Ρωσία: Πώς η πολεμική μηχανή «κατάπιε» το πιο σημαντικό στοιχείο της, τους στρατιώτες

Ο όρος Blyatskrieg χαρακτηρίζει τη στρατηγική του ρωσικού στρατού που έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής από τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Πρόκειται ουσιαστικά για την αποστολή ενός πρώτου κύματος στρατιωτών χωρίς ενημέρωση για το πού πηγαίνουν ή τι θα κάνουν.

Η τακτική αυτή μπορεί εύκολα να καταλήξει σε έλλειψη οργάνωσης και μεγάλες αποτυχίες, γεγονός που, υπό το πρίσμα της πρόσφατης επιτυχημένης αντεπίθεσης των ουκρανικών δυνάμεων, κάνει ενδιαφέρον το ερώτημα: Τι πήγε τόσο στραβά στις ρωσικές δυνάμεις ώστε να καταρρεύσουν στο Χάρκοβο; Πολλοί αναλυτές δίνουν την ίδια απάντηση: ο καταστροφικός λάθος χειρισμός του πιο βασικού στοιχείου της ρωσικής πολεμικής μηχανής: των στρατιωτών της.

«Είναι σαφές ότι υπήρξε μια τεράστια κατάρρευση ηθικού μεταξύ των ρωσικών δυνάμεων στην περιφέρεια Χάρκοβο. Έχουν παραδώσει πόλεις με μόλις μια μάχη και έχουν εγκαταλείψει τεράστιες ποσότητες εξοπλισμού», διαπιστώνει ο αναλυτής και ιστορικός Κρις Όουεν.

Επικαλούμενος μάλιστα τον Ναπολέων Βοναπάρτη, ο οποίος έχει υποστηρίξει ότι στον πόλεμο τα τρία τέταρτα αφορούν τον προσωπικό χαρακτήρα και τις σχέσεις ενώ η ισορροπία του ανθρώπινου δυναμικού και των υλικών μετράει μόνο για το τελευταίο τέταρτο, ο Όουεν υπογραμμίζει πως το ηθικό των Ρώσων στρατιωτών δεν έπεσε ξαφνικά από τη μία μέρα στην άλλη. Για μήνες υπήρχαν σχετικές αναφορές.

«Το ηθικό είναι χαμηλό, η εκπαίδευση φτωχή, το φαγητό είναι απαίσιο, ο εξοπλισμός ανεπαρκής, η ευημερία και η εκπαίδευση παραμελούνται και οι διοικητές θεωρούνται ανέντιμοι, αδιάφοροι και ανίκανοι», λέει χαρακτηριστικά προσθέτοντας ότι αυτοί οι παράγοντες έχουν ήδη οδηγήσει χιλιάδες Ρώσους στρατιώτες να «σπάσουν» τα συμβόλαιά τους και να επιστρέψουν στη Ρωσία (πράγμα που έχουν το δικαίωμα να κάνουν δεδομένου ότι επίσημα ακόμα βρίσκονται σε κατάσταση ειρήνης και οι συγκρούσεις στην Ουκρανία είναι  «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» και όχι πόλεμος).

Εξετάζοντας την πορεία του πολέμου, ο Όουεν διαπιστώνει πως υπήρχαν προβλήματα στα εξής:

Στόχοι

• Οι περισσότεροι από αυτούς που συμμετείχαν στο πρώτο κύμα στις 24 Φεβρουαρίου δεν γνώριζαν ότι επρόκειτο να εισβάλουν στην Ουκρανία και πολλοί δεν ήξεραν καν ότι είχαν περάσει τα σύνορα προτού οι άνθρωποι αρχίσουν να τους πυροβολούν.  
• Η προπαγάνδα του Πούτιν σχετικά με την «αποναζιστικοποίηση και αποστρατιωτικοποίηση» της Ουκρανίας φαίνεται να έχει προσελκύσει μικτές αντιδράσεις. Κάποιοι το πίστεψαν, άλλοι –ειδικά μετά από αλληλεπιδράσεις με Ουκρανούς αμάχους– κατάλαβαν ότι ήταν ψέμα.
• Οι στόχοι της Ρωσίας αλλάζουν, είναι συγκεχυμένοι και ασαφείς, ιδιαίτερα αφού έγινε φανερό ότι η ανατροπή της κυβέρνησης του Κιέβου δεν επρόκειτο να συμβεί. Το να γνωρίζει κανείς γιατί πολεμάει είναι θεμελιώδες για τη στρατιωτική επιτυχία.

