Την πρώτη μεγάλη αντικυβερνητική διαδήλωση αντιμετώπισε μετά την επανεκλογή του ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Κάπου 250.000 διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους σε 200 πόλεις της Γαλλίας την Πέμπτη διαμαρτυρόμενοι για τα σχέδια της κυβέρνησης να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης.
Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Την πρώτη μεγάλη αντικυβερνητική διαδήλωση αντιμετώπισε μετά την επανεκλογή του ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Κάπου 250.000 διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους σε 200 πόλεις της Γαλλίας την Πέμπτη διαμαρτυρόμενοι για τα σχέδια της κυβέρνησης να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης.
Η γαλλική κυβέρνηση φιλοδοξεί να αυξάνει την ηλικία συνταξιοδότησης από τα 62 χρόνια στα 65, ως το 2031- ανεβάζοντας μέχρι τότε σταδιακά το όριο κατά τέσσερις μήνες κάθε χρόνο. «Είναι η αρχή μιας κοινωνικής μάχης», δήλωσαν στο Γαλλικό Πρακτορείο οι οργανωτές της κινητοποίησης.
Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν είχε καταστήσει την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης ένα από τα κυρίαρχα στοιχεία της προεκλογικής του εκστρατείας ,,υποστηρίζοντας ότι το σημερινό ασφαλιστικό σύστημα είναι μη βιώσιμο και πολύ δαπανηρό. Ο Μακρόν δεν διαθέτει πάντως την πλειοψηφία στη Βουλή για να περάσει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο.Δεν αποκλείεται μάλιστα να αναγκαστεί να διαλύσει τη βουλή και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, ελπίζοντας να εξασφαλίσει έναν καλύτερο συσχετισμό δυνάμεων.
Οχι μόνο στη Γαλλία, όπου οι κοινωνικές διαμαρτυρίες αποτελούν μέρος της εθνικής συνείδησης,αλλά σε όλη την Ευρώπη τα πράγματα είναι πιθανό να γίνουν ακόμη πιο άβολα για τις περισσότερες κυβερνήσεις, καθώς βιώνουν τον κίνδυνο κοινωνικής έκρηξης.
Αντιμέτωπες με την μεγάλη αύξηση του κόστους ζωής, και ιδίως των τιμών της ενέργειας, πολλές συνδικαλιστικές οργανώσεις στη Γηραιά Ηπειρο έχουν ξεκινήσει απεργίες και διαδηλώσεις σχεδόν παντού στην Ευρώπη, από την αρχή της σχολικής χρονιάς. Κάπου 80.000 άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους στο Βέλγιο, 70.000 στην Τσεχία στις αρχές Σεπτεμβρίου, μερικές χιλιάδες άνθρωποι στη Λειψία και στο Βερολίνο στη Γερμανία. Το γερμανικό συνδικάτο IG Metall έχει επίσης καλέσει σε απεργίες τον Οκτώβιο με στόχο αυξήσεις στους μισθούς κατά 8%. Μεγάλες απεργίες συγκλόνισαν το προηγούμενο διάστημα και το Ηνωμένο Βασίλειο με αίτημα αυξήσεις στους μισθούς. Τα βρετανικά συνδικάτα κήρυξαν μάλιστα εκεχειρία τον Σεπτέμβριο λόγω του θανάτου της βασίλισσας Ελισάβετ ,αλλά τώρα αναμένονται νέες κινητοποιήσεις.
Οι περισσότεροι πολιτικοί στην Ευρώπη αναμένουν πλέον έναν «χειμώνα μεγάλου θυμού», καθώς ο πρωτοφανής πληθωρισμός και το τεράστιο ενεργειακό κόστος κατατρώει τα εισοδήματα και απειλεί πολλές επιχειρήσεις με διακοπές στη λειτουργία τους, ακόμη και με λουκέτο! Ειδικά στην ανατολική Γερμανία, η οργή αυξάνεται για την αύξηση των τιμών της ενέργειας ,αλλά και τη γραμμή της κυβέρνησης Σολτς στον πόλεμο της Ουκρανίας ,που δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην περιοχή. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μάλιστα ότι η ακροδεξιά AfD είναι πρώτο κόμμα με 27% και σχεδόν διπλάσια ποσοστά από το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Αντιμέτωποι με την αύξηση του ενεργειακού κόστους, οι περισσότεροι ανατολικο-γερμανοί ζητούν την εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης με τη Μόσχα, ώστε να ανοίξουν ξανά οι στρόφιγγες του ρωσικού αερίου, μόλις αποκατασταθούν οι ζημιές στον αγωγό Nord Stream 1, μετά το πρόσφατο σαμποτάζ. Και στον Πούτιν αρέσει να το ακούει αυτό…
Πληθωρισμός και κοινωνική οργή
Βαρόμετρο για την επερχόμενη κοινωνική κρίση στην Ευρώπη είναι ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ που για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες έφτασε σε διψήφια ποσοστά, κατά μέσο όρο. Ο πληθωρισμός στις χώρες της ευρωζώνης οφείλεται και πάλι στην πολύ ισχυρή αύξηση των τιμών της ενέργειας, οι οποίες ενισχύθηκαν κατά 40,8% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι. Οι τιμές καταναλωτή τον Σεπτέμβριο σκαρφάλωσαν στο 10%, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία. Πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο πληθωρισμού από την εισαγωγή του ευρώ. Οι οικονομολόγοι που μετείχαν σε δημοσκόπηση του Bloomberg ανέμεναν ετήσιο πληθωρισμό 9,7% στην ευρωζώνη, αλλά διαψεύστηκαν και μάλιστα για πέμπτο συνεχόμενο μήνα.
