Ποιες θα είναι οι αρμοδιότητες του προέδρου και του ύπατου εκπροσώπου, πόσο θα διαρκούν οι θητείες τους, πόσο θα πληρώνονται, ποιο πρέπει να είναι το προφίλ τους...
Σε ποιο όργανο θα προεδρεύει ο πρόεδρος;
Ο πρόεδρος θα έχει την κορυφαία θέση στην ΕΕ. Θα προεδρεύει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στο οποίο συμμετέχουν οι ηγέτες των 27 κρατών-μελών και αποτελεί το βασικότερο όργανο της ΕΕ που διαμορφώνει πολιτική. Την προεδρία του Συμβουλίου ασκούσε μέχρι τώρα κάθε κράτος-μέλος διαδοχικά για έξι μήνες. Το σύστημα αυτό θα συνεχιστεί, αλλά ο νέος πρόεδρος θα προεδρεύει των συνόδων κορυφής και θα έχει πιο μόνιμο ρόλο.
Ποιες θα είναι οι αρμοδιότητές του;
Η περιγραφή των αρμοδιοτήτων του δεν είναι πολύ σαφής, αλλά ο βασικός του στόχος θα είναι να καλλιεργεί «τη συνοχή και τη συναίνεση» εντός του Συμβουλίου. Ο πρόεδρος θα συγκαλεί δύο συνεδριάσεις του συμβουλίου κάθε έξι μήνες και θα έχει τη δυνατότητα να συγκαλεί και άλλα εάν υπάρχει επείγον ζήτημα. Θα εκπροσωπεί την ΕΕ σε ζητήματα εξωτερικών και ασφάλειας σε συνεργασία με τον ύπατο εκπρόσωπο για την εξωτερική πολιτική. Θα είναι αυτός με τον οποίον θα επικοινωνούν οι παγκόσμιοι ηγέτες όταν θα θέλουν «να μιλήσουν με την Ευρώπη».
Πόσο θα διαρκεί η θητεία του προέδρου και ποιος θα είναι ο μισθός του;
Η θητεία του διαρκεί δυόμισι χρόνια και θα μπορεί να υπηρετεί μέχρι και δύο θητείες, αλλά χωρίς να έχει παράλληλα πολιτική θέση σε κράτος-μέλος. Ο μισθός του εκτιμάται ότι θα είναι αντίστοιχος με αυτόν του προέδρου της Κομισιόν, που ανέρχεται σε 266.000 ευρώ ετησίως.
Τι είδους πολιτικός θα αναλάβει την προεδρία;
Κάποιοι ηγέτες θεωρούν ότι ο πρόεδρος πρέπει να είναι ένας ισχυρός και έμπειρος πολιτικός που είναι ήδη ευρέως γνωστός εκτός Ευρώπης. Όπως το έχουν θέσει κάποιες χώρες, πρέπει να είναι κάποιος που «σταματάει την κυκλοφορία των αυτοκινήτων». ¶λλοι πάλι προτιμούν έναν ηγέτη με χαμηλό προφίλ, με την ικανότητα να καλλιεργεί τη συναίνεση.
Σε τι συνίσταται η θέση του ύπατου εκπροσώπου;
Ο ύπατος εκπρόσωπος θα διορίζεται για μία ανανεώσιμη πενταετή θητεία και θα υπηρετεί επίσης ως αντιπρόεδρος της Κομισιόν. Θα είναι ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, του διπλωματικού σώματος δηλαδή της ΕΕ, το οποίο είναι υπό διαμόρφωση. Η υπηρεσία θα έχει γραφεία σε όλο τον κόσμο και θα λειτουργεί παράλληλα με τα διπλωματικά γραφεία των κρατών-μελών. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα διαμορφώνουν την εξωτερική πολιτική της ΕΕ, αλλά ο Ύπατος Εκπρόσωπος θα είναι υπεύθυνος για την υλοποίησή της ανά τον κόσμο.
Τι είδους πολιτική θα ακολουθεί ο ύπατος εκπρόσωπος;
Το Συμβούλιο δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει τις λεπτομέρειες της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής, αλλά η Συνθήκη της Λισαβόνας καθορίζει το πλαίσιο των στόχων που θα επιδιώκει. Ανάμεσα σε αυτούς θα είναι «η διατήρηση της ειρήνης, η αποσόβηση συγκρούσεων και η ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας», «να ενθαρρύνει την ενσωμάτωση όλων των χωρών στην παγκόσμια οικονομία, και μέσω της προοδευτικής κατάργησης των περιορισμών στο διεθνές εμπόριο» και «να βοηθά τους πληθυσμούς, τις χώρες και τις περιοχές που αντιμετωπίζουν φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές». Η καταπολέμηση της φτώχειας, η βιώσιμη διαχείριση των παγκόσμιων πόρων και η καλή παγκόσμια διοίκηση επισημαίνονται επίσης ανάμεσα στους στόχους.
Ποιοι θα αναλάβουν τις δύο θέσεις;
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες επιλέγουν ταυτόχρονα τον πρόεδρο και τον ύπατο εκπρόσωπο, γιατί επιθυμούν να υπάρχει πολιτική ισορροπία στην κορυφή της ΕΕ. Αν ο πρόεδρος που επιλεγεί προέρχεται από την κεντροδεξιά, τότε ο ύπατος εκπρόσωπος αναμένεται να προέρχεται από την κεντροαριστερά. Πρέπει επίσης να υπάρχει μία ισορροπία ανάμεσα στις μικρές και τις μεγάλες χώρες, ανάμεσα στις χώρες της βόρειας και της νότιας Ευρώπης και ανάμεσα στις χώρες τις δυτικής και της ανατολικής Ευρώπης. Ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο έχει επίσης δηλώσει ότι επιθυμεί γυναίκες στις κορυφαίες θέσεις, ενώ αναμένεται να συγκροτήσει τη νέα Κομισιόν αφού έχουν κατονομαστεί ο νέος πρόεδρος και ύπατος εκπρόσωπος.
Πηγή: Reuters