Κίνητρα

• Από τις μαρτυρίες των Ρώσων στρατιωτών έχει γίνει πολύ εμφανές ότι απουσιάζει το προσωπικό κίνητρο.
• Ο ρωσικός στρατός επανδρώνεται δυσανάλογα από ανθρώπους από φτωχότερες περιοχές και κατώτερες κοινωνικοοικονομικές ομάδες (ιδιαίτερα μη ρωσικές εθνοτικές μειονότητες) που βλέπουν τη στρατιωτική θητεία ως μέσο οικονομικής ή κοινωνικής ανέλιξης. Αλλά οι περισσότεροι δεν μπήκαν στον στρατό για να πολεμήσουν στον πόλεμο. 
• Με εξαίρεση την Τσετσενία, οι στρατιωτικές επεμβάσεις της Ρωσίας είχαν λίγες ή σχετικά λίγες απώλειες (Υπερδνειστερία, Αμπχαζία, Βοσνία, Κριμαία, Ντονμπάς 2014, Νότια Οσετία, Συρία, Καζακστάν). Η στρατιωτική θητεία δεν είχε συνδεθεί με την απειλή της ζωής που αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα.
• Αυτή η εξίσωση αλλάζει πολύ σημαντικά σε έναν πόλεμο με πολύ υψηλές απώλειες. Το να υπηρετείς σήμερα έχει μεγάλη πιθανότητα θανάτου ή τραυματισμού και σίγουρα πολλή δυστυχία.
• Στοιχεία από υποκλοπές κλήσεων και προσωπικούς λογαριασμούς δείχνουν ότι οι βαριές απώλειες, όπως ήταν αναμενόμενο, έχουν αποθαρρύνει πολύ τους Ρώσους στρατιώτες, ορισμένοι από τους οποίους έχουν βιώσει την εξαφάνιση ολόκληρων των μονάδων τους.

Εξοπλισμός

• Σταθερό υπάρχουν αναφορές για ελλείψεις και κακή ποιότητα εξοπλισμού. Τα τανκς φέρεται να έφτασαν από τις αποθήκες χωρίς τον απαραίτητο πρόσθετο εξοπλισμό, πυρομαχικά δεν υπήρχαν πολλά , τα κιτ πρώτων βοηθειών ήταν υποτυπώδη και παλαιά, και δεν προσφερόταν εξοπλισμός για την κάλυψη του σώματος. 
• Πολλοί Ρώσοι στρατιώτες χρειάστηκε να αγοράσουν τον εξοπλισμό τους με δικά τους έξοδα στο Avito, το αντίστοιχο του eBay στη Ρωσία, όπου πιθανότατα πουλήθηκε εξοπλισμός που είχε κλαπεί από διεφθαρμένο προσωπικό στις στρατιωτικές αποθήκες. 
• Οι απώλειες εξοπλισμού στο πεδίο ήταν τεράστιες. Οι στρατιώτες έχουν μιλήσει για μηχανοκίνητες ταξιαρχίες που έχασαν το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού τους, βάσεις που εξαφανίστηκαν από τα πλήγματα των HIMARS, ακόμη και για μπότες και στολές που διαλύθηκαν – με ελάχιστη ή καθόλου αναπλήρωση λόγω κακής επιμελητείας.
• Τα στρατεύματα από τις αυτοαποκαλούμενες δημοκρατίες LNR/DNR, στο Ντονμπάς, έλαβαν ακόμη χειρότερο εξοπλισμό, όπως κράνη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τουφέκια Moisin-Nagent του 1898 και χωρίς θωράκιση, ενώ ταυτόχρονα στερήθηκαν προμήθειες από τον ρωσικό στρατό ως αντίποινα για διαφωνίες.
• Υπήρξαν αναφορές ότι σε κάποιες περιπτώσεις δεν δόθηκαν τα εργαλεία για να σκάψουν χαρακώματα και καταφύγια. Υπάρχει επίσης η αναφορά ότι Ρώσοι στρατιώτες έσκαψαν χωρίς τον απαραίτητο εξοπλισμό χαρακώματα στο Κόκκινο Δάσος του Τσερνόμπιλ, την πιο ραδιενεργή περιοχή στον πλανήτη. 