Οι υψηλότεροι ρυθμοί πληθωρισμού εντός της ευρωζώνης καταγράφηκαν στις τρεις χώρες της Βαλτικής, όπου οι τιμές καταναλωτή ήταν πάνω από 20% σε ετήσια βάση. Η Ελλάδα με πληθωρισμό 12,1% βρίσκεται στην έκτη χειρότερη θέση μεταξύ των 19 χωρών της ευρωζώνης.
«Με μια φαινομενικά παράλογη ηρεμία, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις οδεύουν προς το χάος», γράφουν οι New York Times. Η αμερικανική εφημερίδα υπενθυμίζει ότι στην στην αντίστοιχη συγκρίσιμη περίοδο του 2021, το ποσοστό του πληθωρισμού ήταν μόλις 3%. «Τότε, αυτό το ποσοστό ανησυχούσε τους αρμόδιους στην Ευρωζώνη, αλλά τώρα ένας πληθωρισμός 3% θα γινόταν δεκτός με ανακούφιση», γράφει η εφημερίδα της Νέας Υόρκης.
«Μόνιμη ασθένεια»
Με την απροσδόκητα μεγάλη άνοδο του πληθωρισμού, πρέπει να αναμένεται τον Οκτώβριο και άλλη μία σημαντική αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ-ίσως και πάλι κατά 75 μονάδες βάσης. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στοχεύει μεν σε ένα πληθωρισμό 2% μεσοπρόθεσμα, αλλά ο στόχος αυτός δεν αναμένεται να επιτευχθεί πριν το 2024. Πριν από λίγες ημέρες η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ τόνισε μάλιστα ότι προτεραιότητα του «Eurotower» στην Φρανκφούρτη παραμένει η καταπολέμηση της αύξησης των τιμών και όχι ο κίνδυνος επιβράδυνσης της ανάπτυξης-δηλαδή της ύφεσης. Ωστόσο, καθώς ο πληθωρισμός οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση του ενεργειακού κόστους, η στρατηγική της ΕΚΤ θα έχει μάλλον περιορισμένο αντίκτυπο.
Οι υπεύθυνοι χάραξης της νομισματικής πολιτικής στην Φρανκφούρτη έχουν γίνει πάντως πολύ νευρικοί βλέποντας τον πληθωρισμό να σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Ο Μπόρις Βούιτσιτς, ο διοικητής της Κροατικής Κεντρικής Τράπεζας που θα ενταχθεί στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ από τον Ιανουάριο, προειδοποίησε ότι «όταν ο πληθωρισμός είναι υψηλός και πλησιάζει σε διψήφια ποσοστά, μπορεί να γίνει ασθένεια από μόνος του».
Η Ευρώπη πιάστηκε απροετοίμαστη καθώς οι προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου περικόπτονται , με τον χειμώνα να πλησιάζει. Η ευρωζώνη προετοιμάζεται για ακόμη πιο δύσκολους μήνες. Οι αρμόδιοι του ΟΟΣΑ αύξησαν την πρόβλεψή τους για τον πληθωρισμό τον επόμενο χρόνος στην ευρωζώνη κατά 1,6 ποσοστιαίες μονάδες στο 6,2%, υπερβαίνοντας σημαντικά τις προοπτικές της ΕΚΤ.
Όπως λέει ο Γάλλος οικονομολόγος, Ελουά Λοράν, καθηγητής στο Sciences Po και στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, «η σημερινή οικονομική ακολουθία φαίνεται κατευθείαν βγαλμένη από τα βιβλία της ιστορίας στις αρχές της δεκαετίας του 1970: μια σύγκρουση στις πύλες της Ευρώπης προκαλεί εμπάργκο και αντίποινα στα ορυκτά καύσιμα και οδηγεί στον στασιμοπληθωρισμό της εποχής του πρώτου πετρελαϊκού σοκ» .Με δύο χαρακτηριστικά: την ενεργειακή φτώχεια και κοινωνική ανασφάλεια…