Οι παράγοντες αστάθειας για την Ευρώπη

The N Society

Τoυ Νίκου Ροδόπουλου
Διευθύνοντος Συμβούλου OnLine Data A.E., Executive Director YES ADVISORY, συμβούλου ΕΒΕΠ

Το αμερικανικό δολάριο ισχυροποιήθηκε έναντι του ευρώ με ισοτιμία 1 προς 1 για πρώτη φορά έπειτα από 20 χρόνια. Την ίδια στιγμή ο πληθωρισμός σε παγκόσμιο επίπεδο δείχνει τα δόντια του, με μια πολυεπίπεδη έκρηξη, φθάνοντας στις ΗΠΑ το 9,1% (ρεκόρ 40ετίας).

Η FED, με μία αρχική σημαντική καθυστέρηση, έχει πλέον αυξήσει τα επιτόκιά της επιθετικά. Η ECB (ΕΚΤ), με επικίνδυνα χαλαρή διάθεση, αντί να προχωρήσει με μία επιθετική πολιτική στα επιτόκια, προσπαθεί να κρατήσει χώρο για το μέλλον. Οι αργές αντιδράσεις των κεντρικών τραπεζών και οι τάσεις που εμφανίζονται από έγκυρους αναλυτές δείχνουν ότι αυτό δεν είναι αρκετό.

Η συνεχής αύξηση των τιμών δημιουργεί ένα δυστοπικό περιβάλλον που εξαναγκάζει τις κοινωνίες σε μια βίαιη αναπροσαρμογή με αυξημένο ρίσκο για το εγγύς μέλλον.

Η Ευρώπη εκτός από ελκυστικότερος τουριστικός προορισμός των Αμερικανών, με την τεράστια αποβιομηχανοποίηση, θα δεχτεί το ισχυρότερο πλήγμα. Η συνεχιζόμενη πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία, οι υποτιθέμενες κυρώσεις, ο ηγεμονισμός της Γερμανίας θα δημιουργήσουν φυγόκεντρες δυνάμεις και θα πιέσουν περαιτέρω την ευρωπαϊκή οικονομία, οδηγώντας τη σε μία αχαρτογράφητη και σίγουρα ισχυρή ύφεση. Οι εφοδιαστικές αλυσίδες, μετά την ενέργεια, συνεχίζουν να αποτελούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο όσον αφορά τη διατήρηση των πληθωριστικών πιέσεων, αλλά και τη διατήρηση των παγκόσμιων ισορροπιών.

Οι νέοι παράγοντες αστάθειας της ευρωπαϊκής οικονομίας θα μπορούσαν να ομαδοποιηθούν ως ακολούθως:

 Από την ισοτιμία 1,13 δολ. ανά ευρώ στην αρχή του έτους φτάσαμε στην ισότιμη σχέση. Αυτό επιβαρύνει σημαντικά τόσο το μεταφορικό κόστος όσο και το κόστος των μεταφερόμενων εμπορευμάτων, που θα μετακυλιστεί στον τελικό καταναλωτή. Δηλαδή όταν ο ναύλος ενός εμπορευματοκιβώτιου κόστιζε 14.000 δολ., ο Έλληνας εισαγωγέας πλήρωνε περίπου 12.400 ευρώ. Σήμερα πληρώνει 14.000 ευρώ, μια επιβάρυνση 1.600 ευρώ.

 Οι θαλάσσιοι ναύλοι θα ακολουθήσουν μια ανοδική πορεία λόγω της διεθνούς αύξησης του καυσίμου. Οι προβλέψεις των ειδικών δείχνουν ότι ο ΟΠΕΚ+ (όπου το + είναι η Ρωσία) δεν έχει καμία ουσιαστική διάθεση να αυξήσει την παραγωγή του ώστε το ενεργειακό κόστος να μειωθεί ουσιαστικά.

 Η κινεζική πολιτική μηδενικού κρούσματος μειώνει τη βιομηχανική παραγωγή, κλείνει λιμάνια και με αυτό τον τρόπο μειώνει τον όγκο διακίνησης στις αλυσίδες εφοδιασμού. Ήδη υπάρχει σημαντική ανεπάρκεια σε πρώτες ύλες -που παράγονται κυρίως στην Κίνα-, με αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία των βιομηχανιών στην Ε.Ε. αλλά και στις ΗΠΑ.

 Η οριζόντια αύξηση των τιμών κόστους χωρίς ανάπτυξη εγκαθιδρύει τον στασιμοπληθωρισμό, οδηγώντας αυτόματα σε μια περίοδο ισχυρής ύφεσης.

 Η ενεργειακή κρίση και η απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο δεν είναι εύκολη άσκηση. Η λύση της μεταφοράς υγροποιημένου αερίου (LNG) διά της θαλάσσιας οδού θα συνεχίσει να διατηρεί σε υψηλά επίπεδα το κόστος ενέργειας στην Ευρώπη. Μεγάλοι χαμένοι οι πολίτες και οι βιομηχανίες, δηλαδή η παραγωγή και η κοινωνία.

 Όσο πιο κοντά βρίσκεται η Ευρώπη στην είσοδό της σε περίοδο ύφεσης, τόσο οι αγορές νομισμάτων θα ενισχύουν το δολάριο και δεν αποκλείεται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να εμφανιστεί το ευρώ σημαντικά αδύναμο έναντι του δολαρίου. Αυτή η εξέλιξη θα μεταφέρει την -έτσι κι αλλιώς αναμενόμενη επισιτιστική κρίση στην καρδιά της Ευρώπης. ΕΑΝ η Ευρώπη συνεχίσει να παραμένει χαλαρή στη χρηματοοικονομική αντίδρασή της (ΕΚΤ) και αναβλητική στις πολιτικές της (Κομισιόν), τότε θα χάσει κάθε ευκαιρία αναχαίτισης της επερχόμενης ύφεσης.

Τόσο οι επιχειρήσεις όσο και η κατανάλωση θα βιώσουν μια βίαιη αναπροσαρμογή. Η συνεχιζόμενη σύρραξη στην Ουκρανία και ο συνεχιζόμενος ρόλος της Ε.Ε. ως θεατή των εξελίξεων θα δώσουν στους κερδοσκόπους -εις βάρος της πραγματικής οικονομίας- ελεύθερο και μεγάλο πεδίο δράσης. Ταυτόχρονα έχει ανοίξει ο δρόμος στους λαϊκιστές, που αντί για εξέλιξη εμφανίζουν την οπισθοδρόμηση ως νέα πορεία.