Το δημοψήφισμα στην Ιρλανδία για τη Συνθήκη της Λισαβόνας είτε θα ανοίξει το δρόμο για την περαιτέρω θεσμική εξέλιξη της ΕΕ είτε θα προκαλέσει νέα κρίση στους κόλπους της. Τα σενάρια για τις επιπτώσεις του «ναι» και του «όχι».
Το δημοψήφισμα στην Ιρλανδία για τη Συνθήκη της Λισαβόνας είτε θα ανοίξει το δρόμο για την περαιτέρω θεσμική εξέλιξη της ΕΕ είτε θα προκαλέσει νέα κρίση στους κόλπους της.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, οι Ιρλανδοί αναμένεται να ψηφίσουν «ναι», μετά την απόρριψη τού 2008, αλλά με μικρή διαφορά από τo «όχι». Τα αποτελέσματα θα γίνουν γνωστά το Σάββατο.
Ακολουθεί μια εκτίμηση των επιπτώσεων της επικράτησης του «ναι» ή του «όχι» για την ΕΕ και την Ιρλανδία.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ «ΝΑΙ» ΣΤΗΝ ΕΕ
Η Συνθήκη της Λισαβόνας πρέπει να επικυρωθεί και από τα 27 μέλη της ΕΕ για να τεθεί σε ισχύ. Ένα «ναι» από την πλευρά της Ιρλανδίας θα φέρει στο προσκήνιο την Πολωνία και την Τσεχία, οι ευρωσκεπτικιστές ηγέτες των οποίων δεν έχουν υπογράψει ακόμα τη συνθήκη.
Ο Πολωνός πρόεδρος Λεχ Καζίνσκι έχει δηλώσει ότι θα την υπογράψει εάν την εγκρίνουν οι Ιρλανδοί, ωστόσο ο Τσέχος ομόλογός του Βακλάβ Κλάους μπορεί να μην ακολουθήσει το παράδειγμά του, ιδιαίτερα καθώς 17 Τσέχοι γερουσιαστές έχουν κινήσει νομικές διαδικασίες ισχυριζόμενοι ότι η συνθήκη είναι αντισυνταγματική.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τσεχίας, που έχει ήδη απορρίψει μία ένσταση κατά της συνθήκης, ενδέχεται να χρειαστεί μήνες μέχρι να καταλήξει σε μία απόφαση. Ο Κλάους μπορεί να καθυστερήσει να υπογράψει μέχρι τις γενικές εκλογές στη Βρετανία, που θα γίνουν το αργότερο μέχρι τον Ιούνιο του 2010.
Ο Βρετανός αρχηγός της αντιπολίτευσης Ντέιβιντ Κάμερον, που αναμένεται να κερδίσει τις εκλογές, έχει γράψει στον Κλάους ότι είναι διατεθειμένος να διεξαγάγει δημοψήφισμα για τη συνθήκη εάν αναλάβει την εξουσία προτού αυτή τεθεί σε ισχύ. Οι Βρετανοί ψηφοφόροι εκτιμάται ότι θα απέρριπταν τη συνθήκη, ωστόσο η κυβέρνηση των Εργατικών την έχει ήδη επικυρώσει.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ «ΝΑΙ» ΣΤΗΝ ΙΡΛΑΝΔΙΑ
Η επικύρωση της συνθήκης θα ενισχύσει τον πρωθυπουργό Μπράιαν Κόουεν και την κεντροαριστερή του κυβέρνηση συνασπισμού, εν όψει μίας περιόδου που αναμένεται ταραχώδης, λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης και κρίσιμου νομοσχεδίου που τίθεται προς ψήφιση.
Οι ξένοι επενδυτές και οι πολυεθνικές θα καθησυχαστούν για τη θέση της χώρας στην ΕΕ και τα θεμελιώδη μεγέθη της στο μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ «ΟΧΙ» ΣΤΗΝ ΕΕ
Μία απόρριψη από τους Ιρλανδούς θα σημάνει το τέλος της συνθήκης και η ΕΕ θα βυθιστεί σε κρίση, αναζητώντας τρόπο για να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που προβλέπει. Ένα αρνητικό αποτέλεσμα μπορεί να πλήξει προσωρινά το ευρώ.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει εναλλακτικό σχέδιο σωτηρίας της συνθήκης, παρόλο που μπορεί να βρουν άλλους τρόπους να εφαρμόσουν τις μεταρρυθμίσεις, ίσως εντάσσοντάς τις σε μία συνθήκη ένταξης της Κροατίας εάν καταφέρει σύντομα να γίνει μέλος.
Η Κροατία μπορεί να είναι η μοναδική χώρα που θα καταφέρει να γίνει μέλος για τα επόμενα χρόνια, καθώς οι διαδικασίες διεύρυνσης και ολοκλήρωσης ενδέχεται να επιβραδυνθούν. Οι συνομιλίες με την Τουρκία μπορεί να «παγώσουν», πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε επιβράδυνση των μεταρρυθμίσεων στη χώρα.
Επίσης, κάποιες ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να πιέσουν για στενότερη συνεργασία σε διάφορους τομείς, αποκλείοντας άλλες και δημιουργώντας μία Ευρώπη δύο ταχυτήτων.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ «ΟΧΙ» ΣΤΗΝ ΙΡΛΑΝΔΙΑ
Ένα «όχι» μπορεί να βλάψει τη διεθνή εικόνα της Ιρλανδίας και να δημιουργήσει την ψευδή εντύπωση στις αγορές ότι είναι εχθρική προς την Ευρώπη ή ακόμα και προς το ευρώ, με τις ανάλογες δυσμενείς επιπτώσεις στα spread των ομολόγων και τις επενδύσεις των πολυεθνικών.
Ο Κόουεν μπορεί να εξαναγκαστεί σε παραίτηση. Ο κεντροαριστερός κυβερνητικός συνασπισμός θα δεχτεί βαρύ πλήγμα, ενισχύοντας την αντιπολίτευση σε κρίσιμες ψηφοφορίες που αναμένονται στο προσεχές διάστημα, οδηγώντας μέχρι και σε πρόωρες εκλογές.
Πηγή: Reuters