Του Χρήστου Π. Νούνη
Προέδρου της Ελληνικής Ένωσης Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης και του Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης του υπουργείου Οικονομικών
Ο ΘΕΣΜΟΣ της επαγγελματικής ασφάλισης στη χώρα μας παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη την τελευταία πενταετία. Τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) -τα οποία λειτουργούν συμπληρωματικά της κοινωνικής ασφάλισης (1ου πυλώνα) με τη συνεργασία-σύμπραξη εργοδοτών και εργαζομένων σε προαιρετική βάση- και η κεφαλαιοποιητική φιλοσοφία λειτουργίας τους αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του νέου κοινωνικού συμβολαίου που απαιτείται για τη βιωσιμότητα του Ασφαλιστικού στη χώρα μας.
Ο ΘΕΣΜΟΣ των ΤΕΑ στη χώρα μας συνέχισε την αναπτυξιακή του τροχιά και το 2021. Πιο αναλυτικά, τα περιουσιακά στοιχεία των 28 εν λειτουργία ΤΕΑ προσέγγισαν το 1,84 δισ. ευρώ στις 31/12/2021, όταν έναν χρόνο πριν το συνολικό τους ενεργητικό ήταν 1,65 δισ. ευρώ. Ιδιαίτερα ικανοποιητική, σε ένα δυσμενές περιβάλλον για τις διεθνείς αγορές, ήταν και η μέση ετήσια σταθμική απόδοση που κατέγραψαν τα ΤΕΑ, καθώς η απόδοση του μέσου σταθμικού χαρτοφυλακίου τους το 2021 έφτασε στο 6,2%.
Η ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ αυτή επίδοση είναι συνέχεια της μέσης ετήσιας απόδοσης του 4,5% της περιόδου 2011-2020 που παρείχαν ως υπεραξία τα επαγγελματικά ταμεία στους ατομικούς λογαριασμούς των ασφαλισμένων μελών τους και προϊόν της υψηλής ποιότητας, επαγγελματικής επενδυτικής διαχείρισης που εφαρμόζουν.
Από τα συνολικά 28 ΤΕΑ που λειτουργούν σήμερα στη χώρα μας, τα 15 ιδρύθηκαν την πενταετία 2016-2021. Μάλιστα, εντός του 2021 έλαβαν άδεια λειτουργίας τρία νέα ΤΕΑ (το ΤΕΑ Intrum, το ΤΕΑ του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών και το ΤΕΑ εργαζομένων της Eurolife). Η δυναμική ανοδική πορεία του θεσμού επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι εντός του 2022 αναμένονται οι εγκρίσεις των καταστατικών άλλων πέντε νέων επαγγελματικών ταμείων προαιρετικής ασφάλισης (της Τράπεζας Eurobank, της Δύναμις Ασφαλιστική, του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου και της εταιρείας Stoiximan).
Η ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ μεγέθυνση και η σταδιακή διείσδυση της επαγγελματικής ασφάλισης στον ασφαλιστικό χάρτη της χώρας τα τελευταία χρόνια προοιωνίζοναι την περαιτέρω ανάπτυξη του 2ου πυλώνα ασφάλισης στο άμεσο μέλλον, παρά το γεγονός ότι η χώρα μας παραμένει μέχρι και σήμερα ουραγός μεταξύ των χωρών της Ευρώπης και του ΟΟΣΑ όσον αφορά τη διάδοση και βαρύτητα του 2ου πυλώνα ασφάλισης στην εθνική οικονομία. Μάλιστα, εφόσον υλοποιηθούν οι θεσμικές και εποπτικές μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση του θεσμού που δρομολογούνται από την Πολιτεία, η επαγγελματική ασφάλιση αναμένεται να αποκτήσει ισχυρότερη δυναμική. Για να συμβεί αυτό απαιτούνται ουσιαστικές παρεμβάσεις στην κατεύθυνση της ενοποίησης και ενίσχυσης της εποπτείας, της απλοποίησης των διαδικασιών ίδρυσης ενός ΤΕΑ, της θεσμοθέτησης των πολυεργοδοτικών ΤΕΑ και της πρόβλεψης πρόσθετων στοχευμένων κινήτρων.
Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ασφάλιση, που παραδοσιακά εφαρμόζει λειτουργικά το κεφαλαιοποιητικό σύστημα, στοχεύει στη μεγιστοποίηση των ωφελειών για την κοινωνία και την οικονομία μέσω της ενίσχυσης της συνταξιοδοτικής αποταμίευσης, τη βελτίωση της παραγωγικής υποδομής και την αύξηση του ΑΕΠ της χώρας.
Οπως τονΙζεται και στην πρόσφατη κλαδική μελέτη του ΙΟΒΕ, η επαγγελματική ασφάλιση μπορεί να παίξει ρόλο αναπτυξιακού μοχλού στην ελληνική οικονομία δημιουργώντας δυνητικά κεφαλαιακά αποθέματα που μπορεί να ξεπεράσουν τα 20 δισ. ευρώ μακροχρόνια ή να ενισχύσουν το ΑΕΠ κατά περίπου 1 δισ. ευρώ ετησίως τα επόμενα 40 χρόνια, αναλόγως του εύρους κάλυψης του ελληνικού εργατικού δυναμικού από τον 2ο πυλώνα και της διάρκειας ασφάλισής του από αυτόν.