Του Θεόδωρου Ρουσόπουλου
Βουλευτή ΝΔ στην Β1 Περιφέρεια Αθηνών
Του Θεόδωρου Ρουσόπουλου
Βουλευτή ΝΔ στην Β1 Περιφέρεια Αθηνών
«Το είπε η τηλεόραση» ή «το διάβασα στην εφημερίδα» σημείωνε εμφατικά κάποιος που μεταφέροντας μια είδηση στην παρέα του ήθελε να προσδώσει υψηλό βαθμό εγκυρότητας στα λεγόμενά του.
Εάν κάποιος σήμερα τολμήσει να επικαλεστεί ως επιχείρημα εγκυρότητας μια από τις δύο πηγές το βέβαιον είναι ότι οι εννιά στους δέκα θα κουνήσουν το κεφάλι τους οικτίροντας τον «αδαή» που πιστεύει ακόμη στα ΜΜΕ.
Ούτε ο επαγγελματισμός των δημοσιογράφων μειώθηκε, ούτε αίφνης τα κλασικά μέσα ενημέρωσης αποφάσισαν να αυτοκτονήσουν μεταφέροντας ψευδείς ή υπερβολικές ειδήσεις. Μειώθηκε σίγουρα ο βαθμός εμπιστοσύνης και σε ορισμένες περιπτώσεις όχι άδικα.
Το 1981 οι ημερήσιες εφημερίδες είχαν συνολική κυκλοφορία ενός εκατομμυρίου φύλλων καθημερινώς. Σήμερα μόλις μερικές δεκάδες χιλιάδες. Δεν είναι βέβαια η κύρια αιτία η έλλειψη εμπιστοσύνης αλλά η πληθώρα των νέων Μέσων Ενημέρωσης. Κάποτε είχαμε κρατική ραδιοτηλεόραση και εφημερίδες μόνον. Τώρα ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί, ηλεκτρονικές εκδόσεις εφημερίδων και εσχάτως σ’ αυτά προστέθηκαν πιο δυναμικά τα: twitter, Instagram, tik tok κλπ
Και εδώ κατά την γνώμη μου αρχίζουν τα μεγάλα προβλήματα που απορρέουν από τα λεγόμενα Social Media. Προσωπικά δεν τα αποκαλώ media αλλά Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης γιατί κυρίως αυτό είναι. Για να είσαι Μέσο Ενημέρωσης οφείλεις να ακολουθείς δημοσιογραφικούς κανόνες όπως είναι οι έγκυρες πηγές, η διασταύρωση πληροφοριών, η επώνυμη και όχι ανώνυμη καταγραφή της πληροφορίας, η νομική ευθύνη για τις πληροφορίες που μεταφέρεις, ο έλεγχος από επιτροπές δεοντολογίας των δημοσιογραφικών ενώσεων και των αρμόδιων ανεξάρτητων αρχών της πολιτείας.
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες το 85% των νέων ενημερώνεται από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, ενώ το 32% αυτών τα θεωρεί απολύτως έγκυρα. Όμως όπως προανέφερα η έννοια του influencer, tik-toker κλπ δεν συμβαδίζει με επαγγελματική προσέγγιση της είδησης. Ο καθένας συνεισφέρει κάτι στο διαδίκτυο, φωτογραφία, πληροφορία και πιο συχνά άποψη. Κανένα πρόβλημα με την άποψη καθ’ εαυτήν. Αρκεί να βαφτίζεται έγκυρη πληροφόρηση διότι κάπως έτσι οδηγούμαστε σε «ψεκασμένες» απόψεις και σε θεωρίες συνωμοσίας. Ο μέγας κίνδυνος είναι ο υφέρπων λαϊκισμός που συμπαρασύρει τους μη μυημένους στο τι είναι και τι δεν είναι είδηση. Και ο λαϊκισμός γνωρίζουμε ιστορικά ότι οδηγεί τα έθνη σε καταστροφές.
Η πολιτεία μπορεί να συνεισφέρει εντάσσοντας στα σχολεία από νωρίς το μάθημα που διεθνώς έγινε γνωστό ως “media literacy” δηλαδή «μιντιακός αλφαβητισμός». Μια σοβαρή προσπάθεια να μάθει το παιδί πώς να ξεχωρίζει το fake από το αληθές. Δύσκολη αλλά όχι αδύνατη.