Το τελευταίο διάστημα με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία έχει προκληθεί ανησυχία, μεταξύ των άλλων, σχετικά με τον κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος και τις πιθανές συνέπειές του. Αν και μέχρι σήμερα δεν έχει τεθεί κάποιο θέμα πυρηνικής ασφάλειας, όπως σημειώνουν οι ειδικοί, είναι απαραίτητη η συνεχής εγρήγορση γιατί και η ελάχιστη πιθανότητα πυρηνικού ατυχήματος εν μέσω πολέμου δεν μπορεί να αποκλειστεί. Ποια μέτρα θα απαιτούνταν στην Ελλάδα σε περίπτωση ενός τέτοιου ατυχήματος;
Το τελευταίο διάστημα με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία έχει προκληθεί ανησυχία, μεταξύ των άλλων, σχετικά με τον κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος και τις πιθανές συνέπειές του.
Οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής και του Τμήματος Φυσικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Παντελής Καραΐσκος (Καθηγητής Ιατρικής Φυσικής), Ευστάθιος Στυλιάρης (Αναπληρωτής Καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής), Σοφία Χατζηιωάννου (Καθηγήτρια Πυρηνικής Ιατρικής), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ) διευκρινίζουν κάποια σημαντικά σημεία.
Στην Ουκρανία υπάρχουν όντως πυρηνικές εγκαταστάσεις, οι οποίες απειλούνται στη φάση αυτή. Μέχρι σήμερα δεν έχει τεθεί κάποιο θέμα πυρηνικής ασφάλειας και τα επίπεδα ραδιενέργειας αναφέρονται ως φυσιολογικά, σύμφωνα με τις συνεχείς ανακοινώσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA) και τις χαμηλές τιμές ραδιενέργειας περιβάλλοντος που καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο. Φυσικά, όπως σημειώνουν οι ειδικοί, είναι απαραίτητη η συνεχής εγρήγορση και παρακολούθηση της κατάστασης, γιατί και η ελάχιστη πιθανότητα πυρηνικού ατυχήματος εν μέσω πολέμου δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Στην περίπτωση ενός τέτοιου ατυχήματος, σύμφωνα με τους επιστήμονες του ΕΚΠΑ, θα απαιτηθούν επείγοντα μέτρα προστασίας από τη ραδιενέργεια για τους κατοίκους της Ουκρανίας και των γειτονικών περιοχών. Η Ελλάδα βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από την Ουκρανία και για τη χώρα μας δεν θα απαιτηθούν τα περισσότερα από τα σχετικά μέτρα.
Σύμφωνα με το εθνικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης εξαιτίας σοβαρού ατυχήματος σε πυρηνική εγκατάσταση εκτός συνόρων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας αυτό που πιθανόν να χρειαστεί στην περίπτωση της Ελλάδας είναι ένα εκτεταμένο πρόγραμμα ελέγχων σε τρόφιμα και ζωοτροφές. Είναι ενδεχόμενος ο περιορισμός στην κατανάλωση συγκεκριμένων προϊόντων που έχουν παραχθεί σε περιοχές κοντά στην περιοχή της πυρηνικής εγκατάστασης. Λόγω ακριβώς της απόστασης δεν θα χρειαστούν πιο δραστικά μέτρα, όπως η χορήγηση χαπιών ιωδίου, σημειώνουν οι ειδικοί.
Έχει παρατηρηθεί ότι πολλοί πολίτες σπεύδουν να προμηθευτούν προληπτικά χάπια ιωδίου ή άλλα σκευάσματα ιωδίου που κυκλοφορούν στη χώρα μας ως συμπληρώματα διατροφής το τελευταίο διάστημα. Πρώτον, αυτό το μέτρο δεν θα χρειαστεί εδώ, καθώς, όπως εξηγούν οι επιστήμοντες του ΕΚΠΑ, η Ελλάδα βρίσκεται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την Ουκρανία. Η προφυλακτική χορήγηση ιωδίου θα μπορούσε να συστήνεται σε απόσταση έως και 20 km ή και έως περίπου 100 km από το πυρηνικό εργοστάσιο ανάλογα με τη σοβαρότητα του ατυχήματος και επομένως αφορά μόνο τον πληθυσμό κοντά στη συγκεκριμένη περιοχή. Δεύτερον και πολύ σημαντικό, η αυθαίρετη και αλόγιστη λήψη χαπιών ιωδίου μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες από τον θυρεοειδή αδένα, όπως την εμφάνιση υπερθυρεοειδισμού, κατάσταση επιζήμια για την υγεία μας.
Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας έχει εκδώσει σχετική ανακοίνωση, με τις θέσεις της οποίας έχουν συμφωνήσει η Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία, η Ελληνική Εταιρεία Πυρηνικής Ιατρικής και Μοριακής Απεικόνισης και η Ένωση Φυσικών Ιατρικής Ελλάδος.