Η Μόσχα ανακοίνωσε ότι τα γυμνάσια θα ολοκληρωθούν στις 20 Φεβρουαρίου. Την ίδια μέρα, που θα πέφτει η αυλαία στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Πεκίνο. Ωστόσο, οι δυτικοί αξιωματούχοι δεν βλέπουν κανένα λόγο για χαλάρωση, αντίθετα. Σύμφωνα με κύκλους του ΝΑΤΟ, μετά τις 20 Φεβρουαρίου θα υπάρξει μια «κρίσιμη φάση» κατά την οποία ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, μπορεί να αποφασίσει για πόλεμο ή ειρήνη.
Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Με τουλάχιστον 20 κατασκοπευτικές πτήσεις την ημέρα, το ΝΑΤΟ παρακολουθεί από κοντά τα ρωσικά στρατιωτικά γυμνάσια στα σύνορα της Ουκρανίας.
Ο ασυνήθιστα υψηλός αριθμός κατασκοπευτικών πτήσεων της Συμμαχίας αποκαλύπτεται σε διεθνείς πλατφόρμες πληροφοριών στο διαδίκτυο, όπως η Osint και η Elint News που δίνουν καθημερινά μια συνολική εικόνα της στρατιωτικής κατάστασης με δεδομένα πτήσεων, φωτογραφίες, βίντεο και αναφορές σε κοινωνικά δίκτυα. Την Πέμπτη, η Osint ανέφερε για παράδειγμα, την ταυτόχρονη πτήση τεσσάρων αμερικανικών βομβαρδιστικών Β-52 με πυρηνικά όπλα από τη Βόρεια Ντακότα στην αεροπορική βάση Φέρφορντ, στην Αγγλία. Όταν έφτασαν μάλιστα τα ιπτάμενα «υπερφρούρια» στη βρετανική βάση, εκατοντάδες θεατές και φωτογράφοι είχαν ήδη συγκεντρωθεί για να καταγράψουν τις εικόνες.
«Βιώνουμε μια επικίνδυνη στιγμή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια», δήλωσε Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κάλεσε τους Αμερικανούς πολίτες να εγκαταλείψουν την Ουκρανία. «Εάν εκδηλωθεί ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, μια επιχείρηση εκκένωσης με χρήση αμερικανικών στρατευμάτων θα ήταν αδιανόητη» δήλωσε ο Μπάιντεν στο τηλεοπτικό δίκτυο NBC και προειδοποίησε: «Θα είναι παγκόσμιος πόλεμος αν Αμερικανοί και Ρώσοι αρχίσουν να πυροβολούν ο ένας τον άλλον». Ο Αμερικανός πρόεδρος τόνισε επίσης ότι με «τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, δεν έχουμε να κάνουμε με τρομοκρατική οργάνωση, αλλά για έναν από τους μεγαλύτερους στρατούς στον κόσμο».
Η Μόσχα ανακοίνωσε ότι τα γυμνάσια θα ολοκληρωθούν στις 20 Φεβρουαρίου. Την ίδια μέρα, που θα πέφτει η αυλαία στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Πεκίνο. Ωστόσο, οι δυτικοί αξιωματούχοι δεν βλέπουν κανένα λόγο για χαλάρωση, αντίθετα. Σύμφωνα με κύκλους του ΝΑΤΟ, μετά τις 20 Φεβρουαρίου θα υπάρξει μια «κρίσιμη φάση» κατά την οποία ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, μπορεί να αποφασίσει για πόλεμο ή ειρήνη.
Ποιο μπορεί να είναι λοιπόν το σχέδιο των Ηνωμένων Πολιτειών στην ουκρανική κρίση; Και το πιο σημαντικό: Εχουν σχέδιο για το τι θα γίνει μετά τις 20 Φεβρουαρίου; Στις αεροναυτικές ασκήσεις της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα, επίσης; Η Μόσχα έχει κηρύξει μη ασφαλείς για τη ναυσιπλοΐα μεγάλες θαλάσσιες περιοχές γύρω από τη χερσόνησο της Κριμαίας και το ουκρανικό λιμάνι της Οδησσού, καθώς και το νότιο τμήμα της Αζοφικής Θάλασσας. Η Ουκρανία έκανε λόγο για «υβριδικό πόλεμο», κατηγορώντας τη Μόσχα ότι «καθιστά σχεδόν αδύνατη την ελεύθερη ναυσιπλοΐα και στις δύο θάλασσες».
Φυσικά, σε μια τέτοια κρίση ουδείς παίκτης αποκαλύπτει όλα τα χαρτιά του και όλοι επενδύουν στην προπαγάνδα, έχοντας υπόψη τη διάσημη ρήση του Ουίνστον Τσόρτσιλ: Σε περιόδους πολέμου η αλήθεια είναι τόσο πολύτιμη που πρέπει να προστατεύεται από τα ψεύδη με … σωματοφύλακες.
Η κατάσταση περιπλέκεται πάντως μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων μεταξύ Μόσχας, Κιέβου, Παρισιού και Βερολίνου (μορφή Νορμανδίας). Η Μόσχα επέρριψε τη ευθύνη στην Ουκρανική αντιπροσωπεία, υποστηρίζοντας ότι αρνήθηκε ακόμη και τις συμφωνίες του Μινσκ στο τελικό κείμενο για τις ρωσόφωνες περιοχές του Ντονμπάς.
Η Μόσχα δεν απορρίπτει βέβαια τις διαπραγματεύσεις. Ολοι γνωρίζουν ότι ενδεχόμενη επέμβαση στην Ουκρανία δεν θα ήταν «ένα κομμάτι κέικ». Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ είπε μάλιστα ότι η απάντηση των Ηνωμένων Πολιτειών στην αρχική πρόταση της Μόσχας περιείχε έναν «πυρήνα ορθολογισμού». Και ο πρόεδρος Πούτιν εξακολουθεί να συνομιλεί και να συναντά δυτικούς ηγέτες. Μετά τον Μακρόν,και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς πρόκειται να επισκεφθεί τη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα. Οι Ευρωπαίοι είναι άλλωστε αυτοί που καίγονται για να βρεθεί διπλωματική λύση στην κρίση. