Από τη μία πλευρά, ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, από την άλλη ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Βίκτορ Ορμπαν: Ανάμεσα στους δύο αυτούς άνδρες θα βρεθούν οι ηγέτες των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στη σύνοδο κορυφής, σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες.
Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Από τη μία πλευρά, ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, από την άλλη ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Βίκτορ Ορμπαν: Ανάμεσα στους δύο αυτούς άνδρες θα βρεθούν οι ηγέτες των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στη σύνοδο κορυφής, σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες.
Ο Ζελένσκι θα μιλήσει στους 27 μέσω βιντεοσύνδεσης από το Κίεβο και αναμένεται να ζητήσει την επιβολή σκληρότερων κυρώσεων κατά της Μόσχας, προκειμένου να αναχαιτιστεί η ρωσική εισβολή.
Από την άλλη, ο Ορμπαν θα επαναλάβει άλλη μία φορά πώς δεν πρόκειται να δεχτεί την επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, καθώς η Ουγγαρία εξαρτάται σε ποσοστό 65% από αυτό για την κάλυψη των ενεργειακών της αναγκών.
Και οι υπόλοιποι 26 ηγέτες; Ποιον θα ακολουθήσουν; Η εξίσωση δύσκολη. Οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των 27 στις Βρυξέλλες αναζήτησαν και χθες έναν συμβιβασμό, αλλά μέσα σε λίγες ώρες από την έναρξη της συνόδου κορυφής βρισκόμαστε ακόμη στην ανοιχτή θάλασσα. Σε κάθε περίπτωση ένας συμβιβασμός-γράφει η ιστοσελίδα Politico-θα ήταν μια ήττα για τους Ευρωπαίους ηγέτες .Κυρίως, για την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που είχε προκαταλάβει την επιβολή εμπάργκο πετρελαίου, μιλώντας σχεδόν πριν ένα μήνα στο Ευρωκοινοβούλιο.
Αλλά ούτε η ροή ρωσικού πετρελαίου φαίνεται να είναι εύκολο να διακοπεί, αλλά ούτε και η εισροή χρημάτων στα ταμεία του Πούτιν. Και μάλιστα σε ρούβλια- η ροή χρημάτων όχι μόνο δεν μειώθηκε, αλλά αυξήθηκε εντυπωσιακά, κιόλας. Με τις τιμές της ενέργειας να αυξάνονται στον απόηχο της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία, η Μόσχα αναμένει σχεδόν 14 δισ. ευρώ σε πρόσθετα έσοδα φέτος, όπως δήλωσε ο Ρώσος υπουργός Οικονομικών, Αντον Σιλουάνοφ. Τα οποία θα αξιοποιήσει και για τις ανάγκες του πολέμου!
Η Μόσχα βγάζει «γλώσσα»
«Η Μόσχα δεν διστάζει προκλητικά να μας αντιμετωπίζει περιπαικτικά », λέει στην «Ναυτεμπορική», ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή στις Βρυξέλλες. Προσθέτει μάλιστα ότι «μπροστά στην αδιαλλαξία που ο Πούτιν επέδειξε στην τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν και τον Γερμανό καγκελάριο Ολαφ Σολτς, το περασμένο Σάββατο, υπήρξαν μάλιστα εισηγήσεις να αγνοήσουν οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ηγέτες τον Ορμπαν και να επιβάλουν πετρελαϊκό εμπάργκο στη Ρωσία». Φυσικά, κάτι τέτοιο φαίνεται να απορρίπτεται, καθώς θα έβαζε φωτιά στα ίδια τα θεμέλια της ΕΕ, αφού θα καταργούσε στην πράξη την αρχή της ομοφωνίας.
Το Κίεβο απειλεί πάντως να εκμεταλλευτεί ως μοχλό πιέσης τον πετρελαιοαγωγό Druzhba που διέρχεται από την Ουκρανία και μεταφέρει πετρέλαιο στην Ουγγαρία και στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπως είπε η Ολένα Ζερκάλ, ανώτερο στέλεχος στο Ουκρανικό υπουργείο Εξωτερικών. Ο αγωγός αυτός εκτείνεται περίπου σε 600 χιλιόμετρα σε ουκρανικό έδαφος. «Κάτι θα μπορούσε να συμβεί στον αγωγό», ισχυρίστηκε με νόημα η Ζερκάλ. «Και νομίζω ότι θα ταίριαζε πολύ αν συνέβαινε κάτι», πρόσθεσε η Ουκρανή διπλωμάτις.
