Tου Φάνη Ζώη, [email protected]
Tου Φάνη Ζώη, [email protected]
Η ανυπαρξία οργανωμένων πολεοδομικά επιχειρηματικών πάρκων -μια από τις παθογένειες της ελληνικής επιχειρηματικό - τητας- έχει ως συνέπεια οι εγκαταστάσεις που μπορούν να φιλοξενήσουν τις βιομηχανίες και τη μεταποίηση να έχουν αναπτυχθεί ως επί το πλείστον εκτός σχεδίου και χωρίς υποδομές, με αποτέλεσμα να μην είναι ελκυστικές για τους επενδυτές. Στο πλαίσιο αυτό, η διαΝΕΟσις επεξεργάζεται εκτενή μελέτη που αφορά το Σχέδιο Δράσης Ανάπτυ - ξης Επιχειρηματικών Πάρκων 2022-2042, την οποία έχει αναλάβει ο πολιτικός μηχανικός, μέλος του γενικού συμβουλίου του ΣΕΒ, μέλος του Συμβουλίου Ανάπτυ - ξης και Ανταγωνιστικότητας Εφοδιαστικής και πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Re.De-Plan Α.Ε. Consultants Μανώλης Μπαλτάς. «Η σχέση και αλληλο - τροφοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης με τη βιομηχανική και γενικότερα με την επιχειρη - ματική χωροθεσία και κυρίως η αναγνώριση των διαχρονικών ελλειμμάτων που καταγράφονται σε αυτό το πεδίο ανέδειξαν την ανάγκη κατάρτισης και θεσμικής αναγνώρισης ενός Σχεδίου Δράσης Ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων, που θα βασίζεται στις κατάλληλες χωρικές και περιβαλλοντικές συνθήκες παράλληλα με την αποδοχή και προώθησή τους τόσο από τους τοπικούς θεσμούς όσο και από την επιχειρηματική κοινότητα, ύπατη μορφή των βιώσιμων επενδύσεων», τονίζει ο κ. Μ. Μπαλτάς. Το Σχέδιο Δράσης, σύμφωνα με τον κ. Μπαλτά, απο - τελεί βασικό εργαλείο σχεδιασμού και στοχοθεσίας για την οργανωμένη χωροθέτηση των επιχειρήσεων στη χώρα και περιλαμβάνει αναλυτικό κατάλογο περιοχών Ε.Π. και ΕΠΕ, με εκτίμηση επιφανειών και προϋπο - λογισμού ανά περιοχή και ορίζοντα υλοποίησης την περίοδο 2022-2042. Εκτός από αυτό, όμως, περιέχει και συγκεκριμένες προτάσεις νομοθετικής πρωτοβου - λίας για την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου του κλάδου. Η έρευνα στηρίζεται σε 12 προτάσεις-κλειδιά που πρέπει να θεσμοθετηθούν, ώστε να καταστεί λειτουργι - κή η νομοθεσία. Ειδικότερα:
1. Κατάρτιση και κύρωση εθνικής στρατηγικής επιχειρηματικής χωροθεσίας. Το πρώτο «κλειδί» είναι η κατάρτιση και κύρωση εθνικής στρατηγικής με στόχο τη δημιουργία εργαλείων «προ-χωροθέτησης», με προτεραιότητα τις άτυπες συγκεντρώσεις βιομηχανί - ας και εφοδιαστικής με παροχή επαρκών οικονομικών κινήτρων.
2. Τα Επιχειρηματικά Πάρκα (Ε.Π.) ως κύριο μοντέλο χωρικής ανάπτυξης επενδύσεων. Η πρόταση έχει ως αντικείμενο τη διεύρυνση της δυνα - τότητας ιδιωτικής πολεοδόμησης όλων των περιοχών επιχειρηματικών και επαγγελματικών δραστηριοτήτων. Προϋπόθεση είναι να συγκεντρώνεται η κρίσιμη μάζα ενδιαφερόμενων επενδυτών που μπορεί να υλοποιήσει ένα βιώσιμο επενδυτικό σχέδιο ιδιωτικής πολεοδόμη - σης σε συμβατές χρήσεις γης κατά τις διατάξεις του Ν. 3982/2011, ανεξαρτήτως του είδους και της κατηγορίας δραστηριοτήτων των αντίστοιχων επαγγελματικών υπο - δομών, αναπτύσσοντας ένα ad hoc (θεματικό) Επιχειρη - ματικό Πάρκο Ειδικού Τύπου.
