Η αυριανή σύνοδος κορυφής των 27 στις Βερσαλλίες, θα μπορούσε να αφήσει εποχή, έστω και αν είναι άτυπη: Ο οικοδεσπότης, Γάλλος πρόεδρος Μακρόν, έχει καλέσει τους ευρωπαίους ηγέτες να συζητήσουν την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας στη μετά Covid εποχή. Μόνο που η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει αλλάξει δραματικά την κατάσταση.
Tου Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Η αυριανή σύνοδος κορυφής των 27 στις Βερσαλλίες, θα μπορούσε να αφήσει εποχή, έστω και αν είναι άτυπη: Ο οικοδεσπότης, Γάλλος πρόεδρος Μακρόν, έχει καλέσει τους ευρωπαίους ηγέτες να συζητήσουν την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας στη μετά Covid εποχή. Μόνο που η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει αλλάξει δραματικά την κατάσταση.
Οι 27 υποχρεώνονται εκ των πραγμάτων να συζητήσουν πώς σκοπεύει η ΕΕ να αντιμετωπίσει το αναπόφευκτο ενεργειακό σοκ που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές στη Γηραιά Ηπειρο. Και φυσικά να απαντήσουν σε ένα κρίσιμο ερώτημα: Αν θα υιοθετηθεί κάποια μορφή «ευρωομόλογου», προκειμένου να αντιμετωπιστεί το τεράστιο κόστος του πολέμου στους κρατικούς προϋπολογισμούς, λόγω των αυξημένων αμυντικών και ενεργειακών δαπανών;
Την ίδια ώρα στην Φρανκφούρτη, ένα επίσης δύσκολο ερώτημα θα κληθούν αύριο να απαντήσουν ,τα μέλη του ΔΣ της ΕΚΤ: Θα συνεχιστεί η πορεία σταδιακής νομισματικής εξομάλυνσης ; Η θα αναβληθούν κάποια βήματα, λόγω του πολέμου;
Στις Βερσαλλίες ,σύμφωνα με το Bloomberg, η Ευρωπαϊκή Ενωση προετοιμάζεται για μια «μεγάλης κλίμακας» έκδοση κοινού χρέους (η λέξη «ευρωομόλογο» είναι απαγορευμένη).Το σχέδιο πρόκειται μάλιστα να παρουσιαστεί στις Βερσαλλίες, σύμφωνα με το αμερικανικό πρακτορείο. Οι ελπίδες ενισχύθηκαν και μετά τη δήλωση του ευρωπαίου επιτρόπου για την οικονομία, Πάολο Τζεντιλόνι: «Πρέπει να βρούμε νέα εργαλεία για να ανταποκριθούμε στα νέα ερωτήματα που μας θέτει η κρίση», δήλωσε ο Τζεντιλόνι, χωρίς ωστόσο να δώσει διευκρινίσεις.
Με αυτά και μ` αυτά, ακολούθησε πάντως πτώση των τιμών του φυσικού αερίου στην Ευρώπη και ισχυρή ανάκαμψη στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια. Το κλίμα στις αγορές παρέμεινε θετικό –παρά τον ζόφο του πολέμου. Ακόμη και αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διά του αντιπροέδρου Φρανς Τίμερμανς διέψευσε ότι υπάρχει σχέδιο ,προς το παρόν, για την κοινή έκδοση χρέους, με εγγύηση της ΕΕ .
Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, η χώρα του οποίου ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου, είναι υπέρμαχος του κοινού χρέους της ΕΕ. Το ερώτημα είναι όμως ποια στάση θα κρατήσει το Βερολίνο. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ έσπευσε πάντως να προκαταβάλει τον καγκελάριο Ολαφ Σολτς, απορρίπτοντας ς εκκλήσεις προς την ΕΕ για νέο κοινό χρέος , προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι αμυντικές και ενεργειακές δαπάνες Ερωτηθείς για τη θέση του Λίντνερ ,εκπρόσωπος του Γερμανικού υπουργείου Οικονομικών επανέλαβε το σχόλιο που έκανε ο πολιτικός του προϊστάμενος στην κοινή συνέντευξη Τύπου με την Ολλανδή υπουργό Οικονομικών Ζίγκριντ Κάαγκ:«Στηρίζουμε την Ουκρανία. Υπάρχει επίσης μια κοινή ευρωπαϊκή προσπάθεια να συνεχιστεί η υποστήριξη της Ουκρανίας. Αλλά, η κοινή ευθύνη στην Ευρώπη μέσω της έκδοσης κοινών ομολόγων δεν είναι στην ημερήσια διάταξη αυτή τη στιγμή», είπε ο Λίντνερ.
