Τα κλισέ, οι εσφαλμένες ιδέες και οι παραπλανητικές δηλώσεις περισσεύουν στη συζήτηση για τις κλιματικές αλλαγές. Λίγες ημέρες πριν από τη σύνοδο της Κοπεγχάγης, το περιοδικό Foreign Policy κάνει μια ανακεφαλαίωση.
«ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΕΙΝΑΙ ΔΙΧΑΣΜΕΝΟΙ». Λάθος. Στα πρώτα χρόνια των συζητήσεων, τα ερωτήματα που ετίθεντο ήταν κατά πόσον η θερμοκρασία του πλανήτη πράγματι αυξάνεται, κατά πόσον ευθύνεται ο άνθρωπος και κατά πόσον όλα αυτά αποτελούν ένα πραγματικό πρόβλημα. Εδώ και καιρό, οι επιστήμονες έχουν απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα. Οι ακαδημίες επιστημών όλων των χωρών, πολλοί Νομπελίστες, ακόμη και επιστημονικοί σύμβουλοι του προέδρου Μπους, συμφωνούν ότι για την υπερθέρμανση του πλανήτη ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό οι ανθρώπινες δραστηριότητες. Η τελευταία έκθεση της Διακυβερνητικής Ομάδας Ειδικών για την Εξέλιξη του Κλίματος, που δόθηκε στη δημοσιότητα το 2007, θεωρεί «πολύ πιθανό» τα αέρια του θερμοκηπίου που έχουν προκληθεί από τις ανθρώπινες δραστηριότητες να έχουν οδηγήσει στη μεγαλύτερη αύξηση των μέσων θερμοκρασιών που έχει παρατηρηθεί από τα μέσα του 20ού αιώνα.
«ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΙΡΟ». Όχι. Η τήξη των πάγων στην Αρκτική είναι ανησυχητική, όχι μόνο επειδή αποδεικνύει ότι ο πλανήτης θερμαίνεται ταχύτατα, αλλά και επειδή συμβάλλει στην ακόμη μεγαλύτερη επιτάχυνση της θέρμανσης αυτής. Το λευκό χιόνι έστελνε το 80% των ακτίνων του ηλίου στο διάστημα. Το γαλάζιο νερό που παίρνει τη θέση του απορροφά το 80% αυτών των ακτίνων. Και υπάρχουν πολλά ακόμη φαινόμενα αυτού του είδους.
«ΟΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΩΦΕΛΟΥΝ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΟΣΟ ΒΛΑΠΤΟΥΝ ΑΛΛΕΣ». Eυσεβής πόθος. Τα επιστημονικά μοντέλα δείχνουν ότι από μια στιγμή και μετά θα αρχίσει να υποφέρει ολόκληρος ο πλανήτης. Ισως τα φυτά να αναπτύσσονται καλύτερα για μερικές δεκαετίες σε ορισμένες περιοχές επειδή θα υπάρχουν μικρότεροι κίνδυνοι παγετού, αλλά είναι βέβαιο ότι η απειλή της ξηρασίας θα αυξηθεί. Σύμφωνα με έκθεση που παρήγγειλε το Πεντάγωνο και δόθηκε στη δημοσιότητα το 2003, σφοδρές καταιγίδες θα σαρώσουν την Ευρώπη, φοβερές ξηρασίες θα σημειωθούν στις νοτιοδυτικές αμερικανικές πολιτείες και το Μεξικό, ενώ οι μουσώνες θα προκαλέσουν ελλείψεις τροφίμων στην Κίνα. Οσο θα μειώνεται η ικανότητα του πλανήτη να συντηρήσει τις ανθρώπινες δραστηριότητες (carrying capacity), τόσο θα αυξάνονται οι πόλεμοι για τον έλεγχο των πόρων.
«Η ΕΥΘΥΝΗ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ». Oχι και τόσο. Είναι αλήθεια ότι η Κίνα εκτόπισε τις Ηνωμένες Πολιτείες από την πρώτη θέση της παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα. Όλοι ακούμε ότι η Κίνα κατασκευάζει κάθε εβδομάδα ένα σταθμό καύσης άνθρακα. Αλλά πολλά από τα στοιχεία αυτά είναι παραπλανητικά. Και όχι μόνο επειδή ένα μεγάλο μέρος του CO2 που εκπέμπεται χρησιμεύει για την κατασκευή προϊόντων που ζητά η Δύση. Πρέπει να λάβουμε επίσης υπόψη ότι η Κίνα έχει τέσσερις φορές περισσότερους κατοίκους από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και αν υπολογίσουμε τις εκπομπές ανά κάτοικο, διαπιστώνουμε ότι κάθε Κινέζος εκπέμπει λιγότερο CO2 από κάθε Αμερικανό. Επιπλέον, η κινεζική ηγεσία καταβάλλει φιλότιμες προσπάθειες για να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Λίγα είναι τα αυτοκίνητα αμερικανικής κατασκευής που ικανοποιούν τους κινεζικούς κανόνες στο θέμα της κατανάλωσης καυσίμου.
«Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ». Όχι μόνο. Οι οικολόγοι ήταν οι πρώτοι που έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου. Αλλά το CO2 δεν είναι ένας κλασικός ρύπος. Κανένας νόμος κατά της ατμοσφαιρικής μόλυνσης δεν θα λύσει το πρόβλημα. Πρέπει να αλλάξουν ριζικά οι οικονομικές μας βάσεις και να περάσουμε σε άλλες μορφές ενέργειας.
«Η ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΕΠΩΔΥΝΗ». Εξαρτάται τι εννοούμε «επώδυνη». Η τροποποίηση των βάσεων του παγκόσμιου βιομηχανικού και καταναλωτικού συστήματος απαιτεί ασφαλώς τη δαπάνη χρημάτων. Η εξοικονόμηση που θα επιτευχθεί όμως αν μετατραπεί ένα μεγάλο μέρος του συστήματος σε ηλιακή ή αιολική ενέργεια θα είναι τεράστια. Και πόσο θα κοστίσει αν δεν κάνουμε τίποτα; Σύμφωνα με τον βρετανό οικονομολόγο Νίκολας Στερν, όσο οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι και η Υφεση μαζί.
«Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΣΤΡΑΦΕΙ». Μακάρι να ήταν έτσι Αλλά οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν ήδη προκαλέσει αύξηση της θερμοκρασίας κατά 0,5 βαθμό Κελσίου. Οι επιστήμονες φαίνεται ότι για χρόνια υποτιμούσαν το πόσο ευάλωτη είναι η ισορροπία των φυσικών συστημάτων του πλανήτη. Η θέρμανση του πλανήτη είναι πιο γρήγορη απ'ό,τι είχε προβλεφθεί και οι συνέπειες είναι περισσότερες και πιο ανησυχητικές.
Πηγή: Foreign Policy, AΠΕ-ΜΠΕ