3. Φορείς και εκτάσεις ανάπτυξης. Το νέο νομοθέ - τημα πρέπει να υιοθετήσει προτάσεις που θα καθι - στούν τα Επιχειρηματικά Πάρκα βιώσιμες επενδύσεις. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, στη νέα νομο - θεσία επιβάλλεται να υπάρξουν, μεταξύ άλλων, ειδικές διευκολύνσεις που θα επιτρέψουν στους δημόσιους φορείς να ενεργοποιούν τη διαδικασία ανάπτυξης του πάρκου και να εξαντλούν τη φάση ωρίμανσης, καθώς και μέτρα και κίνητρα, τα οποία, παράλληλα με τις συν - θήκες αγοράς, θα καταστήσουν το εγχείρημα βιώσιμο, ενώ για την περίπτωση της έκτασης πολλών ιδιοκτητών θα πρέπει να διατηρηθεί η απαίτηση του νόμου για τη διασφάλιση της έκτασης που επιβάλλει τη σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας 50%+1.
4. Μη οικονομικά κίνητρα εγκατάστασης και με - τεγκατάστασης επιχειρήσεων. Παρά την πληθώ - ρα των κινήτρων και των πλεονεκτημάτων που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί για τις επιχειρήσεις εντός Ε.Π., η πραγματικότητα δείχνει ότι αυτά δεν ήταν αρκετά για να προσελκύσουν επενδύσεις ανάπτυξης. Στη νέα νο - μοθεσία θα πρέπει να θεσμοθετηθούν περισσότερα μη οικονομικά κίνητρα που θα ευνοούν την εγκατάσταση και τη μετεγκατάσταση επιχειρήσεων στα Ε.Π. Μεταξύ αυτών είναι η άρση των περιορισμών εγκατάστασης νέων δραστηριοτήτων μέσης όχλησης αποκλειστικά σε Ε.Π. στην Αττική, η μείωση του αριθμού των θέσεων στάθμευσης εντός Ε.Π., σε ποσοστό 50% του αντίστοι - χου εκτός Ε.Π., η θεσμοθέτηση δεκαετούς προθεσμίας αξιοποίησης οικοπέδων που αποκτώνται εντός πάρκων, αντί της πενταετούς που ισχύει μέχρι σήμερα, κ.ά.
5. Απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης. Για την αποφυγή των μεγάλων χρονικών καθυ - στερήσεων και τη μείωση του διοικητικού κόστους αδειοδότησης, τα ευρήματα της μελέτης κατέδειξαν ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα διοικητικού εκσυγχρονι - σμού και απλοποίησης των διαδικασιών, όπως είναι η ad hoc θεσμοθέτηση ειδικής υπηρεσίας με αυξημένες αρμοδιότητες.
6. Χρήσεις γης και επιτρεπόμενες δραστηριότη - τες. Σύμφωνα με τη μελέτη, θα πρέπει να καταρ - γηθούν αυθαίρετοι περιορισμοί σε όρια αρτιότητας και συντελεστές δόμησης σε υπάρχοντα ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ, να αντικατασταθούν κατηγορίες χρήσης που δεν διαθέ - τουν νομοθετημένο περιεχόμενο, να αποσαφηνιστούν διατάξεις εφαρμογής ειδικού πολεοδομικού σχεδίου στα Ε.Π. του Ν. 3982/2011 κ.ά.
