Συλλογικές αμαρτίες

Από την έντυπη έκδοση

Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]

Όταν κάποιος ζητά να τιμωρηθούν αδιακρίτως όλοι οι Ρώσοι με μοναδικό κριτήριο το ότι έτυχε να γεννηθούν Ρώσοι, μπαίνει σε επικίνδυνα μονοπάτια και όλοι γνωρίζουμε του παρελθόντος τα σκοτάδια.

Αφού τα γνωρίζουμε, γιατί συνεχίζουμε; Να κι άλλο ένα αίνιγμα της μνήμης: άραγε οι μνήμες από αντιφιλελεύθερες έννοιες, όπως η «συλλογική ευθύνη», έχουν μετρήσιμο χρονικό όγκο; Δεν είναι του παρόντος.

Οι προτάσεις απαγόρευσης θεωρήσεων που στοχεύουν όλους τους Ρώσους θα πονέσουν τον μόνιμο ένοικο του Κρεμλίνου;

Ούτε θα τον ακουμπήσουν. Αλλά, ακόμη κι αν ήταν διαφορετικά, η Ευρώπη των αρχών και των αξιών είναι δυνατόν να το συζητά; Είναι, γιατί η θεμελιώδης έννοια της πολιτικής είναι η ισχύς, όπως η ενέργεια είναι θεμελιώδης έννοια της Φυσικής.

Όταν, δε, μπλέκουν τα δυο, διχάζεται το χωριό. Στην Πράγα, όπου ολοκληρώνεται σήμερα το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε., το ερώτημα της «συλλογικής ευθύνης» αποκτά πρακτική διάσταση.

«Θα θέλαμε να κάνουμε μία διάκριση ανάμεσα στο ρωσικό κράτος και τους πολίτες του, αλλά βλέπουμε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που έρχονται εδώ είναι μακράν πλούσιοι Ρώσοι, οι οποίοι συχνά έχουν δεσμούς με το καθεστώς», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ολλανδίας.

«Δεν νομίζω ότι το να διακόψουμε τη σχέση με τον ρωσικό άμαχο πληθυσμό θα βοηθήσει και δεν νομίζω πως αυτή η ιδέα θα εξασφαλίσει την απαιτούμενη ομοφωνία», είχε δηλώσει ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας. Ακολούθησε κοινό γαλλογερμανικό έγγραφο θέσεων, που τάσσεται κατά της γενικευμένης τιμωρίας, λόγω της «μεταμορφωτικής δύναμης της εμπειρίας της ζωής σε δημοκρατικά συστήματα από πρώτο χέρι», γιατί είναι σημαντικό να μην αποξενωθούν οι μελλοντικές γενιές Ρώσων από την Ευρώπη, για να μην πυροδοτηθεί κλιμάκωση των αντιευρωπαϊκών αισθημάτων στη Ρωσία, κ.λπ.

Ούτε μία αράδα, όμως, για τη μαύρη, κατάμαυρη θέση. Όχι άλλο κάρβουνο, όχι άλλη ηθική στο τετράγωνο.