«Τι σημαίνει να είσαι Γάλλος;»

Σε εξέλιξη βρίσκεται από την περασμένη εβδομάδα στη Γαλλία η συζήτηση για την εθνική ταυτότητα.

Τη συζήτηση εγκαινίασε την περασμένη Δευτέρα, ο δραστήριος υπουργός Μετανάστευσης και Εθνικής Ταυτότητας της Γαλλίας, ο πρώην σοσιαλιστής Ερίκ Μπεσόν, προκαλώντας έντονη πόλωση. Το κεντρικό ερώτημα πίσω από τη συζήτηση αυτή είναι: «Τι σημαίνει να είσαι Γάλλος;»

Μέχρι τις 31 Ιανουαρίου, όλοι οι Γάλλοι μπορούν είτε με το όνομά τους είτε ανωνύμως να δώσουν τη δική τους απάντηση σε αυτό το ερώτημα γράφοντας στη διεύθυνση www.debatidentitenationale.fr . Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών, έχουν ήδη απαντήσει 14.000 Γάλλοι. Κι όλα αυτά σε μια χώρα που το 11% του πληθυσμού της είναι μετανάστες.

Πολλές απαντήσεις διακρίνονται για το χιούμορ τους. «Το να είσαι Γάλλος», γράφει κάποιος με το ψευδώνυμο Pseudo, «σημαίνει να δοξάζεις τον άνθρωπο και να μη λαμβάνεις μέρος σε καμιά απογραφή. Να αγαπάς τη διαφορά, να επαινείς την ανοχή, να απορρίπτεις τις δικτατορίες και τη διαφθορά, και να μη συμμετέχεις σε συζητήσεις σαν κι αυτήν».

Η Ζακλίν, πάλι, βλέπει πιο σοβαρά τα πράγματα. «Το να είσαι Γάλλος», γράφει, «σημαίνει να διαβάζεις και να γράφεις τη γαλλική γλώσσα, να τραγουδάς τη Μασσαλιώτιδα στις πατριωτικές και αθλητικές εκδηλώσεις, να γνωρίζεις την ιστορία της Γαλλίας, να κρεμάς τη σημαία στο μπαλκόνι σου, να σέβεσαι το κράτος δικαίου και να αγαπάς το περιβάλλον. Συγχαρητήρια, κύριε υπουργέ, για την πρωτοβουλία αυτή!»

Η Μασσαλιώτιδα, ο γαλλικός εθνικός ύμνος που «σφυρίχτηκε» πριν από ένα χρόνο σ'έναν ποδοσφαιρικό αγώνα ανάμεσα στην Τυνησία και τη Γαλλία από κατοίκους των προαστίων, εμφανίζεται σε πολλές από τις απαντήσεις. Τις περισσότερες φορές με θετικό χρώμα. Αλλά όχι πάντα. «Είμαι κάτοικος της Βρετάνης, Γάλλος, Ευρωπαίος, πολίτης του κόσμου, πνευματικό παιδί του Γκάντι, του Αϊνστάιν, του Σπινόζα και πολλών άλλων», γράφει κάποιος. «Δεν χρειάζομαι μια εθνική ταυτότητα για να πω ποιος είμαι: είμαι ένας ελεύθερος άνθρωπος, και κανείς δεν θα με αναγκάσει να τραγουδήσω τους πολεμοχαρείς στίχους της Μασσαλιώτιδας.»

Εκτός από τη Μασσαλιώτιδα, αναφέρονται επίσης οι λέξεις ιστορία, αξίες, παράδοση, υπερηφάνεια. «Η Γαλλία είναι μια χώρα με χριστιανικές ρίζες, ας το παραδεχθούμε κι ας είμαστε υπερήφανοι γι'αυτό», σημειώνει ο Μπενουά. «Αν η χώρα μας δεν πηγαίνει καλά, αυτό οφείλεται στο ότι οι Γάλλοι απαρνούνται τις ρίζες τους και τις καταστρέφουν».

Αλλοι βέβαια δεν συμφωνούν με αυτή την προσέγγιση. «Το να είσαι Γάλλος δεν σημαίνει ότι είσαι υπερήφανος που είσαι Γάλλος. Ούτε ότι ντρέπεσαι γι'αυτό. Γιατί να βάζουμε παντού την υπερηφάνεια; Δεν το κάνουν αρκετά οι αθλητικογράφοι;»

Ορισμένες απαντήσεις είναι συγκινητικές. «Το 1960, ο πατέρας μου ήλθε από την Αλγερία στη Γαλλία, πήρε τη γαλλική υπηκοότητα και δήλωσε: ξέρω πως τα παιδιά μου δεν θα γυρίσουν ποτέ στην Αλγερία. Είχε δίκιο. Το να είσαι Γάλλος σημαίνει να συνειδητοποιείς γιατί επέλεξες να μείνεις εδώ, να ριζώσεις, να σέβεσαι τη χώρα ακόμη κι όταν δεν είναι Παράδεισος».

Κάποιοι υπερασπίζονται τον κοσμικό χαρακτήρα της Γαλλίας ή την ιδιαιτερότητά της απέναντι στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Για τον Ραφαέλ, πάλι, «η εθνική ταυτότητα της Γαλλίας αντιπροσωπεύεται καλύτερα στο μετρό παρά στην Εθνοσυνέλευση».

Αλλοι εκφράζουν τη δυσπιστία τους για την όλη συζήτηση, θεωρώντας την ένα πολιτικό τέχνασμα του Νικολά Σαρκοζί. «Είναι μια πολύ πρακτική συζήτηση», γράφει κάποιος. «Σε μια εποχή γενικής σύγχυσης, μας διχάζουν για να μας κυβερνούν αποτελεσματικότερα. Η ιδέα του έθνους προσεγγίζει τον φασισμό, αφού στηρίζεται στην άποψη ότι ένα έθνος είναι καλύτερο από ένα άλλο».

Σε ό,τι αφορά την απαίτηση οι μετανάστες να μαθαίνουν γαλλικά, η Σαλί γράφει: «Είναι λογικό. Θα έπρεπε να μάθουμε όμως κι εμείς τη δική τους γλώσσα. Ονειρεύομαι μια χώρα όπου το να μιλάς αραβικά ή κινέζικα θα είναι εξίσου φυσιολογικό με το να μιλάς αγγλικά».

Στην ίδια γραμμή, ο Χαντέρ προσθέτει: «Αν αγαπάμε τα χρώματα της σημαίας, πρέπει να αγαπάμε και τα χρώματα του δέρματος».

Για τους επόμενους μήνες, η ανταλλαγή ιδεών , προτάσεων και ορισμών θα συνεχιστεί. Θα υπάρξουν χιλιάδες τρόποι προσδιορισμού και εξήγησης της γαλλικής ταυτότητας. Για τον Νικοπόλ, πάντως, όλοι αυτοί οι τρόποι είναι μάταιοι. «Η Γαλλία, όπως όλες οι χώρες, αποτελεί μέρος ενός συνόλου. Όταν ρωτά λοιπόν κάποιος τι σημαίνει να είσαι Γάλλος, κανείς δεν μπορεί να δώσει την απάντηση. Τι σημαίνει να είσαι πολίτης της Γης;»

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, El Pais