Το ελληνικό Κοινοβούλιο εξέφρασε και σωστά την αμέριστη υποστήριξη του ελληνικού λαού στον αγώνα της Ουκρανίας ενάντια στη ρωσική εισβολή. Οι βουλευτές υποδέχτηκαν με χειροκροτήματα τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στη βιντεοσκοπημένη ομιλία του. Αίφνης, όμως, το κλίμα άλλαξε-η Βουλή πάγωσε- καθώς στις οθόνες εμφανίστηκε μέλος του νεοναζιστικού «Τάγματος του Αζόφ»-κατά δήλωσή του. Κάποιοι βουλευτές αποχώρησαν μάλιστα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, γράφει ο Μιχάλης Ψύλος.
Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Το ελληνικό Κοινοβούλιο εξέφρασε και σωστά την αμέριστη υποστήριξη του ελληνικού λαού στον αγώνα της Ουκρανίας ενάντια στη ρωσική εισβολή. Οι βουλευτές υποδέχτηκαν με χειροκροτήματα τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στη βιντεοσκοπημένη ομιλία του. Αίφνης, όμως, το κλίμα άλλαξε-η Βουλή πάγωσε- καθώς στις οθόνες εμφανίστηκε μέλος του νεοναζιστικού «Τάγματος του Αζόφ»-κατά δήλωσή του. Κάποιοι βουλευτές αποχώρησαν μάλιστα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
Ποια είναι η προέλευση του «Τάγματος Αζόφ» που σήμερα πολεμά ενάντια στη ρωσική εισβολή σε πολλές πόλεις της Ουκρανίας; Όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην περιοχή του Ντονμπάς τον Απρίλιο του 2014, ο ουκρανικός στρατός ήταν αποδιοργανωμένος και η τότε κυβέρνηση του Κιέβου, υπό τον φόβο ότι θα χάσει τον έλεγχο των εδαφών αυτών από τη Ρωσία, όπως συνέβη στην Κριμαία, επέτρεψε τη δημιουργία «ανεξάρτητων ταγμάτων» με εθελοντές. Στο πλαίσιο αυτό συγκροτήθηκαν αρκετοί ακροδεξιοί ένοπλοι σχηματισμοί. Ανάμεσά τους, και η οργάνωση "Black Corps", η οποία γρήγορα ονομάστηκε «Τάγμα του Αζόφ», από την Αζοφική θάλασσα. Είναι μια μονάδα παραστρατιωτικών εθελοντών με εθνικιστικές και νεοναζιστικές ιδέες», όπως εξηγεί ο Αντριάν Νονζόν, ερευνητής στο Γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμών (Inalco), ειδικός στον Ουκρανικό εθνικισμό.
Ιδρυτής του «Τάγματος Αζόφ» είναι ο Αντρέι Μπιλέτσκι, με καταγωγή από το Χάρκοβο, που μέχρι τότε ηγείτο του Νέο-ναζιστικού, ξενοφοβικού, αντισημιτικού και ρατσιστικού κόμματος «Social-National Assembly (SNA).
Στο Τάγμα Αζόφ, ο Μπιλέτσκι χρησιμοποίησε τα ίδια σύμβολα, εμπνευσμένα από τον Ναζισμό, με αυτά του SNA. Το έμβλημά του, ένας ανεστραμμένος λύκος, θυμίζει πολύ το έμβλημα της διαβόητης γερμανικής 2ης μεραρχίας των SS, "Das Reich". Ένα άλλο Ναζιστικό σύμβολο- ένας « μαύρος ήλιος» που δείχνει μια στρογγυλεμένη σβάστικα με πολλές ακτίνες, εμφανίζεται επίσης στο λογότυπο του τάγματος Αζόφ. Στο Διαδίκτυο εμφανίζονται μάλιστα συχνά πυκνά μέλη του Αζόφ να χαιρετούν Ναζιστικά και να φωτογραφίζονται κάτω από πορτρέτα του Χίτλερ.
Τον Ιούνιο του 2014, οι άνδρες του τάγματος Αζόφ, συμμετείχαν στη μάχη που επέτρεψε στις ουκρανικές δυνάμεις να ανακτήσουν τον έλεγχο της Μαριούπολης. Αυτή η νίκη εναντίον των φιλορώσων αυτονομιστών που υποστηρίζονται από τη Μόσχα δημιούργησε μια «ηρωική εικόνα» τους στα μάτια του ουκρανικού πληθυσμού.
