Μουσείο ή εργαστήριο η Ευρώπη;

«Θα είναι ο ευρωπαϊκός πολιτισμός και οι παραδόσεις των λαών οι πυλώνες της Ευρώπης ή μήπως κινητήριος δύναμη της ΕΕ θα είναι η ανάδειξη νέων τρόπων διακυβέρνησης και συνδιαλλαγής με τον υπόλοιπο κόσμο;», διερωτάται η ισπανική εφημερίδα El País.

Εάν και εφόσον επικυρωθεί οριστικά, η Συνθήκη της Λισαβόνας θα δώσει την ΕΕ τα μέσα να πετύχει τους οικονομικούς και πολιτικούς της στόχους, συμπληρώνει. Για να το καταφέρει, όμως, αυτό θα πρέπει να ενώσει τις δυνάμεις της και να αναζητήσει νέους τρόπους προσέγγισης για να αποτελέσει το αντίπαλο δέος των δυνάμεων της Ανατολής.

Το δίλημμα «μουσείο ή εργαστήριο» αποτελεί ουσιαστικά ψευτοδίλημμα, υποστηρίζει ο συντάκτης της εφημερίδας, Μοϊσές Ναίμ. Η Ευρώπη θα είναι πάντοτε μια πολιτιστική δύναμη χωρίς αυτό να λειτουργεί εις βάρος της επιστημονικής, βιομηχανικής και στρατιωτικής της ισχύος.

Όπως κάθε ψευτοδίλημμα, έτσι και αυτό προβάλλει δύο διαφορετικές προοπτικές για το μέλλον της Ευρώπης, επισημαίνει ο Ναίμ. Η προοπτική της «Ευρώπης-εργαστήριο» δεν αφορά μόνο στον επιστημονικό της προσανατολισμό, αλλά και στην ικανότητά της να πειραματίζεται σε νέες μορφές διακυβέρνησης: νέοι θεσμοί, νέες δημόσιες πολιτικές, νέοι κανόνες καθοδήγησης.

Υπερψηφίζοντας πρόσφατα τη Συνθήκη της Λισσαβόνας, οι Ιρλανδοί ουσιαστικά συντάσσονται με την προοπτική ενός αιρετού ηγέτη για την ΕΕ με θητεία 2,5 χρόνων –και τα μεγαλύτερα φαβορί για τη θέση σήμερα είναι ο Φελίπε Γκονζάλες και ο Τόνι Μπερ.

Επίσης, με την καταφατική τους ψήφο οι Ιρλανδοί τάχθηκαν υπέρ ενός δικαιότερου συστήματος ψηφοφορίας για συλλογική λήψη αποφάσεων, για την εκπροσώπηση όλων των χωρών στην Κομισιόν, για την αναβάθμιση των εργασιών του Ευρωκοινοβουλίου, για την παρουσία της ΕΕ σε όλο τον πλανήτη με ισχυρή λαϊκή εντολή και μεγαλύτερη δύναμη –αλλαγές που θα συμβάλλουν στη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και διαφάνεια των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.