«Είμαστε στα πρόθυρα ενός πολέμου με τη Ρωσία και την Κίνα για ζητήματα που έχουμε εν μέρει δημιουργήσει, χωρίς να έχουμε ιδέα πώς θα εξελιχθούν ή σε τι μπορεί να οδηγήσουν». Την άποψη αυτή διατύπωσε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Χένρι Κίσινγκερ, σε συνέντευξή του στη Wall Street Journal.
Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
«Είμαστε στα πρόθυρα ενός πολέμου με τη Ρωσία και την Κίνα για ζητήματα που έχουμε εν μέρει δημιουργήσει, χωρίς να έχουμε ιδέα πώς θα εξελιχθούν ή σε τι μπορεί να οδηγήσουν». Την άποψη αυτή διατύπωσε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Χένρι Κίσινγκερ, σε συνέντευξή του στη Wall Street Journal.
Αναμφίβολα, στα 99 του χρόνια, ο Κίσινγκερ μπορεί να προσπαθεί να βελτιώσει την υστεροφημία του- και ειδικά εμείς οι Ελληνες δεν πρόκειται να τον συγχωρήσουμε για τον ρόλο του στην Κύπρο και όχι μόνο. Ποιος όμως συνετός άνθρωπος μπορεί να διαφωνήσει με τις σημερινές απόψεις του αποκαλούμενου και «Μάγου της εξωτερικής πολιτικής»;
Ο Χένρι Κίσινγκερ είπε και άλλα σημαντικά πράγματα στη WSJ. Υποστήριξε πως υπάρχει έλλειψη οραματιστή ηγέτη στη χώρα και πρόσθεσε με έμφαση ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι πιο διχασμένες σήμερα από ό,τι ήταν κατά τον πόλεμο του Βιετνάμ». Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών κάλεσε τον Λευκό Οίκο να υιοθετήσει μια λιγότερο συγκρουσιακή στρατηγική απέναντι στο Πεκίνο, υποστηρίζοντας ότι η κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ των δύο κολοσσών κινδυνεύει να μεταφραστεί σε «καταστροφή συγκρίσιμη με τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο».
Ο Κίσινγκερ επικαλέστηκε μάλιστα το παράδειγμα του πρώην προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον, που ενώ ηγήθηκε μιας σκληρής αντικομμουνιστικής εκστρατείας στη δεκαετία του 1960, δεν δίστασε να αποφασίσει να μιλήσει με τον Μάο Τσε Τουνγκ και να επισκεφθεί το Πεκίνο το 1972.Το έκανε αυτό βέβαια ο Νίξον για να απομονώσει την τότε δεύτερη υπερδύναμη - τη Σοβιετική Ένωση. Αλλά η «Νιξονική ευελιξία» στη διεθνή σκηνή (όχι φυσικά για τις παρακολουθήσεις και το σκάνδαλο Γουότεργκέιτ), θα μπορούσε να είναι χρήσιμη σήμερα, ενόψει μιας κλιμάκωσης που κινδυνεύει να οδηγήσει σε μια ανεξέλεγκτη αντιπαράθεση μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου.
Η προειδοποίηση του Κίσινγκερ ήρθε λίγες μέρες πριν την επίσκεψη στην Ταϊβάν της προέδρου της Βουλής των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι, που καταδικάστηκε ως «σοβαρή πρόκληση» από το Πεκίνο. Η Κίνα απάντησε με εκτοξεύσεις πυραύλων γύρω από την Ταϊβάν, αλλά αυτό δεν απέτρεψε τις τελευταίες ημέρες νέα επίσκεψη αντιπροσωπείας του Αμερικανικού Κογκρέσου στην Ταιπέι. Ο Κίσινγκερ λέει βέβαια ότι «είναι σημαντικό να αποτραπεί η ηγεμονία της Κίνας ή οποιασδήποτε άλλης χώρας», αλλά προσθέτει με έμφαση ότι αυτό «δεν είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με μια ατέρμονη μάχη».
Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει δυστυχώς οτι δεν είμαστε στο «τέλος της ιστορίας», που είχε αποτυχημένα προβλέψει ο Φουκουγιάμα.
Βρισκόμαστε στην αρχή της ιστορίας.Στην κλίμακα μιας τυπικής ανθρώπινης ζωής, η ανθρωπότητα σήμερα είναι μόλις ένα βρέφος που αγωνίζεται να περπατήσει. Από τις πολλές εξελίξεις που έχουν συμβεί τον τελευταίο αιώνα όμως , η πιο σημαντική είναι η ικανότητα της ανθρωπότητας να τελειώσει τον εαυτό της. Από την κλιματική κρίση έως τον πυρηνικό πόλεμο, τις πανδημίες, την ανεξέλεγκτη τεχνητή νοημοσύνη και άλλες καταστροφικές τεχνολογίες που δεν έχουν ακόμη προβλεφθεί. Ένας ανησυχητικός αριθμός κινδύνων συνωμοτεί για να προκαλέσει το τέλος της ανθρωπότητας.
Η προοπτική ενός διαχρονικού μέλλοντος έχει δώσει τη θέση του σε οράματα χωρίς κανένα μέλλον. Οι μεγάλες ιδεολογικές διαμάχες δεν έχουν διευθετηθεί. Η ιδεολογία παραμένει ένα ρήγμα στη γεωπολιτική, η παγκοσμιοποίηση της αγοράς κατακερματίζεται και η σύγκρουση μεγάλων δυνάμεων γίνεται όλο και πιο πιθανή. Αλλά οι απειλές για το μέλλον είναι ακόμα μεγαλύτερες, με την πιθανότητα εξάλειψης του ανθρώπινου γένους, μεγάλη. Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ το 1946 το είχε πει με χαρακτηριστικό τρόπο: «Η Λίθινη εποχή μπορεί να επιστρέψει από τα αστραφτερά φτερά της επιστήμης και αυτό που θα μπορούσε τώρα να φέρει αμέτρητες υλικές ευλογίες στην ανθρωπότητα, μπορεί ακόμη και να προκαλέσει την ολοκληρωτική της καταστροφή».