Το έργο «Σαπφώ», εμπνευσμένο από τα συγγράμματα της Σαπφούς, της Ελληνίδας λυρικής ποιήτριας που άκμασε τον 6ο αιώνα π.Χ. στο νησί της Λέσβου, ανεβαίνει στις 11 Αυγούστου στην Ύδρα, στις 22 Αυγούστου στην Άνδρο, στις 27 Αυγούστου στους Δελφούς και στις 13 Σεπτεμβρίου στη Ρόδο.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Το έργο «Σαπφώ», εμπνευσμένο από τα συγγράμματα της Σαπφούς, της Ελληνίδας λυρικής ποιήτριας που άκμασε τον 6ο αιώνα π.Χ. στο νησί της Λέσβου, ανεβαίνει στις 11 Αυγούστου στην Ύδρα, στις 22 Αυγούστου στην Άνδρο, στις 27 Αυγούστου στους Δελφούς και στις 13 Σεπτεμβρίου στη Ρόδο.
Για την προσφορά της στα γράμματα και τις τέχνες υμνήθηκε από αρχαίους σοφούς. Ο Σωκράτης την ονόμαζε «η ωραία», ο Πλάτωνας την ύμνησε ως «σοφή» και «δέκατη μούσα», ο Αλκαίος την είχε αποκαλέσει «ιερή γυναίκα» και ο Ιουλιανός «θηλυκό Όμηρο». Η Σαπφώ έγραψε ερωτικά ποιήματα, ύμνους στους Θεούς και τραγούδια γάμου. Τα ποιήματά της τα μελοποιούσε και τα τραγουδούσε παίζοντας το έγχορδο μουσικό όργανο άρπα. Μέχρι σήμερα, η Σαπφώ αναγνωρίζεται από τον πνευματικό κόσμο του δυτικού πολιτισμού ως «η γυναίκα που έγραψε την καλύτερη ποίηση που γράφτηκε ποτέ».
Εμπλουτίζοντας την πρωτότυπη ποίηση και την παραδοσιακή χορωδία με μοντέρνα μουσική και σύγχρονο χορό, το έργο «Σαπφώ» είναι ένα παραμύθι για ενήλικες, μια συναρπαστική και ρομαντική θεατρική παράσταση.
Το κείμενο είναι της Wendy Beckett –που μαζί με τον Adam Fitzgerald υπογράφουν τη σκηνοθεσία, η μετάφραση της Δάφνης Οικονόμου και τις χορογραφίες έχει επιμεληθεί ο Φώτης Διαμαντόπουλος.
Στο καστ ηθοποιών συναντούμε τους Μαριάνθη Παντελοπούλου, Αντώνη Αντωνάκο, Λάζαρο Βαρτάνη, Elton Dimroci, Δημήτρη Λιόλιο, Έρρικα Μπίγιου, Γρηγόρη Ποιμενίδη, Ελίνα Ρίζου, Γιώργο Σπανιά, Δήμητρα Στογιάννη, Ελευθερία Τσαντούρη και Ιώβη Φραγκάτου.
Με την Έρρικα Μπίγιου είχαμε τη χαρά να μιλήσουμε.
Να ξεκινήσουμε με λίγα λόγια σας για την παράσταση και τη δική σας συμμετοχή;
«Όπως είναι αυτονόητο και από τον τίτλο, αφορά την αρχαία ποιήτρια και πρόκειται για μια παράσταση που είναι βασισμένη στα ποιήματά της, αλλά και σε διάφορα ιστορικά και ανεκδοτολογικά στοιχεία που αφορούν την προσωπικότητα και τη ζωή της. Το βασικό διακύβευμα του έργου, είναι με δυο λόγια το εξής: Αξίζει να θυσιάσεις έναν μεγάλο έρωτα και την προσωπική σου ευτυχία, για το κοινό όφελος;
Εγώ στην παράσταση υποδύομαι την θεά Αφροδίτη, προστάτιδα και αρωγό της Σαπφούς -η οποία στο έργο παρουσιάζεται σε νεαρή ηλικία, και τη μητέρα ενός αριστοκράτη νεαρού, με τον οποίο θέλουν να παντρέψουν τη Σαπφώ. Η Αφροδίτη εμφανίζεται πολύ ελευθεριάζουσα μέσα στο έργο (είναι κατά κάποιον τρόπο ένα αναρχικό –“διαλυτικό” στοιχείο), ενώ από την άλλη μεριά, η μητέρα του νεαρού, είναι η επιτομή του συντηρητισμού. Αυτή η κόντρα, το ότι έχω δηλαδή να υποδυθώ δυο ρόλους που ο ένας βρίσκεται στον αντίποδα του άλλου, είναι αν μη τι άλλο κάτι πολύ προκλητικό και ενδιαφέρον για μένα».
