεχεράνη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες άφησαν μάλιστα να εννοηθεί ότι θα μπορούσαν να δεχθούν έναν περιορισμένο εμπλουτισμό ουρανίου στην Τεχεράνη αν αποκαθίστατο η εμπιστοσύνη ανάμεσα στο Ιράν και τη Δύση. Αλλά το εκλογικό δράμα περιέπλεξε τα πράγματα. Η δυνατότητα του Ομπάμα να ακολουθήσει μια πιο ευέλικτη στάση σε σχέση με τον εμπλουτισμό του ουρανίου μειώθηκε σημαντικά.
Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι κατά πόσον η Ουάσινγκτον μπορεί να ελπίζει στην οικοδόμηση μιας σχέσης εμπιστοσύνης με ένα καθεστώς που βασανίζεται από εσωτερικές διαμάχες και επιδίδεται στην καλλιέργεια θεωριών συνωμοσίας. Μπορεί η σημερινή ιρανική ηγεσία, ακόμη κι αν το επιθυμεί, να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις ή να συμφωνήσει σε μια συγκεκριμένη πολιτική;
Την ίδια ώρα, η υπομονή του αμερικανικού Κονγκρέσου εξαντλείται και αυξάνονται οι πιέσεις για νέες, μονομερείς κυρώσεις. Και στη Μέση Ανατολή οξύνεται η ανησυχία για τις προθέσεις του Ισραήλ: για πόσο καιρό ακόμη θα ανεχθεί την πρόοδο του Ιράν στον πυρηνικό τομέα;
Ορισμένοι παρατηρητές εκφράζουν την εκτίμηση ότι η κρίση θα οδηγήσει σε στενότερη συνεργασία του Ιράν με τη Δύση. Οι παρατηρητές αυτοί θεωρούν ενθαρρυντικό τον διορισμό του πραγματιστή Αλί Ακμπάρ Σαλεχί ως επικεφαλής της πυρηνικής υπηρεσίας του Ιράν, καθώς και τις ενδείξεις ότι το Ιράν είναι έτοιμο να επιτρέψει διεθνή επιθεώρηση των πυρηνικών του εγκαταστάσεων. Η σημασία των κινήσεων αυτών, όμως, δεν θα πρέπει να διογκώνεται. Η θέση του Σαλεχί δεν είναι πολιτική, αλλά τεχνική. Και η θετική στάση της Τεχεράνης απέναντι στους επιθεωρητές μπορεί να αποτελεί ελιγμό.
Το βέβαιο είναι ότι το Ιράν προσπαθεί να κερδίσει χρόνο στο πυρηνικό μέτωπο, μέχρις ότου βάλει σε τάξη τα εσωτερικά του. Η Δύση, από την πλευρά της, δεν έχει την πολυτέλεια της απραξίας, γιατί αυτό θα ενθάρρυνε το Ισραήλ να εμπλακεί σε μια στρατιωτική περιπέτεια. Κινδύνους παρουσιάζει όμως και η εσπευσμένη επιβολή νέων κυρώσεων, ιδιαίτερα στις εισαγωγές πετρελαίου. Η Τεχεράνη θα μπορούσε να αρπάξει αυτή την ευκαιρία για να επιρρίψει και πάλι στους ξένους την ευθύνη για τα δικά της αδιέξοδα.
Πηγή: Financial Times, AΠΕ-ΜΠΕ * Η φωτογραφία από την τέταρτη ομαδική δίκη ατόμων, που κατηγορούνται ότι υποκίνησαν τα επεισόδια μετά τις αμφισβητούμενες ιρανικές προεδρικές εκλογές τον Ιούνιο.