Αφιερώματα
Δευτέρα, 28 Μαρτίου 2022 12:12

Διαχρονική πληγή το πελατειακό σύστημα

Γράφει ο Γιώργος Παπανδρέου, Πρώην πρωθυπουργός

Γράφει ο Γιώργος Παπανδρέου, Πρώην πρωθυπουργός

Αυτή η αντίληψη, που ευθύνεται για τα περισσότερα από τα δεινά που βιώνει από καταβολής Ελληνικού κράτους ο Ελληνισμός, αποτελεί και σήμερα εμπόδιο για τη δημοκρατική λειτουργία των θεσμών, για υγιείς επενδύσεις και ανάπτυξη βιώσιμων επιχειρήσεων.

Η εφημερίδα «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ», στη σχεδόν αιωνόβια γόνιμη πορεία της, παρά τις όποιες δυσκολίες και τα εμπόδια συνάντησε, ταύτισε την ύπαρξή της με την πιο πολυτάραχη, αλλά και δημιουργική πορεία της χώρας. Η έκδοσή της ως «Ναυτικόν και Εμπορικόν Δελτίον» από τους αδελφούς Αθανασιάδη το 1924, που προηγήθηκε ακόμη και της ίδρυσης της Τράπεζας της Ελλάδος κατά τέσσερα χρόνια, έγινε σε μια περίοδο η οποία χαρακτηρίστηκε από έντονες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, και συνεχίστηκε σε περιβάλλον κάθε άλλο παρά ήρεμων νερών, με μοναδική περίοδο διακοπής της έκδοσής της αυτήν της Κατοχής. Η πρώτη, ίσως, ολοκληρωμένη οικονομική εφημερίδα της Ελλάδας, που παρακολούθησε και κατέγραψε μέσα από τα αξιόπιστα άρθρα της, πέρα από τις αλλεπάλληλες χρεοκοπίες, στην αρχή, τις επιπτώσεις μιας εθνικής καταστροφής και μαζί το μεγαλύτερο ίσως προσφυγικό κύμα στη σύγχρονη ιστορία του Ελληνισμού, σε συνδυασμό με έναν μακροχρόνιο εθνικό διχασμό, και στη συνέχεια, περισσότερα από δέκα κινήματα, τρεις δικτατορίες και έναν μεγάλο πόλεμο και αμέσως μετά, τη σχεδόν ολοκληρωτική επικράτηση στα δημόσια πράγματα των νικητών ενός σκληρού εμφυλίου. Η ελληνική οικονομία διαχρονικά υπέφερε από ένα πελατειακό σύστημα, μια αντίληψη με βαθιές ιστορικές ρίζες, που εμπόδισε την αποτελεσματική λειτουργία τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα. Αυτή η αντίληψη, που ευθύνεται για τα περισσότερα από τα δεινά που βιώνει από καταβολής Ελληνικού κράτους ο Ελληνισμός, και ουσιαστικά αποτελεί το λεγόμενο «Ελληνικό πρόβλημα», δεν έμεινε ασχολίαστη από εφημερίδες όπως η «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ» και αποτελεί και σήμερα εμπόδιο για τη δημοκρατική λειτουργία των θεσμών, για υγιείς επενδύσεις και ανάπτυξη βιώσιμων επιχειρήσεων. Αν αναλογιστεί κανείς ότι, μόνο στον μεσοπόλεμο και παρά τις συνεχείς πολιτικές αναταραχές στο εσωτερικό και τις επιπτώσεις του μεγάλου οικονομικού κραχ διεθνώς, η οικονομική εξέλιξη στη χώρα παρουσίασε τεράστια πρόοδο, τότε μπορεί ίσως να κατανοήσει και τη σημασία αυτής της αντίφασης που χαρακτηρίζει τον ιδιότυπο ελληνικό πελατειακό καπιταλισμό.

Από τη μια, τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του Ελληνισμού και της χώρας και από την άλλη οι αντιλήψεις εκείνες που ευθύνονται για την απαξίωσή τους, και συνακόλουθα για την ομηρία στην οποία έχουν ιστορικά καταδικάσει τις υγιείς παραγωγικές και δημιουργικές δυνάμεις του τόπου. Ακόμη και κατά την πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας, που όλοι ελπίζαμε ότι μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία μιας νέας προοπτικής, ιδιαίτερα μετά τις σύγχρονες υποδομές που απέκτησε η χώρα, την ένταξη στο ευρώ και την άριστη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων, που προσέδωσε ένα νέο όραμα στον Ελληνισμό, αλλά και κύρος διεθνώς, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με αλλεπάλληλες κρίσεις και δραματικές εξελίξεις που προκάλεσαν πόνο, απαίτησαν κόπο και δυστυχώς όξυναν τα πολιτικά και κοινωνικά πάθη, με τα φαινόμενα μίσους και διχασμού να επανέρχονται δυναμικά στη ζωή μας. Τα τελευταία δε χρόνια, παρά τα όσα δήθεν χαρμόσυνα επικρατούν στον δημόσιο διάλογο, είναι εμφανής η ροπή προς αντιλήψεις και πρακτικές που δεν αποκλείεται να οδηγήσουν σε νέα δεινά.

Η εφημερίδα «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ», σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον, παρά τη μεγάλη κρίση του Τύπου που είχε συνέπειες και για την ίδια, καταβάλλει φιλότιμες προσπάθειες για να τιμήσει τη σοβαρότητα και το κύρος που περιβάλλουν τη μακρά και διακριτή πορεία της. Αλλά μαζί, στηριζόμενη σε ένα αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό, να ανοίξει και κάποια παράθυρα προς μια νέα, αλλά και διαφορετική προοπτική. Η δημιουργία καινοτόμων εκδοτικών εγχειρημάτων με τη βοήθεια του νέου ψηφιακού τοπίου, η διαρκής και έγκυρη ενημέρωση μέσω της ηλεκτρονικής της έκδοσης, και η συνεχής προσπάθεια ανάδειξης κρίσιμων ζητημάτων στον δημόσιο διάλογο, αποτελούν σημαντικές πτυχές μιας προσπάθειας, που είναι και αναγκαία, αλλά και αξιέπαινη. Εύχομαι και ελπίζω οι συντελεστές της «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗΣ» να συνεχίσουν την προσπάθειά τους στον δρόμο των επιτυχιών και να κατακτήσουν νέους, ακόμη πιο απαιτητικούς στόχους, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη δημιουργία μιας νέας, δημιουργικής και βιώσιμης πορείας, για την Ελληνική κοινωνία και τη χώρα.