7. Απλοποίηση της περιβαλλοντικής και δασι - κής νομοθεσίας. Η συγκεκριμένη πρόταση απο - σκοπεί στη δραστική μείωση του χρόνου αδειοδότησης ενός πάρκου. Μεταξύ των προτάσεων είναι η ανακα - τάταξη περιβαλλοντικής κατηγορίας, οι στοχευμένες αλλαγές στη νομοθεσία περί ρεμάτων κ.ά.
8. Ιδιωτική χρηματοδότηση/υλοποίηση, επο - πτεία και παρακολούθηση. Σύμφωνα με τη μελέτη, πρέπει να γίνουν σημαντικές αναδιαρθρώσεις στις διαδικασίες εφαρμογής του ρυμοτομικού σχεδίου στο έδαφος, δηλαδή στην κατασκευή των έργων υποδο - μής και περαίωσής τους που αποτελεί την προϋπόθεση για την πιστοποίηση του υποδοχέα ως «τυπικού» και αδειοδοτημένου πάρκου, έτοιμου να λειτουργήσει και να δεχθεί επιχειρήσεις.
9. Φορείς διαχείρισης/εγκατάσταση και λειτουρ - γία. Μια ακόμη πτυχή που πρέπει να αντιμετωπι - στεί, σύμφωνα με τη μελέτη, είναι αυτή που σχετίζεται με την εγκατάσταση και τη λειτουργία των επιχειρή - σεων, ειδικότερα όσον αφορά το άμεσο εξωτερικό περιβάλλον που δημιουργείται από τη φύση και τα χα - ρακτηριστικά των φορέων διαχείρισης, τον κανονισμό λειτουργίας, τις συνθήκες διαχείρισης, την εποπτεία και τον έλεγχο που ασκείται από το κράτος κ.ά.
10. Κατάρτιση και εφαρμογή χρηματοδοτικών προγραμμάτων. Στη νέα νομοθεσία απαιτείται να προβλεφθεί σειρά θεσμικών παρεμβάσεων που θα συμβάλλουν στη δημιουργία του κατάλληλου επενδυτι - κού περιβάλλοντος και θα επιτρέπουν τη συγχρηματο - δότηση και αυτοχρηματοδότηση, άρα και την ανάπτυξη, των Επιχειρηματικών Πάρκων ως παραγωγικών επεν - δύσεων. Μεταξύ αυτών είναι η σύσταση, ενεργοποίηση και ανάπτυξη της νέας οικονομικής δραστηριότητας Ανάπτυξη και Διαχείριση Επιχειρηματικών Πάρκων στην Ελληνική Επικράτεια, ενώ η μελέτη θεωρεί ότι το Ταμείο Ανάκαμψης, υιοθετώντας αναλογικά εργαλεία χρηματοδοτικής μόχλευσης τύπου «JESSICA», θα μπο - ρούσε να καλύψει με επάρκεια την έλλειψη ιδιωτικών κεφαλαίων ή ιδιωτικών τραπεζικών δανειακών πόρων, περιορίζοντας την ιδιωτική συμμετοχή στο 10% έως 20%.
11. Μοντέλα και δομές διακυβέρνησης. Σε εναρμόνιση με τα σύγχρονα μοντέλα και τις δομές διακυβέρνησης που υιοθετούνται σε διάφορα πεδία της ελληνικής διοίκησης, η εκχώρηση αρμοδιοτήτων αδειοδότησης και ελέγχου σε υπηρεσίες outsourcing για λόγους άρσης της γραφειοκρατίας θα πρέπει να θεσμο - θετηθεί και για επενδύσεις στα Επιχειρηματικά Πάρκα.
12. Μηχανισμός εποπτείας και παρακολούθη - σης της ανάπτυξης. Για κάθε εθνικό σχεδίασμα επιβάλλεται η εγκατάσταση ενός μηχανισμού εποπτείας και παρακολούθησης της υλοποίησης των προβλέψεων που καταχωρούνται σε αυτόν. Σύμφωνα με τη μελέτη, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός εποπτείας και παρακολούθησης της εξέλιξης ανάπτυξης Επιχειρη - ματικών Πάρκων.