Πολιτιστικά
Τετάρτη, 06 Απριλίου 2022 16:15

Γλωσσάρι στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη

Η κατάρτιση ενός γλωσσικού ερμηνευτικού οδηγού, που θα επιτρέψει στον μέσο αναγνώστη να προσεγγίσει τη δυσπρόσιτη γλώσσα του Νίκου Καζαντζάκη, αποτελούσε από παλιά επιτακτικό επιστημονικό ζητούμενο.
 

Η κατάρτιση ενός γλωσσικού ερμηνευτικού οδηγού, που θα επιτρέψει στον μέσο αναγνώστη να προσεγγίσει τη δυσπρόσιτη γλώσσα του Νίκου Καζαντζάκη, αποτελούσε από παλιά επιτακτικό επιστημονικό ζητούμενο.

Το Γλωσσάρι στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης), προϊόν πολύχρονης και επίμοχθης λεξικογραφικής έρευνας, έρχεται να καλύψει αυτό το μεγάλο κενό· να συστήσει ξανά τον συγγραφέα στο αναγνωστικό κοινό υπό το πρίσμα του ιδιότυπου λεξιλογίου του και να συμβάλει στην κατανόησή του.

Περιέχει 15.000 περίπου λήμματα, ελληνικά και ξενόγλωσσα, τα οποία αποδελτιώθηκαν από το σύνολο των πρωτότυπων έργων του Καζαντζάκη, από τα ξενόγλωσσα έργα του που μεταφράστηκαν από άλλους (Βραχόκηπος, Τόντα Ράμπα), καθώς και από τη Θεία Κωμωδία του Δάντη και τον Ηγεμόνα του Μακιαβέλι που μετέφρασε στα ελληνικά ο ίδιος. Η κατάρτιση του Γλωσσαρίου βασίστηκε κυρίως στις εκδόσεις που εκπονήθηκαν τις δεκαετίες 1950 και 1960 με φιλολογική επιμέλεια του Εμμανουήλ Κάσδαγλη, και δευτερευόντως σε νεότερες εκδόσεις, όπου ήταν αναγκαίο, ενώ η επεξεργασία και ερμηνεία του γλωσσικού υλικού στηρίχθηκε σε έγκριτα λεξικά της Νεοελληνικής, παλαιότερα και σύγχρονα, καθώς και σε ποικίλα έγκυρα μελετήματα, γλωσσάρια και πηγές, συμπεριλαμβανομένων των ερμηνευτικών λεξιλογίων του ίδιου του Καζαντζάκη για την Οδύσ(σ)ειά του και τη Θεία ­Κωμωδία του Δάντη.
Η ιδιαιτερότητα και χρησιμότητα του παρόντος ερμηνευτικού γλωσσικού οδηγού έγκειται στο ότι δεν αρκείται σε αλφαβητική παράθεση λεκτικών τύπων με ερμηνευτικές αναφορές και ετυμολογικές εκδοχές, αλλά προτάσσει αυτούσιο τον ίδιο τον λόγο του Κρητικού δημιουργού μέσα από επιλεγμένα —κατά λέξη και σημασία— χαρακτηριστικά αποσπάσματα από όλα τα έργα του, ώστε να τεκμηριώ­νεται άμεσα η συγκεκριμένη χρήση της μελετώμενης κάθε φορά λέξης.

Συγγραφέας

Ο Βασίλειος Α. Γεώργας γεννήθηκε το 1961 στην Αγγελώνα της νοτιοανατολικής Λακωνίας. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. με ειδίκευση στις Βυζαντινές και Νεο­ελληνικές Σπουδές. Συνεργάστηκε με τον καθηγητή Εμμανουήλ Κριαρά στο Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών ως συντάκτης στο Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας 1100-1669 (το διάστημα 1985-1988) και στο Νέο Ελληνικό Λεξικό. Λεξικό της Σύγχρονης Ελληνικής Δημοτικής Γλώσσας (το διάστημα 1987-1991) που εξέδωσε η Εκδοτική Αθηνών το 1995. Τον Σεπτέμβριο του 1988 διορίστηκε ως μόνιμος καθηγητής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και δίδαξε στις σχολικές μονάδες του Γυμνασίου – Γενικού Λυκείου Ευρώπου Κιλκίς (1988-1993), του Γυμνα­σίου Πλωμαρίου Λέσβου (1993-1995), του Εσπερινού Γυμνασίου – Λυκείου Μυτιλήνης (1995-1996) και του Γυμνασίου Γέρας Λέσβου (από το 1996 έως σήμερα). Στον ελεύθερο χρόνο του ασχολείται με λεξιλογικές αναζητήσεις και έχει ολοκληρώσει —εκτός από το Γλωσσάρι στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη— την εκπόνηση ανάλογων γλωσσαρίων (προς το παρόν αδημοσίευτων) στο λογοτεχνικό έργο του Κωστή Παλαμά, του Στράτη Μυριβήλη και του Αργύρη Εφταλιώτη.

 
naftemporiki.gr