Τα σκληρά ιστορικά γεγονότα συνήθως επαναλαμβάνονται και μέσα σ’ αυτά είναι και η μεγάλη τραγωδία των Σουλιωτισσών.
Του Κώστα Α. Κοντογιαννίδη
Τα σκληρά ιστορικά γεγονότα συνήθως επαναλαμβάνονται και μέσα σ’ αυτά είναι και η μεγάλη τραγωδία των Σουλιωτισσών. ΄Οταν κυνηγημένες από του Τούρκους διέφυγαν για να σωθούν από τα Σούλι στο όρος Ζάλογγο, τις εντόπισε ο Τουρκικός στρατός. Και μπροστά στο δίλημμα ζωή ή θάνατος για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων και υποστούν βάρβαρους βιασμούς κι εξολόθρευση των παιδιών τους, προτίμησαν τον θάνατο. Κρατώντας στην αγκαλιά τα παιδιά τους και τραγουδώντας «στη στεριά δεν ζει το ψάρι…», έπεσαν χορεύοντας από την απότομη πλαγιά στον γκρεμό και βρήκαν, αφού διάλεξαν τον τραγικό θάνατο, από την σκλαβιά την ατίμωση.
Την ίδια πράξη έκαναν γυναικόπαιδα στον μαρτυρικό Πόντο το 1917, όταν ο Τουρκικός Στρατός άρχισε κατά των Ελλήνων του Πόντου τις εκτοπίσεις, εξορίες, λεηλασίες, βιασμούς αλλά απαγχονισμούς και εκτελέσεις, ύστερα από δίκες με συνοπτικές διαδικασίες. Οι διωγμοί τους όμως δεν σταματούν. Τον Νοέμβρη του 1916 οι Τούρκοι διέταξαν την εκτόπιση των Ελλήνων από την Τρίπολη του Πόντου και τα γύρω χωριά. Τους συγκέντρωσαν στην Τρίπολη, περίπου 7.000 άτομα, αφού τους έβγαλαν από τα σπίτια τους μαστιγώνοντας και δέρνοντας, μια βροχερή μέρα που έπεφτε χιονόνερο. βρεγμένοι και λασπωμένοι άρχισαν τον μακρύ δρόμο της εξορίας χωρίς να ξέρουν που πάνε και πότε θα φτάσουν. Το μαρτύριο τους κράτησε μέχρι τον Μάρτιο του 1917, αφού στην πορεία οι συνοδοί τους, τους μαστίγωναν για να μην καθυστερούν, πολλοί έπεφταν λιπόθυμοι και πολλούς θέρισε ο θάνατος. Μία γυναίκα με παιδί στην αγκαλιά κάθισε στην άκρη του δρόμου για να ξεκουραστεί. Ο συνοδός στρατιώτης άρπαξε το παιδί το τρύπησε με το ξίφος του και το πέταξε! Ύστερα μαστίγωσε την γυναίκα για να προχωρήσει… Το ίδιο γινόταν και σε άλλες περιοχές, όπως Τραπεζούντα, Σούρμενα, Τόνια, ΄Οφη, Οινόη…
Πολλοί από τους κυνηγημένους, έτρεξαν και βρήκαν άσυλο, περίπου 450 άτομα, στη Μονή Αγίου Ιωάννου Βαζελώνος και ο τούρκος στρατηγός Μεχμέτ Βεχήτ πασάς που το πληροφορήθηκε, διέταξε τσανταρμάδες και Τσέτες να το περικυκλώσουν. Ζήτησε από τον ηγούμενο της Μονής να τους πετάξει έξω, αλλά εκείνος αρνήθηκε. Έδωσε προθεσμία και το πρωί της επομένης ημέρας εισέβαλαν στη Μονή Τσέτες και Τούρκοι αγρότες της περιοχής, άρχισαν να επιτίθενται σε γυναίκας και να τις βιάζουν και να λεηλατούν το Μοναστήρι. Όμως την νύχτα πρόλαβαν πολλοί και διέφυγαν κρυφά από τη Μονή διασκορπίστηκαν στα γύρω δάση και διέφυγαν στην ΄Αρδασα.
Στην περιοχή της Μονής Βαζελώνος, θα ζωντανέψει ο χορός του Ζαλόγγου. Περίπου τριάντα γυναίκες, με μωρά και αρκετές νεάνιδες για να αποφύγουν την ατίμωση τους από τους Τούρκους που τις είχαν περικυκλώσει, ρίφθηκαν από γκρεμό σε παρακείμενο ποταμό και πνίγηκαν!
Στην περιφέρεια της Σαμψούντας, στις γιορτές των Χριστουγέννων, λεηλάτησαν και κατέκαυσαν άλλα 29 χωριά μαζί με τις εκκλησιές, σκότωσαν κατοίκους και βίασαν περισσότερες από 60 γυναίκες… Στα περιβόητα Τάγματα Εργασίας Αμελέ Ταμπουρού, που ήταν Τάγματα Θανάτου, όπου έβαζαν τον ανδρικό πληθυσμό να δουλεύει σκληρά στα καταναγκαστικά έργα χωρίς σίτιση, έχασαν τη ζωή τους το 80% των Ελλήνων που είχαν στρατολογήσει!
Από το 1914 έως το 1918, εξοντώθηκαν 257.019΄Ελληνες του Πόντου και από το 1919 εως και το 1922, άλλες 300.000! Συνολικά εξοντώθηκαν 353.000 Έλληνες του Πόντου. Τούρκοι αξιωματικοί, στις εκτοπίσεις έλεγαν με κομπασμό, ότι «τα χέρια τους δεν λερώθηκαν με αίμα, γιατί οι εκτοπισμένοι Χριστιανοί πέθαιναν μόνοι τους στο δρόμο (μαρτυρία περιηγητή F.Sartaux)
Οι Πόντιοι θυμούνται, οι μνήμες είναι ζωντανές και είναι απορίας άξιον που τα γεγονότα αυτά δεν μπαίνουν στα σχολικά βιβλία. Θέλουν μάλλον οι αρνητές της Γενοκτονίας να αποσιωπηθεί και να σβήσει η ιστορική μνήμη…