«Οι κλιματικές αλλαγές θα δημιουργήσουν εκατομμύρια προσφύγων»

Το μεταναστευτικό ζήτημα είναι απόλυτα συνυφασμένο με τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές ανισορροπίες που υπάρχουν στον κόσμο, ενώ και οι κλιματικές αλλαγές θα δημιουργήσουν εκατομμύρια προσφύγων.

Τα παραπάνω είναι μερικά από τα συμπεράσματα που προέκυψαν στη διάρκεια του Παγκόσμιου Φόρουμ για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη το οποίο διοργανώθηκε στο Μέγαρο Μουσικής.

Μεταξύ άλλων συζητήθηκαν τα εργασιακά και μισθολογικά δικαιώματα των μεταναστών στα κράτη διαμονής τους, η δυνατότητα πρόσβασης στην υγεία, στη δικαιοσύνη και στην εκπαίδευση, το καθεστώς χορήγησης θεωρήσεων, το trafficking (παράνομη διακίνηση) με στόχο την εργασιακή και σεξουαλική εκμετάλλευση και τα τεράστια κύματα προσφύγων που θα προκαλέσουν οι κλιματικές αλλαγές.

Τα συμπεράσματα του φόρουμ παρουσιάσθηκαν το μεσημέρι, από τους Μεχντί Λαλού, Ντόρις Πέσκε και Μαρτίνα Λίεμπς, στο κυβερνητικό φόρουμ που ξεκίνησε στο Μέγαρο Μουσικής, ώστε να γνωρίζουν οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων ποια είναι τα ζητήματα που απασχολούν τους ανθρώπους οι οποίοι ασχολούνται με το μεταναστευτικό ζήτημα στην πρώτη γραμμή.

Παγκοσμίως 740 εκατ. άνθρωποι είναι πρόσφυγες ή μετανάστες. Οι περισσότεροι είναι εκτοπισμένοι εντός των χωρών τους και μόνο 200 εκατ. είναι διεθνείς μετανάστες και πρόσφυγες.

Από αυτούς το 60% μετακινείται σε κοντινά (εξίσου φτωχά) κράτη, λιγότερο από το 40% μετακινούνται από τον αναπτυσσόμενο στον αναπτυγμένο κόσμο και λιγότερο από 20% κατευθύνεται ειδικά προς την Ευρώπη.

Κύριο αίτημα της Κοινωνίας των Πολιτών (την οποία συνθέτουν εκπρόσωποι μη κυβερνητικών οργανώσεων, διεθνών οργανισμών, συνδικαλιστικών οργάνων κ.ά.) είναι η επικύρωση των συνθήκων των Ηνωμένων Εθνών και του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (Διεθνής Σύμβαση του ΟΗΕ για την Προστασία των Δικαιωμάτων όλων των Εργαζόμενων Μεταναστών και των Οικογενειών τους και τις Συνθήκες 97 και 143 του ILO για τα δικαιώματα των εργαζόμενων μεταναστών).

Στη συνέχεια, η Κοινωνία των Πολιτών προτίθενται να αναλάβει, πιέζοντας συγχρόνως και τις κυβερνήσεις, την εφαρμογή των συνθηκών στους χώρους εργασίας.

Επίσης, ζητήθηκε να μεταρρυθμισθούν τα καθεστώτα χορήγησης βίζας, ώστε να δίνονται θεωρήσεις πολλών εισόδων και να μπορούν οι αλλοδαποί να μετακινούνται για εύρεση εργασίας.

Παράλληλα, για όσους εργάζονται περιοδικά (είτε για την κάλυψη εποχικών αναγκών είτε με συμβόλαια ορισμένων χρόνων) ζητήθηκε τα συμβόλαια να είναι μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας, ώστε όταν οι μετανάστες επιστρέφουν στη χώρα τους, να έχουν αποκτήσει εργασιακή τεχνογνωσία που θα μπορούν να αξιοποιήσουν στη χώρα καταγωγής τους.

Επειδή η κυκλική μετανάστευση (εργασία για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα) αποτελεί τη νέα μορφή μετανάστευσης που προωθείται, έγινε μεγάλη συζήτηση για τα σοβαρά προβλήματα που έχει παρουσιάσει μέχρι στιγμής ο τρόπος εφαρμογής της και τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν.

Με τον τρόπο που εφαρμόζεται σήμερα η κυκλική μετανάστευση, η δυνατότητα του μετανάστη να εργασθεί νόμιμα για περιορισμένο χρονικό διάστημα σε εύπορη χώρα, εξαρτάται από τον εργοδότη και την εργοληπτική εταιρεία που του βρίσκει τη δουλειά.

Έτσι δημιουργείται μια ιδιάζουσα σχέση «αφέντη - σκλάβου» που οδηγεί στην καταπάτηση εργασιακών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό, λοιπόν, που ζητείται είναι να υπάρξουν δικλείδες ασφαλείας οι οποίες αφορούν την ασφαλιστική κάλυψη των μεταναστών για τα διαστήματα που εργάζονται στο εξωτερικό, την εργασιακή τους ασφάλεια, την παροχή υπηρεσιών υγείας, αλλά και τη δυνατότητα να μηνύσουν έναν εργοδότη κατά τη διάρκεια ή μετά τη λήξη της συνεργασίας, εάν αυτός έχει καταπατήσει δικαιώματα.

Ιδιαίτερη συζήτηση έγινε σχετικά με τη μέριμνα που πρέπει να ληφθεί με νομοθετικά και πρακτικά μέτρα για τις οικογένειες των μεταναστών και τις ευάλωτες ομάδες (γυναίκες, παιδιά, ασυνόδευτους ανηλίκους).

Κατεξοχήν ευάλωτη ομάδα είναι οι εσωτερικές οικιακοί βοηθοί που σε ορισμένα κράτη, όπως του Κόλπου, δεν αναγνωρίζονται νομοθετικά καν ως εργαζόμενες (θεωρούνται μια ιδιάζουσα κατηγορία που προσεγγίζει τη σκλαβιά).

Οι οργανώσεις ζητούν μείωση του κόστους μεταφοράς μεταναστών και τη διευκόλυνση γραφειοκρατικών διαδικασιών (θεώρηση, άδειες διαμονής). Ιδιαίτερη επισήμανση έγινε για την ανάγκη παροχής «επαγγελματικών υπηρεσιών» από τα προξενεία και το «σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας» από τους υπαλλήλους των προξενείων.

Επιτακτική είναι η ανάγκη τα υπουργεία να βρίσκονται σε συνεχή επαφή μεταξύ τους για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που είναι σύνθετα. Ζητείται δε να ξεκινήσει μόνιμος διάλογος μεταξύ μεταναστευτικών οργανώσεων, ΜΚΟ και κυβερνήσεων και να αρθούν οι φραγμοί που εμποδίζουν την αυτο-οργάνωση των μεταναστών.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