«Ακόμη είμαστε στην αρχή του δρόμου... Κι εσύ είσαι εκεί, με όλη σου τη μεγαλοπρέπεια. Υπάρχεις... Είσαι το φως για μένα... Θα είμαι στο πλάι σου. Θα προσπαθήσω να σε καταλάβω περισσότερο και να σε αφουγκράζομαι. Δεν θα σταματήσω να δουλεύω για σένα. Και θα ζήσω την απόλαυση του να σε γνωρίζω και να σε ανακαλύπτω, διατηρώντας πάντα τον ενθουσιασμό της πρώτης φοράς. Σ' ευχαριστώ».
Αυτά είναι τα λόγια που έγραψε ο Τούρκος σκηνοθέτης, Γκιοκσέλ Γκιουλένσοϊ, όχι για μια γυναίκα , αλλά για το λαμπρότερο μνημείο του Βυζαντίου, την Αγιά Σοφιά της Κωνσταντινούπολης.
«Το 2000 ολοκλήρωσα το δεύτερο μου ντοκιμαντέρ με τίτλο "Η Αγία Σοφία και οι κινστέρνες της". Οι κινστέρνες είναι τα υπόγεια οικοδομήματα, που σε παλαιότερες εποχές χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση νερού», προσθέτει ο Γκιουλένσοϊ.
Tο πρώτο ντοκιμαντέρ, με τίτλο "Αγία Σοφία", βραβεύτηκε το 1994 με το 2ο Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου ¶γκυρας, το 1995 με το Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Τάμπερε και τιμήθηκε με Εύφημη Μνεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαν Σεμπαστιάν, το 1996.
Στα σκαριά είναι το τρίτο ντοκιμαντέρ με τίτλο: «Στα βάθη της Αγιά Σοφιάς». Ξεκινώντας από τις εικασίες που θέλουν την Αγιά Σοφιά να συνδέεται μέσω υπόγειων στοών με την παρακείμενη Βασιλική Κινστέρνα, με το συγκρότημα του Μεγάλου Παλατιού, τον Ιππόδρομο και ακόμη και με τα Πριγκιπόνησα, ο Τούρκος σκηνοθέτης θέλησε να εξερευνήσει τα «βάθη» του μνημείου.
«Στο δάπεδο του κυρίως ναού υπάρχουν πλάκες, από τις οποίες οι μισές κάλυπταν κινστέρνες και οι μισές σήραγγες νερού. Πήρα άδεια από το Υπουργείο Πολιτισμού και ξεκίνησα την εξερεύνηση για να δω τι υπάρχει στις σήραγγες κάτω από αυτές τις πλάκες. Διαπίστωσα ότι, ο ναός δεν συνδεόταν ούτε με τη Βασιλική Κινστέρνα, ούτε με το Μέγα Παλάτιο, ούτε με τα Πριγκιπόνησα. Στις σημειώσεις ενός Ρώσου περιηγητή του 13ου αιώνα είχα διαβάσει ότι, στον αύλειο χώρο της Αγιά Σοφιάς είχε ενταφιαστεί ο ¶γιος ¶ντιγονος, που ήταν παιδί. Μέσα στις σήραγγες βρέθηκε ο σκελετός ενός παιδιού που μπορεί και να ανήκει στον ¶γιο. Αυτό, όμως, θα πρέπει να το διερευνήσουν οι αρχαιολόγοι και οι άλλοι ειδικοί. Εντοπίστηκαν ακόμη δωμάτια, στα οποία ήταν θαμμένοι ιερείς. Στις κινστέρνες βρέθηκαν παγούρια, τα οποία χρονολογούνται στο 1917 και πιθανόν ανήκαν σε ¶γγλους στρατιώτες, που ήθελαν να πάρουν αγιασμένο νερό. Συνάντησα ομορφιές που με θάμπωσαν... άκουσα τη φωνή της Ιστορίας και έγινα μάρτυρας της», συνεχίζει ο Γκιουλένσοϊ, που είχε συμπαραστάτες και συμβούλους του τους αναπληρωτές καθηγητές βυζαντινής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, Ιχσάν Τουνάι και Χαλούκ Τσετίνκαγια.
«Χρειάστηκαν εργασίες 11 χρόνων για να γίνει αυτό το ντοκιμαντέρ, που τώρα είναι στο στάδιο του μοντάζ, αλλά απαιτούνται γύρω στις 40.000 ευρώ για ολοκληρωθεί. Δεν υπάρχουν σπόνσορες, δεν υπάρχει χρηματοδότηση από πουθενά...Το επόμενο σχέδιό μου είναι να κάνω ένα ντοκιμαντέρ για τους χριστιανούς ιερείς που είναι θαμμένοι στην Αγιά Σοφιά», καταλήγει ο Τούρκος σκηνοθέτης.
ΑΠΕ-ΜΠΕ