Τόσο η Γερμανία, όσο και η Ολλανδία περιμένουν να καταλαγιάσει η σκόνη: Αξιωματούχοι και από τις δύο χώρες υποστήριξαν ότι ήταν πολύ νωρίς για να αποφασίσουν για οποιαδήποτε νέα χρηματοδότηση, καθώς ήταν ακόμη πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί ο οικονομικός αντίκτυπος της εισβολής του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία. «Πρέπει να καταλάβουμε περαιτέρω ποιες χώρες και ποιοι τομείς επηρεάζονται», δήλωσε η υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας Ζίγκριντ Κάαγκ. Πρόσθεσε ότι η ΕΕ θα πρέπει «ως πρώτο βήμα» να χρησιμοποιήσει τα υπάρχοντα κονδύλια.
Σημειολογικά πάντως, πολλά θα κριθούν αύριο από τις αποφάσεις της ΕΚΤ για την νομισματική πολιτική: Οι κεντρικοί τραπεζίτες θα βρεθούν για δεύτερη φορά από την αρχή του χρόνου για να συζητήσουν εν μέσω μιας πολύ πιο δύσκολης κατάστασης, λόγω του πολέμου: «Η ανησυχία είναι ότι η οικονομία της ευρωζώνης θα μπορούσε να εκτεθεί σε πιο σοβαρές αναταραχές. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει «στασιμοπληθωρισμό»: πολύ ασθενής οικονομική ανάπτυξη σε συνδυασμό με υψηλό πληθωρισμό λόγω του σοκ στις τιμές της ενέργειας», γράφει η γερμανική FAZ.
Η γερμανική εφημερίδα αναφέρει ότι ορισμένα μέλη του Συμβουλίου της ΕΚΤ, όπως ο επικεφαλής της γαλλικής κεντρικής τράπεζας, Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλουά, ζητούν περισσότερη «προαιρετικότητα», δηλαδή η ΕΚΤ να αφήσει περισσότερα περιθώρια στην νομισματική πολιτική. «Ο επικεφαλής της ελληνικής Κεντρικής Τράπεζας, Γιάννης Στουρνάρας, υποστηρίζει μάλιστα τη διατήρηση της προηγούμενης πορείας της ΕΚΤ προς το παρόν – και την αγορά περισσότερων ομολόγων ,τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους», σημειώνει η FAZ.
Ευρωπαϊκοί τραπεζικοί κύκλοι εκτιμούν ότι ,πιθανότατα , η ΕΚΤ δεν θα ξεκινήσει την εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί. «Συνεχίζουμε να θεωρούμε τη σταδιακή ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής ως το πιο πιθανό σενάριο λόγω του υψηλού ρεκόρ πληθωρισμού», λέει ο Μίκελ Σούμπερτ από την Commerzbank. «Ωστόσο, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ είναι πιθανό να κρατήσει μια πίσω πόρτα ανοιχτή για να μπορέσει να αντιδράσει στη βραχυπρόθεσμη αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές και σε μια ενεργειακή κρίση που δεν μπορεί να αποκλειστεί».
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν γίνει πιο επιφυλακτικές όσον αφορά πιθανές αυξήσεις επιτοκίων. «Δεν περιμένω πλέον από την ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια εφέτος», λέει ο Κρίστιαν Κέλερ ,επικεφαλής οικονομολόγος της Barclays στο Λονδίνο. Υπάρχουν επίσης εικασίες αν η ΕΚΤ θα απορρίψει τη λέξη «σύντομα» στις ανακοινώσεις της σε ότι αφορά το τέλος των αγορών ομολόγων και των πιθανών αυξήσεων των επιτοκίων . Κάτι τέτοιο θα ήταν μια ένδειξη ότι μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος μέχρι να αυξηθούν τελικά τα επιτόκια.