Κάποιο σχόλιο για τη σκηνοθετική προσέγγιση;
«Το κείμενο της Γουέντι Μπέκετ, είναι μια μίξη κλασσικού και σύγχρονου λόγου, που βάζει κάτω από το μικροσκόπιο τον έρωτα, σε όλες του τις μορφές. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η σκηνοθεσία, η οποία, εκτός από αυτό το ανακάτεμα του σύγχρονου και του κλασσικού, ακροβατεί και ανάμεσα σε δύο ακόμα αντιφατικά στοιχεία: το κωμικό και το δραματικό. Αυτό το στοιχείο, η συνύπαρξη δηλαδή του δράματος και της κωμωδίας, είναι κάτι το οποίο προσωπικά βρίσκω πολύ ενδιαφέρον. Αυτά τα έντονα σκαμπανεβάσματα που χαρακτηρίζουν το έργο και τη σκηνοθεσία, είναι κάτι που το βλέπουμε και στην ίδια τη ζωή, που δεν είναι ποτέ μονοδιάστατη, αμιγώς κωμική ή τραγική, αλλά διέπεται από συνεχείς εκπλήξεις και ανατροπές».
Τι μήνυμα θα θέλατε να πάρει ο θεατής, φεύγοντας από την παράσταση;
«Ως προς αυτό, το μήνυμα δηλαδή με το οποίο θα ήθελα να φύγει ο θεατής, θα παραθέσω αυτούσιο ένα κομμάτι του έργου που, κατά τη γνώμη μου, είναι από τα πιο καίρια και ουσιώδη:
“Πόσο θα ’θελα οι ιδέες μας να ’τανε πιο πολύτιμες κι απ’ το χρυσάφι. Η αγάπη να φέρει μεγαλύτερης εκτίμησης. Η τελειότητα είναι ένα δίκοπο μαχαίρι! Σηκώστε τις πένες σας. Ελάτε να γράψουμε για τους ξένους που ζουν ανάμεσά μας και δεν έχουν δικαίωμα λόγου, για τους σκλάβους που ’ναι παγιδευμένοι στη σκλαβιά και για τις γυναίκες. Ελάτε να γράψουμε για το ότι η ελευθερία αξίζει σε όλους μας. Ελάτε να γράψουμε για ανθρώπους από άλλα έθνη, για τις κοινωνικές διαφορές, τις διαφορές κουλτούρας, ηθών και εθίμων. Ελάτε να καταστρώσουμε ένα πλάνο. Να πούμε στους αγρότες να σταματήσουν να δουλεύουν, στους ξένους να παραβούν τους νόμους, να ενθαρρύνουμε τις γυναίκες να μελετούν δίπλα σε άντρες και τους πολιτικούς να εκπροσωπούν όλων των ειδών τους πολίτες της Λέσβου”».
Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τον χώρο της τέχνης; Θα μας δώσετε και ένα στίγμα από βασικές καλλιτεχνικές σας επιρροές;
«Δεν θα έλεγα ότι ήταν κάτι που το αποφάσισα συνειδητά, αλλά κάτι που προέκυψε, μέσα από μια φυσική ροή των πραγμάτων. Υπήρχε μέσα μου κάτι που έψαχνε διέξοδο για να εκφραστεί και, λόγω μιας έμφυτης συστολής που είχα, δυσκολευόμουν να το εξωτερικεύσω στην καθημερινή μου ζωή. Έτσι, ήρθε καταρχάς ο χορός, μέσα από τον οποίο διδάχτηκα εκείνο το είδος σκληρής πειθαρχίας που αποσκοπεί και οδηγεί στη λυτρωτική απελευθέρωση και στην έκφραση μέσω του σώματος. Το θέατρο ήρθε στη ζωή μου λίγο αργότερα, είχα δει αρκετές παραστάσεις, αλλά όταν κάποια στιγμή είχα την τύχη να παρακολουθήσω τη σπουδαία ηθοποιό Αντιγόνη Βαλάκου, στην παράσταση του Εθνικού Θεάτρου “Φάλαινες του Αυγούστου”, ήταν εμπειρία που για μένα στάθηκε οριακή και με σημάδεψε. Πραγματικά, είχα τη μαγική αίσθηση ότι κάτι είχε συμβεί με τον χρόνο, σαν να είχε σταματήσει, ή σαν να είχε διασταλεί, καθώς, παρελθόν, παρόν και μέλλον, είχανε γίνει ξαφνικά ένα και το αυτό.
Όσον αφορά στις επιρροές μου, ποικίλουν και προέρχονται από ένα ευρύ φάσμα –από τη ζωγραφική και τη λογοτεχνία, μέχρι τον χορό και το σινεμά. Σε ό,τι έχει να κάνει με το θέατρο, με επηρέασαν πολύ οι παραστάσεις του Λευτέρη Βογιατζή, της Πίνα Μπάους και του Πήτερ Στάιν, με τον οποίο είχα μάλιστα την τύχη και να συνεργαστώ! Πέρα όμως από το πεδίο της τέχνης, εκείνο που τελικά με επηρεάζει περισσότερο απ’ όλα, είναι η ίδια η ζωή, η ουσιαστική επικοινωνία με έναν άνθρωπο, όταν τα φράγματά μας καταρρέουν, εκεί είναι που νιώθω να μου αποκαλύπτεται η ομορφιά και η αρμονία της φύσης μας. Αν κάτσεις και κοιτάξεις με προσεκτικό μάτι, από πράγματα απλά, πράγματα που τις περισσότερες φορές τα προσπερνάμε, καμιά φορά μπορεί να ξεπροβάλλει μπροστά σου ένας ολόκληρος κόσμος».