Φαγητό

• Από την αρχή του πολέμου υπήρξαν προβλήματα με την επάρκεια στη σίτιση. Σύμφωνα με τις αναφορές, στο 
• στο βόρειο και στο νότιο μέτωπο ξέμειναν γρήγορα από τρόφιμα μετά την εισβολή ενώ πριν από την επίθεση στο Κίεβο τους έδιναν τρόφιμα 3 ημερών, με αποτέλεσμα οι στρατιώτες που σχεδόν λιμοκτονούσαν να λεηλατήσουν την περιοχή αναζητώντας προμήθειες. 
• Άλλες αναφορές μιλούν για κακής ποιότητας τρόφιμα που τα απέρριπταν ακόμη και οι πεινασμένοι στρατιώτες.
• Υπήρξαν επίσης αναφορές ότι ο ανεφοδιασμός παρεμποδίστηκε από σοβαρή διαφθορά στη ρωσική αλυσίδα εφοδιασμού. 
• Οι στρατιώτες έχουν αναφέρει ότι η ιατρική περίθαλψη στην πρώτη γραμμή ήταν σοβαρά ελλιπής, με τους γιατρούς να στερούνται ακόμη και βασικών στοιχείων. 

Έλλειψη εκπαίδευσης

• Πολλοί στρατιώτες μιλούν για σχεδόν φαρσικά χαμηλά επίπεδα εκπαίδευσης.  
• Οι δραστηριότητες εκπαίδευσης συχνά παραποιούνταν προς όφελος των ανώτερων αξιωματικών, με στημένες εκπαιδευτικές ώρες. 
• Οι ψεύτικες δραστηριότητες εκπαίδευσης έχουν αναφερθεί όχι μόνο για τις κοινές μεραρχίες πεζικού, αλλά ακόμη και για δυνάμεις- ελίτ όπως οι ταξιαρχίες αλεξιπτωτιστών της Ρωσίας (το VDV). 

Κακομεταχείριση

• Οι Ρώσοι στρατιώτες στην Ουκρανία εργάζονται με συμβάσεις – και σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες εν καιρώ ειρήνης, μπορούν να παραιτηθούν ανά πάσα στιγμή εάν ακολουθήσουν ορισμένες διαδικασίες. Όμως οι συμβασιούχοι στρατιώτες έχουν αναφέρει ολοένα και πιο σοβαρή κακομεταχείριση καθώς οι ελλείψεις ανθρώπινου δυναμικού πιέζουν την κατάσταση.
• Ενώ χιλιάδες φέρεται να έχουν καταφέρει να φύγουν, πολλοί ανέφεραν ότι ο ρωσικός στρατός τους παρεμπόδισε. 
• Οι συμβάσεις υποτίθεται ότι ισχύουν μόνο για ένα χρόνο τη φορά. Οι στρατιώτες έχουν αναφέρει ότι δεν τους επιτρέπεται να φύγουν ακόμη και όταν έχουν λήξει οι συμβάσεις τους, οπότε δεν εργάζονται καν νόμιμα. Άλλοι ανέφεραν ότι δεν πληρώθηκαν.
• Οι στρατιώτες πρέπει επίσης να εναλλάσσονται τακτικά στην πρώτη γραμμή, η έλλειψη σε ανθρώπινο δυναμικό σημαίνει ότι όλο και πιο εξαντλημένα στρατεύματα θα παραμείνουν στην πρώτη γραμμή για 6 μήνες ή περισσότερο.

naftemporiki.gr