Η συμφωνία του Μινσκ τον Σεπτέμβριο του 2014 προέβλεπε μάλιστα «την απόσυρση από το ουκρανικό έδαφος των παράνομων ενόπλων σχηματισμών, μαχητών και μισθοφόρων». Στη συνέχεια, τα τάγματα είχαν την επιλογή μεταξύ της ένταξης στην Ουκρανική Εθνική Φρουρά ή της διάλυσης. Τον Νοέμβριο του 2014, το Τάγμα Αζόφ έγινε επίσημα «Σύνταγμα της εθνικής φρουράς», υπό την επίβλεψη του ουκρανικού υπουργείου Εσωτερικών.
Σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, το Τάγμα Αζόφ μπόρεσε έτσι να νομιμοποιηθεί, να στρατολογήσει νέα μέλη και να αποκτήσει σύγχρονα όπλα. Έχει γίνει μια ελίτ μονάδα της Εθνοφρουράς». Ξένοι μαχητές εντάχθηκαν επίσης στη δύναμή του. Το 2016, υπήρξαν καταγγελίες από τον ΟΗΕ, τη Διεθνή Αμνηστεία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για βασανιστήρια και βιασμούς από μέλη του Τάγματος Αζοφ εναντίον αμάχων στο Ντονμπάς.
Οι ηγέτες του Αζόφ προσπάθησαν να συγκροτήσουν πολιτικό κόμμα, αλλά στις βουλευτικές εκλογές του 2019 ο Αντρέι Μπιλέτσκι δεν κατόρθωσε να επανεκλεγεί βουλευτής. Η συμμαχία μεταξύ των υπερεθνικιστικών, ακροδεξιών κομμάτων «Svoboda», «Δεξιός Τομέας» και «Εθνικό Σώμα» κέρδισε μόνο το 2% των ψήφων και δεν εκπροσωπείται στο Κοινοβούλιο του Κιέβου.
Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, παραδέχτηκε πρόσφατα σε «ζωντανή» συνέντευξή του στο αμερικανικό δίκτυο Fox News ότι το ναζιστικό «Τάγμα Αζόφ» είναι αναπόσπαστο μέρος του ουκρανικού στρατού. Ερωτηθείς για τις «θηριωδίες» που διέπραξε το «Τάγμα του Αζόφ» και τους πιθανούς δεσμούς του με τον Ναζισμό, ο Ουκρανός πρόεδρος είπε: «Το Τάγμα Αζόφ ήταν ένα από αυτά τα πολλά τάγματα. Είναι αυτό που είναι. Υπερασπίστηκαν τη χώρα μας και όλα τα μέλη αυτών των ταγμάτων ενσωματώθηκαν στον ουκρανικό στρατό». Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Ζελένσκι, «οι μαχητές του Αζόφ δεν είναι πλέον αυτοδιοικούμενες ομάδες, αλλά ένα συστατικό στοιχείο του ουκρανικού στρατού».
Ο Ουκρανός πρόεδρος επιβεβαίωσε επίσης ότι το 2014 πολλά μέλη των νεοναζιστικών ταγμάτων «παραβίασαν τους νόμους της Ουκρανίας, οδηγήθηκαν στη δικαιοσύνη και φυλακίστηκαν». Αρκετοί Ουκρανοί σε διάφορες πόλεις κατήγγειλαν μάλιστα βασανιστήρια Ρωσόφωνων αμάχων από μέλη του Τάγματος Αζόφ, που δεν δίστασαν μάλιστα να χρησιμοποιήσουν τον πληθυσμό ως ανθρώπινη ασπίδα και να κλέβουν ακόμη και πράγματα από τα σπίτια τους. Είναι πάντως ενδεικτικό ότι Fox News δημοσίευσε τη συνέντευξη Ζελένσκι το περασμένο Σάββατο στο κανάλι του στο YouTube, αλλά αφαίρεσε αυτό το απόσπασμα, καθώς υπήρξαν πολλές αντιδράσεις στην Αμερική για τις αναφορές στο «Τάγμα Αζόφ». Ωστόσο, χρήστες του Διαδικτύου τον έσωσαν από τη ζωντανή μετάδοση και διέδωσαν ολόκληρη τη συνέντευξη στα κοινωνικά δίκτυα.