Σύμφωνα πάντως με το πρακτορείο Bloomberg, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε πρόταση στις κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ, η οποία προβλέπει την αναβολή της απαγόρευσης των προμηθειών ρωσικού πετρελαίου μέσω του ρωσικού αγωγού Druzhba. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρότεινε την απαγόρευση μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου με δεξαμενόπλοια και την καθυστέρηση επιβολής περιορισμών στις εισαγωγές μέσω του βασικού αγωγού Druzhba, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι αντιρρήσεις της Ουγγαρίας, προκειμένου να υπάρξει συμφωνία στο νέο πακέτο κυρώσεων», αναφέρει το πρακτορείο Bloomberg. Ένα τέτοιο σχέδιο μπορεί πάντως να ικανοποιεί την Ουγγαρία, αλλά ουσιαστικά δημιουργεί προβλήματα στους πλοιοκτήτες των μεσογειακών χωρών, όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και η Μάλτα, που μέχρι τώρα μεταφέρουν απολύτως νόμιμα ρωσικό πετρέλαιο με τα δεξαμενόπλοιά τους.
Αποτυχία των κυρώσεων
Σε κάθε περίπτωση, τα πέντε πρώτα πακέτα κυρώσεων που έχει επιβάλει η ΕΕ από την αρχή του πολέμου στη Ρωσία, δεν έχουν καταφέρει να πιέσουν αποτελεσματικά τον Πούτιν να σταματήσει τον πόλεμο. Η ρωσική οικονομία έχει βέβαια πληγεί, αλλά όχι τόσο άσχημα όσο αναμενόταν. Το ρούβλι έχει ανακάμψει - είναι σε ισχυρότερη θέση από ότι πριν τον πόλεμο έναντι του δολαρίου, ο πληθωρισμός στη Ρωσία είναι χαμηλότερος από ό,τι στις χώρες μέλη της ΕΕ στη Βαλτική για παράδειγμα και η ύφεση είναι σχετικά ήπια.
Ο Πούτιν επωφελείται από τις κυρώσεις επειδή ανεβάζουν τις τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. Και ετσι η ταμειακή μηχανή συνεχίζει να χτυπάει για τα καλά στη Μόσχα!
Αντίθετα, οι επιπτώσεις είναι πιο βαριές για την ευρωπαική οικονομία και τις τσέπες των Ευρωπαίων πολιτών, που βλέπουν με τρόμο τις τιμές της βενζίνης, του πετρελαίου, της ηλεκτρικής ενέργειας και των τροφίμων να έχουν απογειωθεί σε δυσθεώρητα ύψη. Πυροδοτώντας βέβαια τον πληθωρισμό και υπονομεύοντας την ανάκαμψη της οικονομίας, μετά από δύο χρόνια δεινών από την πανδημία.
Ταυτόχρονα, οι περισσότερες χώρες στον κόσμο δεν έχουν ενταχθεί στις κυρώσεις .Ακόμη και χώρες- εταίροι της ΕΕ όπως η Ινδία ή η Νότια Αφρική είναι απρόθυμες να επιβάλουν κυρώσεις στη Μόσχα. Για την Κίνα, ούτε λόγος φυσικά! Αλλά και η Ουάσιγκτον φαίνεται να έχει βάλει «φρένο» σε νέες κυρώσεις, εν όψει των ενδιάμεσων εκλογών για το Κογκρέσο τον προσεχή Νοέμβριο.
Ταυτόχρονα, η συνεχής σύσφιξη της «βίδας» των κυρώσεων διχάζει πλέον την ΕΕ όπως δείχνει η διαμάχη για το εμπάργκο πετρελαίου στη Μόσχα.
Ταυτόχρονα, η Ρωσία οδηγείται στην αγκαλιά της Κίνας. Και ο νέος αυτός συνασπισμός δυνάμεων Πεκίνου- Μόσχας, μπορεί να αποκόψει την ΕΕ από τον «κινητήρα» της Ευρασίας.
«Οι πόλεμοι είναι επίσης μεγάλα οικονομικά σοκ», γράφει ο Μάρτιν Γούλφ στους Financial Times και εξηγεί: «Ο πόλεμος του Βιετνάμ αποσταθεροποίησε τα δημόσια οικονομικά των ΗΠΑ. Ο πόλεμος της Κορέας του 1950-53 και ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ του 1973 προκάλεσαν τεράστιες αυξήσεις στις τιμές ζωτικών εμπορευμάτων. Αυτή τη φορά, επίσης, ένας άλλος πόλεμος αυξάνει τον πληθωρισμό και προκαλεί απότομες μειώσεις στα πραγματικά εισοδήματα των καταναλωτών, καθώς εμπλέκεται η Ρωσία-τεράστιος εξαγωγέας ενέργειας και η Ουκρανία, μια χώρα που εξάγει σιτηρά και δημητριακά. Και το πιο σημαντικό:, δυστυχώς, βρισκόμαστε ξανά σε μια κατηφορική πορεία προς έναν κόσμο διχασμού, αναστάτωσης και κινδύνου», τονίζει ο Μάρτιν Γούλφ. Διαφωνεί κανείς;