Τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος το Νοέμβριο του 2010 προτείνουν οι υποστηρικτές της νομιμοποίησης της μαριχουάνας στην Καλιφόρνια, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι μία θετική απόφαση θα βοηθήσει να αντιμετωπισθούν τα οικονομικά προβλήματα της Καλιφόρνιας, η οποία βρίσκεται στα πρόθυρα οικονομικής καταστροφής.
Οι υποστηρικτές της μαριχουάνας ισχυρίζονται ότι έχουν συλλέξει πάνω από 680.000 υπογραφές για το δημοψήφισμα, για να γίνει η Καλιφόρνια η πρώτη πολιτεία των ΗΠΑ που θα νομιμοποιήσει την κατοχή και καλλιέργεια μαριχουάνας για ψυχαγωγική χρήση. Αλλά αυτό ακόμη και στην κοινωνικά ανεκτική Καλιφόρνια παραμένει αβέβαιο.
Δεκαπέντε χρόνια, μετά από την απόφαση που πήραν οι Καλιφορνέζοι να οδηγήσουν όλη την χώρα να αποδεχτεί την χρήση της κάνναβης για ιατρικούς λόγους, μία οξεία πολιτική αντιπαράθεση βρίσκεται σε εξέλιξη για την πρόσφατη άνθιση φαρμακευτικών κλινικών μαριχουάνας που ξεφυτρώνουν σα μανιτάρια στο Λος Αντζελες και σε άλλες πόλεις.
Σε πόλεις όπως η Αρκάτα και η Γιουρέκα στη Βόρεια Καλιφόρνια, όπου η καλλιέργεια μαριχουάνας αποτελεί μέρος του κοινωνικού ιστού και της τοπικής οικονομίας, οι παράνομοι καλλιεργητές φέρονται να έχουν αυξήσει την παραγωγή για να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση που δημιούργησε η εξάπλωση των κλινικών στην πολιτεία των 38 εκατομμυρίων κατοίκων.
Αν εγκριθεί η πρόταση, η απλή κατοχή ποσοτήτων έως μία ουγκιά (28,5 γραμμάρια), η οποία σήμερα αποτελεί πταίσμα που τιμωρείται με πρόστιμο 100 ευρώ, θα γίνει νόμιμη για όποιον έχει κλείσει τα 21, ενώ θα είναι νόμιμη και η οικιακή καλλιέργεια μικρών ποσοτήτων για προσωπική χρήση.
Οι πωλήσεις δεν θα νομιμοποιηθούν αμέσως, αλλά δήμοι και επαρχίες θα μπορούν να νομοθετούν επιτρέποντας εμπορική διανομή υποκείμενη σε κανονισμούς και φόρους, ενώ οι λιανικές πωλήσεις δεν θα μπορούν να υπερβαίνουν τη μία ουγκιά για ενήλικες πάνω από τα 21.
Σύμφωνα με έρευνα που έγινε τον προηγούμενο Απρίλιο, το 56% των ψηφοφόρων στην Καλιφόρνια συμφωνούν με τη νομιμοποίηση της χρήσης για λόγους αναψυχής και την φορολόγησή της ως πηγή εσόδων που μπορεί να ανακουφίσει τον προϋπολογισμό.
Το πολιτειακό συμβούλιο φόρων κατέληξε ότι η Καλιφόρνια θα μπορούσε να συλλέξει φόρους 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την εφαρμογή του νομοσχεδίου, το οποίο έχει προτείνει ο δημοκρατικός βουλευτής Τομ Αμιάνο, από το Σαν Φραντσίσκο.
«Η απαγόρευση είναι χάος και τουλάχιστον με τους κανόνες έχεις κάποιο έλεγχο», λέει ο Αμιάνο.
Οι επικριτές της πρότασης προειδοποιούν ότι η κοινωνική βλάβη από τη νομιμοποίηση της κάνναβης, από την πτώση στην παραγωγικότητα της εργασίας μέχρι την αύξηση στα τροχαία και τα εργατικά ατυχήματα, θα υπερκαλύψει κάθε οικονομικό όφελος.
«Το αιματοκύλισμα σε αυτήν την χώρα εξαιτίας της χρήσης αλκοόλ και καπνού είναι τεράστιο, το γιατί θα θέλαμε να αυξηθεί με την χρήση ενός ακόμη προϊόντος που δημιουργεί αυτό το είδος του κινδύνου καταστροφής, δεν μπορώ να το κατανοήσω», λέει η καθηγήτρια φαρμακευτικής οικονομίας και πολιτικής στο πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, Τζόελ Χέη.
Η Χέη μάλιστα αμφισβητεί και την ακρίβεια των οικονομικών προβλέψεων του νομοσχεδίου του Αμιάνο, επικαλούμενη μελέτη του Χάρβαρντ από το 2006, η οποία κοστολόγησε την ύψους περίπου 3,9 τόνων ετήσια παραγωγή μαριχουάνας της Καλιφόρνιας, στα 13,8 δισεκατομμύρια δολάρια.
«Δεν ξέρω αν οι αριθμοί τους είναι σωστοί, αλλά με έσοδα ένα ή μισό δισεκατομμύριο δολάρια, αυτός ο αριθμός θα καταρρεύσει από το κόστος των συνεπειών», λέει η Χέη.
Το φορολογικό συμβούλιο εκτιμά ότι η αγοραία τιμή της μαριχουάνας θα υποδιπλασιαστεί εάν νομιμοποιηθεί, αλλά θα αυξηθεί η ζήτηση.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, τα έσοδα του 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων που προβλέπει ο νόμος του Αμιάνο, είναι μικρό τμήμα του ελλείμματος στον προϋπολογισμό της πολιτείας που εκτιμάται στα 21 δισεκατομμύρια την περίοδο 2009-10.
Οι υποστηρικτές της νομιμοποίησης υποστηρίζουν ότι είναι δύσκολο να υπολογιστούν τα οφέλη. Φέρνουν ως επιχείρημα ότι η διακοπή των διώξεων για κατοχή μαριχουάνας θα απελευθερώσει τις περιορισμένες δυνάμεις επιβολής του νόμου και θα επιφέρει σοβαρό πλήγμα στα καρτέλ, ανάλογο με αυτό που επέφερε στη δεκαετία του 1930 η ανάκληση της ποτοαπαγόρευσης, στην καταστολή του οργανωμένου εγκλήματος.
Ο επικεφαλής της Συμμαχίας για την Πολιτική στα Ναρκωτικά, Στίβεν Γκταγουίλγκ λέει ότι η τρέχουσα νομική κατάσταση «κάνει νομοταγείς πολίτες, εγκληματίες».
Επικαλούμενος μάλιστα επίσημα στοιχεία, τονίζει ότι ενώ οι συλλήψεις για τα πταίσματα που σχετίζονται με τη μαριχουάνα έφτασαν πέρυσι τις 61.400 με αύξηση 127% σε σχέση με το 1990, οι συλλήψεις για όλα τα άλλα αδικήματα έπεσαν κατά 40%.
Ο επικεφαλής της εκστρατείας για το δημοψήφισμα, Ρόμπερτ Λι, ο οποίος διατηρεί πολλές επιχειρήσεις που σχετίζονται με την μαριχουάνα, στο Οουκλαντ, στη δυτική Καλιφόρνια, λέει ότι η νομιμοποίηση θα είναι για την Καλιφόρνια ό,τι ο τζόγος για τη Νεβάδα, ένα επιπλέον τουριστικό αξιοθέατο.
ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters, Φωτογραφία Reuters