Πώς αντιμετωπίσατε και αντιμετωπίζετε καλλιτεχνικά την πανδημία;
«Ο εγκλεισμός και η “κοινωνική απόσταση”, ήταν μια δύσκολη συνθήκη για όλους και ειδικά για τον δικό μας κλάδο, στάθηκε καταστροφική. Στο θέατρο, έχουμε απόλυτη ανάγκη ο ένας τον άλλο για να δημιουργήσουμε. Δεν είναι μια μοναχική τέχνη, όπως αυτή του ζωγράφου ή του συγγραφέα, που και πάλι έχει ανάγκη τους άλλους, αλλά όχι με αυτό τον άμεσο τρόπο. Γενικότερα, δεν νομίζω ότι έχουμε ακόμα απεγκλωβιστεί από όλο αυτό, που ως ένα βαθμό μας έχει όλους στιγματίσει και θεωρώ ότι είναι πολύ νωρίς για να αποτιμήσουμε τις επιπτώσεις και το αποτύπωμα που αυτή η αλλόκοτη κατάσταση θα αφήσει πίσω της, όχι μόνο στο θέατρο, αλλά και στο σύνολο της κοινωνίας. Παρ’ όλα αυτά, θέλω και προσπαθώ πάντα να βλέπω το θετικό, ακόμα και σε καταστάσεις αντικειμενικά δύσκολες και αρνητικές, όπως αυτή. Πιστεύω πως στάθηκα τυχερή που παρόλο το οδυνηρό γεγονός ότι είχε μπει λουκέτο στα θέατρα, εργάστηκα στην τηλεόραση. Η συμμετοχή μου στη σειρά “Έρωτας με διαφορά”, ήταν μια παρά πολύ όμορφη εμπειρία, η οποία πέραν του ότι μου χάρισε πολύ όμορφες στιγμές, μου άνοιξε έναν καινούριο δρόμο και με έβαλε να δοκιμαστώ σε κάτι στο οποίο μέχρι τότε δεν είχα δοκιμαστεί».
Κάποια σχέδιά σας για τον χειμώνα;
«Υπάρχει ένα ενδεχόμενο να συνεχίσουμε το “Άνθρωποι και ποντίκια” στο Καρτέλ, με την ομάδα του Βασίλη Μπισμπίκη, ενώ παράλληλα θα ξεκινήσουμε πρόβες για την καινούρια παραγωγή του Καρτέλ, πάνω στο κλασσικό έργο του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, “Έγκλημα και τιμωρία”, σε σκηνοθεσία του Βασίλη Μπισμπίκη.
Ταυτότητα παράστασης
Κείμενο: Wendy Beckett
Μετάφραση: Δάφνη Οικονόμου
Σκηνοθεσία: Wendy Beckett & Adam Fitzgerald
Χορογραφίες: Φώτης Διαμαντόπουλος
Σκηνικά: Halcyon Pratt
Κοστούμια: Παύλος Θανόπουλος
Φωτισμοί: Κώστας Ασμάνης
Μουσική & Ήχος: Mehdi Bourayou
Πρωταγωνιστούν: Μαριάνθη Παντελοπούλου (στο ρόλο της Σαπφούς), Αντώνης Αντωνάκος, Λάζαρος Βαρτάνης, Elton Dimroci, Δημήτρης Λιόλιος, Έρρικα Μπίγιου, Γρηγόρης Ποιμενίδης, Ελίνα Ρίζου, Γιώργος Σπανιάς, Δήμητρα Στογιάννη, Ελευθερία Τσαντούρη και Ιώβη Φραγκάτου.
Φωτογραφίες & Βίντεο: Πάτροκλος Σκαφίδας
Social Media – Διαφήμιση: Renegade Media, Βασίλης Ζαρκαδούλας
Επικοινωνία – Γραφείο Τύπου: Μαρία Τσολάκη
Επιμέλεια : SD Concept - Σίσσυ Δημάκη
Παραγωγή: Pascal Productions
Καλοκαιρινές παραστάσεις για το 2022:
Ύδρα: 11 Αυγούστου στο Hydrama Theatre and Arts Center (θέατρο Βλυχού)
Άνδρος: 22 Αυγούστου ως μέρος του Διεθνούς Φεστιβάλ της Άνδρου
Δελφοί: 27 Αυγούστου στο Ευρωπαϊκό και Πολιτιστικό Κέντρο των Δελφών
Ρόδος: 13 Σεπτεμβρίου στο Διεθνές Φεστιβάλ της Ρόδου