Η τρομακτική απειλή για τον πλανήτη αυτήν την στιγμή είναι ότι βρισκόμαστε πιο κοντά στον πυρηνικό πόλεμο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή, μετά την κρίση των πυραύλων της Κούβας το 1962. Και κατά κάποιο τρόπο, ο κίνδυνος να βγει εκτός ελέγχου η τρέχουσα κρίση, μετά την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, είναι ακόμη μεγαλύτερος από αυτόν που αντιμεώπισαν ο Τζον Κένεντι και ο Νικίτα Χρουστσόφ .
Η τρομακτική απειλή για τον πλανήτη αυτήν την στιγμή είναι ότι βρισκόμαστε πιο κοντά στον πυρηνικό πόλεμο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή, μετά την κρίση των πυραύλων της Κούβας το 1962. Και κατά κάποιο τρόπο, ο κίνδυνος να βγει εκτός ελέγχου η τρέχουσα κρίση, μετά την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, είναι ακόμη μεγαλύτερος από αυτόν που αντιμεώπισαν ο Τζον Κένεντι και ο Νικίτα Χρουστσόφ .
Αυτό που κάνει την κατάσταση ακόμη πιο επικίνδυνη - σύμφωνα με ανάλυση του Atlantic - είναι ότι η Ουκρανία οπλίζεται και εφοδιάζεται από το ΝΑΤΟ, κατί που είναι«κόκκινο» πανί από την Μόσχα.
Παράλληλα, η Μόσχα πιέζεται από τον ολοένα και πιο αυστηρό οικονομικό αποκλεισμό που της επέβαλε η Δύση.
Εάν η Ρωσική «εκστρατεία» καταλήξει σε ταπεινωτική ήττα αυτή θα είναι να είναι καταλυτική όχι μόνο για το εθνικό κύρος της χώρας, αλλά και για το ίδιο το καθεστώς του Πούτιν.
Όταν ένας τζογαδόρος έχει ήδη χάσει τόσα πολλά που θα χρεοκοπήσει θα προσπαθήσει να ανατρέψει το παιχνίδι ανεβάζοντας τα στοιχήματα. Αυτός είναι ο απελπισμένος αντίπαλος που ίσως χρειαστεί να αντιμετωπίσει τώρα η Δύση.
Σύμφωνα με αναλυτές ο Πούτιν θα μπορούσε οδηγηθεί σε ήττα αλλα χρειάζεται να του προσφερθεί ένα άλλοθι ώστε να την παρουσιάσει ως νίκη στο εσωτερικό της Ρωσίας.
Βέβαια το γεγονός ότι η Δύση μπορεί να χρειαστεί να του «δώσει» κάτι αποδυναμώνει την ικανότητά της να «πουλήσει» τη δική της νίκη.
Η μόνη ρεαλιστική διπλωματική λύση είναι κάποιου είδους επαναβεβαίωση του status quo που υπήρχε πριν από τον πόλεμο, σε συνδυασμό με διπλωματικές διαβεβαιώσεις και για τις δύο πλευρές.
Αλλά γιατί να αποδεχθεί κάτι τέτοιο η Ουκρανία δεδομένου του τι έχει περάσει, και πώς θα μπορούσε ο Πούτιν να κάνει το ίδιο, δεδομένου του τιμήματος που έχει ήδη πληρώσει;
Όσο περισσότερο αντέχει η Ουκρανία, τόσο περισσότερο η Δύση πιστεύει ότι κάτι μεγαλύτερο είναι δυνατό: Ο Πούτιν και το καθεστώς του μπορεί να μην επιβιώσουν από την κρίση που έχουν προκαλέσει.
Κάτι τέτοιο ελλοχεύει τον κίνδυνο να οδηγήσει σε σκλήρυνση το καθεστώτος του Πούτιν Ο κινεζικός αυταρχισμός επέζησε μετά την σφαγή την πλατεία Τιενανμέν, η ιρανική θεοκρατία επέζησε παρά τις χρόνιες δυτικές κυρ5ώσεις και, πιο πρόσφατα, ο Μπασάρ αλ Άσαντ επέζησε από τον συριακό εμφύλιο πόλεμο.
«Για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια, αμφισβητώ το ρωσικό καθεστώς», λέει ο Μάικλ Κόφμαν, διευθυντής Ρωσικών σπουδών στο think tank CNA.
Αυτό πρέπει να είναι καλό, σωστά; Οχι απαραίτητα. Ο Κόφμαν ανησυχεί για το τι θα επακολουθούσε εάν το καθεστώς του Πούτιν πέσει. «Δεν λέω ότι θα αντικατασταθεί από κάτι καλύτερο», είπε. «Αν δεν σας αρέσει το αυταρχικό σύστημα τώρα, μπορεί να μην σας αρέσει το αυταρχικό σύστημα που ίσως έρθει αργότερα».
Η κυβέρνηση Πούτιν, μπορεί πράγματι να καταρρεύσει.
Από την άλλη, η προοπτική της ήττας στην Ουκρανία αυξάνει την πιθανότητα ο Πούτιν να κλιμακώσει τη σύγκρουση. Ο Ρώσος πρόεδρος κατά βάθος πιστεύει, ότι απλά δεν μπορεί να ηττηθεί, αυξάνοντας τις πιθανότητες να αναπτύξει πυρηνικά ή βιολογικά όπλα για να αλλάξει τα δεδομένα.
