Οταν η Καρμέλα Ατρίτσε πυροβολήθηκε στο κεφάλι επειδή ήταν η μητέρα ενός Μαφιόζου από το αντίπαλο στρατόπεδο, ο Ρομπέρτο Σαβιάνο ήταν από τους πρώτους που έφτασαν στον τόπο του φόνου. Το πτώμα δεν είχε ακόμη καλυφθεί με σεντόνι. Ο κόσμος περπατούσε ανάμεσα στα αίματα, αφήνοντας παντού δακτυλικά αποτυπώματα.
Αν και δεν το ήξερε τότε ούτε η οικογένειά του, ο Σαβιάνο συγκέντρωνε στοιχεία για το βιβλίο του με θέμα την Καμόρα, τη ναπολιτάνικη Μαφία. Μίλησε μ'ένα αγόρι που βρισκόταν ανάμεσα στο πλήθος, κι εκείνο προσφέρθηκε να τον οδηγήσει σε μια πιτσαρία για να συναντήσει τους ανήλικους «στρατιώτες» της συμμορίας Ντι Λάουρο, που είχε τότε διχαστεί εξαιτίας του πολέμου στη συνοικία Σεκοντιλιάνο. «Ηταν μικρά παιδιά, 13 ως 16 ετών», γράφει ο Σαβιάνο στο βιβλίο του.
Οταν διαβάζεις το βιβλίο «Η Αλλη Μαφία της Ιταλίας» - γράφει ο Τζον Χούπερ στην Γκάρντιαν - νομίζεις πως ο συγγραφέας μιλά για μια αφρικανική χώρα ή για μια πρώην κομμουνιστική χώρα. Δεν μπορείς να πιστέψεις ότι, στην πραγματικότητα, μιλά για μια μεγάλη πόλη ενός πλούσιου κράτους που είναι από τα ιδρυτικά μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Το κλειδί που εξηγεί το πάθος του συγγραφέα είναι η ιστορία της οικογενείας του. Οπως λέει στη βρετανική εφημερίδα, ο πατέρας του είχε πάρει ένα σκληρό μάθημα για το τι παθαίνουν όσοι αψηφούν τους νόμους της Μαφίας. Ως νεαρός γιατρός, περισυνέλεξε μια μέρα με το ασθενοφόρο ένα 18χρονο θύμα της Καμόρα και τον οδήγησε στο νοσοκομείο. Αυτό αποτελούσε όμως παραβίαση των κανόνων.
Οταν η Μαφία δεν καταφέρνει να αποτελειώσει κάποιον, αυτό που πρέπει να κάνεις είναι είτε να περιμένεις την αστυνομία για να πάρει την ευθύνη της μεταφοράς του τραυματία στο νοσοκομείο είτε να περιμένεις τους εκτελεστές να επιστρέψουν και να τελειώσουν τη δουλειά. Ο πατέρας του Σαβιάνο τιμωρήθηκε για τη συμπεριφορά του με τον άγριο ξυλοδαρμό του από τους Μαφιόζους. Δεν βγήκε από το σπίτι του για τουλάχιστον δύο μήνες.
Αφού σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο, ο Σαβιάνο εργάστηκε δίπλα σ'ένα φωτογράφο που είχε ειδικευτεί σε γάμους των Μαφιόζων. «Ηθελα να καταλάβω», τονίζει. Το αποτέλεσμα είναι ένα συγκλονιστικό βιβλίο, που έχει πουλήσει σχεδόν ένα εκατομμύριο αντίτυπα. Και ανάγκασε τον 28χρονο Σαβιάνο να ζητήσει αστυνομική προστασία σε 24ωρη βάση.
«Αν είχα πουλήσει 10.000 αντίτυπα, δεν θα τους ένοιαζε», σημειώνει. «Δεν είναι όπως στο Ιράν ή το Αφγανιστάν. Η Καμόρα δεν προσπαθεί να σε εμποδίσει να γράψεις ή να μιλήσεις. Αρχίζει να ανησυχεί όταν σε ακούει ή σε διαβάζει μεγάλο πλήθος ανθρώπων».
Το μεγάλο ενδιαφέρον του βιβλίου έγκειται στον τρόπο με τον οποίο η Καμόρα -αντίθετα με τη Μαφία της Σικελίας- εκμεταλλεύεται την παγκοσμιοποίηση. Σύμφωνα με τον Σαβιάνο, η Νάπολη είναι το βασικό σημείο εισόδου στην Ε.Ε. λαθραίων προϊόντων από την Απω Ανατολή. «Τα εμπορεύματα που ξεφορτώνονται στην Νάπολη αυτές τις ημέρες είναι σχεδόν αποκλειστικά κινέζικα: 1,6 εκατομμύρια τόνοι το χρόνο. Αυτά είναι καταγεγραμμένα εμπορεύματα. Αλλο ένα εκατομμύριο τόνοι περνούν χωρίς να αφήσουν ίχνη».
Τα αφεντικά της Καμόρα είναι συχνά κοσμοπολίτες. Διαβάζουν σερ Ουόλτερ Σκοτ, «τσιτάρουν» τον Λακάν και συλλέγουν παλιά έπιπλα και πίνακες σύγχρονης τέχνης. Οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι, όμως, θέλουν οι γιοι τους να παντρεύονται παρθένες.
Μετανιώνει καμιά φορά ο Σαβιάνο που τα έβαλε τόσο ανοιχτά με τη Μαφία; «Παραδέχομαι πως μερικές φορές, ναι, μετανιώνω. Πολλά πρωινά ξυπνάω και μετανιώνω».
Πηγή: The Guardian, ΑΠΕ-ΜΠΕ