Πρώτα η Σελήνη, μετά ο Άρης

Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]

Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει. Για πρώτη φορά μετά από 50 χρόνια, η NASA σχεδιάζει να εκτοξεύσει γύρω στις 15.33 (ώρα Ελλάδος) σήμερα από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι, στις ακτές της Φλόριντα, τον μη επανδρωμένο πύραυλο Space Launch System, που μεταφέρει την κάψουλα Orion. Πρόκειται για την αποστολή Artemis I, η οποία θα κορυφωθεί με την μεταφορά αστροναυτών στην επιφάνεια της Σελήνης σε 3 χρόνια. 

Ο καιρός φαίνεται καλός για την εκτόξευση. Οι πιθανότητες ευνοϊκού καιρού έχουν ανέβει στο 80%, σύμφωνα με την πρόβλεψη της Διαστημικής Δύναμης των ΗΠΑ. Εάν ο καιρός δεν το επιτρέψει πάντως, η επόμενη πιθανή ημερομηνία εκτόξευσης του  πυραύλου SLS θα είναι την Παρασκευή, 2 Σεπτεμβρίου.

Στις δοκιμές, η NASA έχει αποδείξει ότι είναι έτοιμη να επιστρέψει στη Σελήνη - αλλά σήμερα πρέπει να δείξει ότι αυτό που έχει σχεδιαστεί και κατασκευαστεί, θα λειτουργήσει στη σκληρή πραγματικότητα του διαστήματος. «Όλα φαίνονται πολύ καλά», δήλωσε ο Τζεφ Σπόλντινγκ,ανώτερος διευθυντής δοκιμών της NASA για το πρόγραμμα  Artemis I.

Συνολικά, η αποστολή εκτιμάται ότι θα κοστίσει 93 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2025. Σύμφωνα με τη NASA, μια εκτόξευση θα κοστίσει  4,1 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό και μόνο καθιστά σαφές: Το ξεκίνημα του «Artemis 1» δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να πάει στραβά. Εάν πετύχει, θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για τις αμερικανικές διαστημικές πτήσεις στο διάστημα - εάν αποτύχει, θα μπορούσε να σημαίνει το τέλος των φιλοδοξιών της NASA για μεγάλο χρονικό διάστημα. Από αυτό προκύπτει ότι η NASA δεν θα αναλάβει κανέναν κίνδυνο. Εάν προκύψουν προβλήματα πριν από την ανακοινωθείσα εκτόξευση ή εάν ο καιρός δεν συνεργαστεί, η εκκίνηση θα αναβληθεί.

Το διαστημικό σκάφος έχει προγραμματιστεί να παραμείνει σε τροχιά  γύρω από τη Σελήνη για περίπου δύο εβδομάδες, τελικά να επιστρέψει στη Γη και να προσθαλασσωθεί  στον Ειρηνικό στις 10 Οκτωβρίου. Η αποστολή έχει προγραμματιστεί για 42 ημέρες. Η NASA δεν θέλει μόνο να δοκιμάσει εάν ο πύραυλος μπορεί να εκτοξευθεί επιτυχώς .Το τελευταίο μέρος είναι ιδιαίτερα σημαντικό: Θα επιστρέψει η κάψουλα Orion με ασφάλεια; Θα αντέξει  η θερμική ασπίδα όταν εισέλθει στην ατμόσφαιρα της Γης; Γιατί την επόμενη φορά θα κάθονται οι άνθρωποι στην κάψουλα του Orion

Τα πληρώματα θα επιβιβαστούν στο Artemis II σε παρόμοια τροχιά το 2024 και η πρώτη γυναίκα και ο επόμενος άνδρας που θα προσγειωθούν στο φεγγάρι πρόκειται να φτάσουν στον σεληνιακό νότιο πόλο στα τέλη του 2025 με την αποστολή Artemis III.

Αντέχει η θερμική ασπίδα;

Με το «Artemis 2» το 2024 για πρώτη φορά από το 1972 οι αστροναύτες βρίσκονται και πάλι σε σεληνιακή τροχιά. Με το «Άρτεμις 3» οι άνθρωποι θα πρέπει να ξαναπατήσουν το πόδι τους στο φεγγάρι το νωρίτερο το 2025 - ανάμεσά τους η πρώτη γυναίκα και ο πρώτος έγχρωμος. Δώδεκα άνθρωποι έχουν περπατήσει στη Σελήνη μέχρι στιγμής. Όλοι οι Αμερικανοί.

