Για να καταλάβουμε πόσο πολύ ο Νικολά Σαρκοζί έχει αλλάξει τη γαλλική διπλωματία, ας προσπαθήσουμε να βάλουμε το όνομα Ζακ Σιράκ στο ακόλουθο κείμενο. Ο γάλλος πρόεδρος αυτοπροσκλήθηκε στο Καμπ Ντέιβιντ, όπου φωτογραφήθηκε δίπλα στον «αγαπητό Τζόρτζ», μίλησε με θερμά λόγια για το «μεγάλο αμερικανικό έθνος» και ζήτησε να συγκληθεί αμέσως μετά τις αμερικανικές εκλογές έκτακτη διάσκεψη των χωρών του G8 με αντικείμενο την «επανίδρυση του καπιταλισμού». Η διάσκεψη αυτή -είπε- πρέπει να πραγματοποιηθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, αφού η κρίση ξεκίνησε από τη Νέα Υόρκη. Ο πρόεδρος Μπους, ελαφρώς αιφνιδιασμένος, έσπευσε να συμφωνήσει. Η διάσκεψη θα γίνει στις 15 Νοεμβρίου κοντά στην Ουάσινγκτον.
Οι έκτακτες σύνοδοι κορυφής τις οποίες έχει οργανώσει ή σχεδιάσει ο Σαρκοζί τις τελευταίες εβδομάδες προκαλούν ένα θετικό ίλιγγο, σημειώνει στο τελευταίο του τεύχος ο «Economist». Αυτές τις μέρες οργανώνει μια ευρωπαϊκή σύνοδο που θα προετοιμάσει τη διεθνή σύνοδο της Ουάσινγκτον, το Σαββατοκύριακο στο Πεκίνο για μια σύνοδο Ε.Ε. - Ασίας (φωτογραφία). Κι όλα αυτά, ύστερα από εβδομάδες μανιώδους διπλωματικής δραστηριότητας μεταξύ Παρισιού, Μόσχας και Τιφλίδας, σε μια προσπάθεια μεσολάβησης στον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας.
Είναι δύσκολο να μη σκεφτεί κανείς ότι πριν από λίγα μόλις χρόνια, η φωνή της Γαλλίας δεν ακουγόταν όχι μόνο στην Ουάσινγκτον, αλλά ούτε καν στην Ευρώπη. Στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το κύρος της Γαλλίας είχε υπονομευτεί από το «όχι» στη Συνταγματική Συνθήκη. Αλλά το κύρος και της ίδιας της Ευρώπης είχε υπονομευτεί από τον διχασμό της απέναντι στον πόλεμο του Ιράκ. Σήμερα, ο Σαρκοζί έχει καταφέρει να ξαναβάλει τη Γαλλία και την Ευρώπη στον διπλωματικό χάρτη. Είναι αλήθεια ότι την πρωτοβουλία για το σχέδιο διάσωσης των τραπεζών την είχε ο Γκόρντον Μπράουν. Αλλά ο αρχιδιπλωμάτης της Ευρώπης αυτόν τον καιρό είναι ο Σαρκοζί.
Σύμφωνα με μία άποψη που κυκλοφορεί τελευταία, η πρωτοβουλία που ανέλαβε η Ευρώπη στο θέμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης δείχνει ότι έχει ανάγκη από ένα μόνιμο πρόεδρο, όπως προβλέπει η συνθήκη της Λισαβόνας την οποία απέρριψαν τον περασμένο Ιούνιο οι Ιρλανδοί. Αυτή την εβδομάδα, ο Σαρκοζί δήλωσε ότι «ο κόσμος χρειάζεται μια Ευρώπη που να μιλά με δυνατή φωνή», κάτι που δεν είναι εύκολο με την εναλλασσόμενη προεδρία. Αρκεί να σκεφτεί κανείς -παρατηρεί ο Εconomist- τι θα είχε συμβεί αν η χρηματοπιστωτική κρίση και ο πόλεμος στη Γεωργία είχαν «πέσει» στη σλοβενική προεδρία.
Υπάρχει βέβαια ένα πρόβλημα με αυτό το επιχείρημα: συγχέει την ηγεσία με τους θεσμούς. Ο λόγος που ο Σαρκοζί εμφανίστηκε ως ένας ισχυρός ευρωπαίος ηγέτης έχει να κάνει με τις προσωπικές του ικανότητες, όχι με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Για να προωθήσει μάλιστα την ατζέντα του, έχει αγνοήσει συχνά το πρωτόκολλο. Μοιάζει, για παράδειγμα, να ξεχνά ότι πρόεδρος της G8 αυτή την εποχή είναι η Ιαπωνία. Επίσης, είναι κάπως ανορθόδοξο να καλείται ο Μπράουν σε μια σύνοδο των χωρών του ευρώ, όπου ως γνωστόν η Βρετανία δεν ανήκει. Oταν η σύνοδος που έγινε στις 4 Οκτωβρίου στο Παρίσι δεν είχε αποτέλεσμα, ο Σαρκοζί άλλαξε λίγο την ημερήσια διάταξη και συγκάλεσε νέα διάσκεψη μια εβδομάδα αργότερα.
Κανείς δεν ξέρει τι θα είχε συμβεί αν η συνθήκη της Λισαβόνας είχε τεθεί σε ισχύ. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα ανέβαινε στο αεροπλάνο μαζί με τον πρόεδρο της Ε.Ε.», σχολιάζει ένας γάλλος διπλωμάτης.
Οι δύο μήνες που μένουν για την ολοκλήρωση της γαλλικής προεδρίας θα δείξουν πόση αξία έχουν οι ικανότητες του Σαρκοζί να οικοδομεί τη συναίνεση. Θα είναι δύσκολο, για παράδειγμα, να οργανωθεί τον ερχόμενο Δεκέμβριο μια σύνοδος κορυφής της ΕΕ για τις κλιματικές αλλαγές. Τα σχέδια του Σαρκοζί για ένα ευρωπαϊκό ταμείο που θα εμποδίζει την εξαγορά ευρωπαϊκών εταιρειών επικρίθηκε από το Βερολίνο. Η «οικονομική κυβέρνηση» που ζητά για τη ζώνη του ευρώ απορρίφθηκε από τον Μπαρόζο. Ο Σαρκοζί απέδειξε ότι δεν είναι Σιράκ. Αλλά οι διαχωριστικές γραμμές στην Ευρώπη παραμένουν.
Πηγή: The Economist, ΑΠΕ-ΜΠΕ