«Να τραβήξει το σχοινί» με το όπλο του φυσικού αερίου, αποφάσισε ο Βλάντιμρ Πούτιν την παραμονή της κρίσιμης συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στις Βρυξέλλες, με τη συμμετοχή του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, για την κρίση στην Ουκρανία. Η απόφαση του Ρώσου Προέδρου να πληρώνεται σε ρούβλια το φυσικό αέριο που παρέχει η Μόσχα σε “μη φιλικές χώρες”, αιφνιδίασε τη Δύση. Η ανακοίνωση αυτή περιλαμβάνει όλες τις χώρες της ΕΕ, αλλά και τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Μεγάλη Βρετανία.
Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
«Να τραβήξει το σχοινί» με το όπλο του φυσικού αερίου, αποφάσισε ο Βλάντιμρ Πούτιν την παραμονή της κρίσιμης συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στις Βρυξέλλες, με τη συμμετοχή του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, για την κρίση στην Ουκρανία. Η απόφαση του Ρώσου Προέδρου να πληρώνεται σε ρούβλια το φυσικό αέριο που παρέχει η Μόσχα σε “μη φιλικές χώρες”, αιφνιδίασε τη Δύση. Η ανακοίνωση αυτή περιλαμβάνει όλες τις χώρες της ΕΕ, αλλά και τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Μεγάλη Βρετανία.
«Πρώτα από όλα, ο Πούτιν στέλνει ένα πολιτικό μήνυμα», λέει ο Γερμανός αναλυτής Ραλφ Ρούντε από την Landesbank της Εσσης. Σε τελική ανάλυση, είναι πιθανώς μια απάντηση στις κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τη Δύση», εκτιμά ο Γερμανός αναλυτής. «Με το μέτρο αυτό ο Πούτιν υποστηρίζει το εθνικό νόμισμα, το ρούβλι, το οποίο έχει δεχθεί σοβαρές πιέσεις μετά την εισβολή της Ρωσίας και τις δυτικές κυρώσεις, υποχωρώντας σε ιστορικά χαμηλά», προσθέτει.
Ηδη, το ρούβλι ενισχύθηκε προσωρινά κατά 5,5% έναντι του δολαρίου, μετά την ανακοίνωση του Ρώσου προέδρου. «Αν ο λογαριασμός του φυσικού αερίου δεν πληρώνεται πλέον σε δολάρια ή ευρώ στο μέλλον, αυτό φυσικά θα στηρίξει το ρούβλι επειδή είναι σε ζήτηση», τονίζει ο ειδικός. Αυτό θα μπορούσε επίσης να ωφελήσει την προβληματική ρωσική οικονομία.
Είναι δύσκολο να ειπωθεί σε ποιο βαθμό η ρευστότητα του ρουβλίου στην αγορά, επαρκεί επί του παρόντος για την πληρωμή όλων των λογαριασμών αερίου στο ρωσικό νόμισμα. Ωστόσο, η ρωσική κεντρική τράπεζα θα μπορούσε θεωρητικά να τυπώσει απεριόριστα ρούβλια και να τα πουλήσει στις χώρες που αγοράζουν φυσικό αέριο για ξένο νόμισμα, αν και η συναλλαγματική ισοτιμία είναι αμφισβητήσιμη. «Η ρωσική κεντρική τράπεζα θα βρει τρόπο να το κάνει αυτό», είπε ο Ρούντε. Ο Πούτιν έδωσε στην κεντρική τράπεζα μια εβδομάδα για να οριστικοποιήσει τις λεπτομέρειες για τη μετάβαση από τις πληρωμές σε συνάλλαγμα σε ρούβλι.
Πώς θα απαντήσει η Δύση στην κίνηση του Πούτιν; Ο οικονομολόγος Γενς Σούντεκουμ , καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ντίσελντορφ , τονίζει ότι ως μια πρώτη αντίδραση ότι τα πληγέντα κράτη της ΕΕ θα πρέπει τώρα να βρουν ρούβλια, που όμως δεν υπάρχουν αρκετά στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές. «Ηταν μια κίνηση του Πούτιν,την οποία δεν περίμεναν πολλοί με αυτή τη μορφή», λέει ο Σούντεκουμ. Για τα κράτη της ΕΕ υπάρχει πλέον η δυνατότητα να ληφθεί η απόφαση αυτή ως πρόκληση και να σταματήσουν οι εισαγωγές φυσικού αερίου. «Ίσως αυτό ακριβώς θέλει να πετύχει ο Πούτιν». Η ρωσική κεντρική τράπεζα, η οποία έχει ρούβλια, υπόκειται σε κυρώσεις της Δύσης. «Ο Πούτιν κάνει την ρωσική κεντρική τράπεζα "παίκτη-κλειδί ξανά", έγραψε ο καθηγητής Σούντεκουμ στο twitter. «Aυτό πιέζει έμμεσα τη Δύση να παρακάμψει τις δικές της κυρώσεις. Η Δύση δεν πρόκειται να το δεχτεί. «Το σενάριο ενός καθολικού εμπάργκο στο ρωσικό φυσικό αέριο έχει γίνει πιο πιθανό σήμερα, είτε το θέλουμε είτε όχι», προειδοποιεί ο Γερμανός καθηγητής.
Μέχρι στιγμής, ο Πούτιν έχει διαβεβαιώσει πάντως ότι οι παραδόσεις φυσικού αερίου θα συνεχιστούν, αλλά με τη νέα μορφή συναλλαγών. Για τη Γερμανία, την Αυστρία, την Ιταλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες που εξαρτώνται από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου από τη Ρωσία, ένα εμπάργκο θα συνιστούσε σοβαρή ζημιά στην οικονομία. Παρόλα αυτά, πολλοί πολιτικοί και επιστήμονες ζητούν να σταματήσουν οι εισαγωγές προκειμένου να διακοπεί η προσφορά χρήματος στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, ώστε να χρηματοδοτεί τον πόλεμό του στην Ουκρανία.
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο διχάζει πάντως τους πολίτες. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του ARD-DeutschlandTrend , το 44% των Γερμανών θα υποστήριζε την άμεση διακοπή των παραδόσεων φυσικού αερίου και το 45% λέει όχι.
Η διακοπή στην προμήθεια ρωσικού αερίου θα επηρέαζε πολύ αρνητικά τη βιομηχανία. Ως εκ τούτου, πολλοί εκπρόσωποι επιχειρήσεων έχουν προειδοποιήσει τις τελευταίες ημέρες και εβδομάδες κατά της αποχής από τις ρωσικές παραδόσεις. «Η παραγωγή και η παροχή ρεύματος για τις εταιρείες δεν μπορούν να εξασφαλιστούν με άλλο τρόπο αυτή τη στιγμή», σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Ένωση Γερμανικής Βιομηχανίας (BDI).
Η Γερμανική βιομηχανία φυσικού αερίου «Zukunft Gas» από την πλευρά της, εξέφρασε έντονη ανησυχία για την ανακοίνωση του Πούτιν. «Με μεγάλο εκνευρισμό ακούσαμε την αναφορά ότι η Ρωσία θέλει να πληρώνεται για τις παραδόσεις φυσικού αερίου μόνο σε ρούβλια», τόνισε λέει ο διευθύνων σύμβουλος της «Zukunft Gas». Δεν είναι ακόμη δυνατό να εκτιμηθεί ποιες θα είναι οι συγκεκριμένες επιπτώσεις στο εμπόριο φυσικού αερίου. «Ωστόσο, δίνει την εντύπωση ότι οι κυρώσεις λειτουργούν και ότι ο Πούτιν δέχεται αυξανόμενη πίεση».