Στο δρόμο για τον Αρη

Οι Αμερικανοί δεν θέλουν απλώς να επιστρέψουν στο φεγγάρι - αποκαλούν άλλωστε  το πρόγραμμα «Artemis» «αποστολή Σελήνης στον Άρη». Μαζί με Ευρωπαίους και άλλους εταίρους, κατασκευάζεται ήδη ένας διαστημικός σταθμός που θα περιφέρεται μόνιμα σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη σε λίγα χρόνια. Ο σταθμός ονομάζεται «Gateway» και θα είναι ένα είδος Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), αλλά μικρότερος. Τα διαστημικά λεωφορεία θα πρέπει να μπορούν να ελλιμενίζονται εκεί και τα πληρώματα θα πρέπει να μπορούν να κάνουν μια στάση στο δρόμο τους προς τη Σελήνη.

Ο «Gateway» θα πρέπει επίσης να είναι ενδιάμεσος σταθμός στο δρόμο των ΗΠΑ προς τον Άρη. Το διαστημικό σκάφος με προορισμό τον Άρη θα μπορούσε να δοκιμαστεί εδώ, σχετικά κοντά στη Γη, πριν σταλεί βαθύτερα στο διάστημα. Επειδή η βαρυτική έλξη της Σελήνης  είναι πολύ χαμηλότερη από αυτή της γης -τα διαστημόπλοια για τον Αρη θα μπορούν να «ξεφύγουν»  πιο εύκολα. Οι επιπτώσεις της κοσμικής ακτινοβολίας στο ανθρώπινο σώμα θα πρέπει επίσης να ερευνηθούν λεπτομερέστερα εδώ πριν σταλούν οι άνθρωποι στον Άρη.

Η NASA σχεδιάζει να στειλει επανδρωμένη αποστολή στον Άρη στα τέλη της δεκαετίας του 2030 ή στις αρχές της δεκαετίας του 2040 το νωρίτερο. Ο στόχος : να φτάσουν οι Αμερικανοί στον Αρη πιο γρήγορα  από την Κίνα.

Τα σχέδια του Πεκίνου

Ηδη , το κινεζικό ρομπότ Zhurong της εξερευνά τον Κόκκινο πλανήτη και ένας διαστημικός σταθμός είναι υπό κατασκευή: η Κίνα έχει ξεκινήσει έναν αγώνα για να φτάσει στο διάστημα. Στα μέσα Μαΐου , το Zhurong προσεδαφίστηκε στον Άρη. Λίγες μέρες αργότερα έστειλε τις πρώτες εικόνες στη γη.Το εξάτροχο ρόβερ με τέσσερα ηλιακά πάνελ πήρε το όνομά του από έναν αρχαίο Κινέζο θεό της φωτιάς με τρία μάτια. Αυτός ο «θεός της φωτιάς« συλλέγει δεδομένα για τις ιδιότητες του εδάφους και του υπεδάφους, τις πιθανές εναποθέσεις πάγου και το κλίμα και την ατμόσφαιρα του Άρη.

Το Πεκίνο εξετάζει επίσης μια επανδρωμένη αποστολή στο φεγγάρι.
Η κινεζική κυβέρνηση δεν παρεκκλίνει σχεδόν καθόλου  από τη «λευκή βίβλο»για το διάστημα που κυκλοφόρησε το 2016. Η επιτυχία στο Διάστημα λέγεται ότι θα είναι για το Πεκίνο το «κερασάκι στην τούρτα» για την οικονομική άνοδο της χώρας στην πρώτη κατηγορία των παγκόσμιων δυνάμεων.

Σχέδια για αποστολές στη Σελήνη

Για το Πεκίνο και το φεγγάρι μπαίνει στο παιχνίδι. Το εξίσου φιλόδοξο σεληνιακό πρόγραμμα της Κίνας πήρε το όνομά του από την Chang'e, μια νεράιδα που, σύμφωνα με το μύθο, ζει στο φεγγάρι.

Ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας της κινεζικής υπηρεσίας Διαστήματος (CSNA), Γιάο Τζιάντινγκ, ανακοίνωσε ότι η Κίνα σχεδιάζει μια δεύτερη αποστολή που ονομάζεται Chang'e 6 το 2024 ή το 2025 για την ανάκτηση δειγμάτων από τη Σελήνη, σύμφωνα με το Space News Δύο ακόμη αποστολές προσεδάφισης στη Σελήνη προγραμματίζονται μέχρι το 2028.

Σύμφωνα με αυτό, ένας διεθνής σεληνιακός ερευνητικός σταθμός πρόκειται να κατασκευαστεί μεταξύ 2030 και 2035 σε συνεργασία με χώρες όπως η Ρωσία. Μένει να δούμε αν οι ΗΠΑ ή η Ευρώπη θα κληθούν ή αν θέλουν να λάβουν μέρος…