Για τον Πούτιν δεν διακυβεύεται μόνο η δύναμή του, αλλά η περιουσία του και ακόμη και η ζωή του. «Πιστεύω ότι θα συνεχίσει, και αυτό είναι που με ανησυχεί», λέει ο Κόφμαν, προειδοποιώντας ότι ο Ρώσος Πρόεδρος ίσως δεν διστάσει να ισοπεδώσει το Κίεβο – έχει ήδη δείξει ότι είναι πρόθυμος να το κάνει, πρώτα στο Γκρόζνι της Τσετσενίας.
Και όσο διαρκεί η κρίση, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να βρεθεί σε απόγνωση.
Το ερώτημα για τους δυτικούς ηγέτες είναι πώς θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν την ήττα του Πούτιν, παρέχοντάς του ωστόσο διέξοδο, ωστε να μην οδηγηθεί στα άκρα.
Σύμφωνα με διπλωμάτες και ειδικούς μια τέτοια λύση θα πρέπει να συνοδεύεται από μια σειρά προϋποθέσεων .
Πρώτον, η Δύση πρέπει να διασφαλίσει ότι η σύγκρουση παραμένει μια σύγκρουση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας και όχι της Ρωσίας και της Δύσης ευρύτερα. Η Ουάσιγκτον, το Παρίσι, το Λονδίνο και το Βερολίνο δεν μπορούν να επιτρέψουν στις συνομιλίες να μετατραπούν σε αυτό που θέλει ο Πούτιν: δηλαδή μια διαπραγμάτευση για σφαίρες επιρροής στις οποίες η Ουκρανία και άλλα κράτη θα τεθούν υπό διαπραγμάτευση.
Δεύτερον, η Δύση δεν πρέπει να αποτρέψει πιθανούς συμβιβασμούς που οι ίδιοι οι Ουκρανοί θα ήταν πρόθυμοι να κάνουν.
Εάν ο Πούτιν πρόκειται να αποδεχθεί την ήττα θα απαιτήσει ένα φύλλο συκής για να κρύψει την πραγματικότητα: ότι δεν κατάφερε να υποτάξει την Ουκρανία.
Για παράδειγμα, ότι ο Πρόεδρος της Ουκρανία Βολοντίμιρ Ζελένσκι μπορεί να αποκηρύξει κι επισήμως την επιδίωξή του για ένταξη στο ΝΑΤΟ, ένα από τα ρωσικά προαπαιτούμενα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως πρόσχημα για την αποκλιμάκωσητου πολέμου.
Θα μπορούσε επίσης να υποσχεθεί ότι δεν θα στείλει στρατεύματα στο Ντονμπάς, ούτε θα επιδιώξει να ανακαταλάβει την Κριμαία—ή να εγκαταστήσει πυρηνικά όπλα σε ουκρανικό έδαφος.
Γιατί, ωστόσο, η Ουκρανία θα πρέπει να παραιτηθεί από την ένταξη της στην ΕΕ ή στο ΝΑΤΟ; Ή γιατί να δεχτεί την προσάρτηση της Κριμαίας, ενός τμήματος της κυρίαρχης επικράτειάς της;
Εδώ είναι που αποκτά ιδιαίτερη σημασία ο ρόλος της διπλωματίας που θα πρέπει να πείσει την κάθε πλευρά να δεχτεί μια συμφωνία που θα της επιτρέπει σε σώσει την αξιοπρέπειά της
Η κουβανική πυραυλική κρίση έληξε με τους ρωσικούς πυραύλους να γυρίζουν πίσω, ενώ οι Αμερικανοί συμφώνησαν να μην εισβάλουν στην Κούβα και να απομακρύνουν τους πυραύλους τους από την Τουρκία. Οι ιστορικοί διαφωνούν σχετικά με το εάν αυτό διατήρησε το status quo, όσον αφορά τη συνολική ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των δύο πλευρών ή άφησε τη Ρωσία ελαφρώς πιο ευνοημένη απ ό,τι όταν ξεκίνησε η κρίση.
Είτε έτσι είτε αλλιώς, πάντως τελείωσε χωρίς καταστροφικούς λανθασμένους υπολογισμούς και με έναν συμβιβασμό αρκετά ισορροπημένο ωστε και οι δύο πλευρές μπόρεσαν να διασώσουν το γόητρό τους
Η κατάσταση σήμερα δεν είναι η ίδια όπως ήταν τότε. Σε αντίθεση με τον Χρουστσόφ, ο Πούτιν δεν άγγιξε απλώς την κόκκινη γραμμή, αλλά την πέρασε, προκαλώντας παγκόσμιο τρόμο για τον οποίο θα πρέπει να λογοδοτήσει.
Η σκληρή πραγματικότητα, ωστόσο είναι ότι, η καλύτερη επιλογή για τη Δύση είναι η εύρεση ενός τρόπου ώστε να μην λογοδοτήσει όσο θα έπρεπε – αλλά και να μην ξεχάσει ποτέ τι έχει κάνει.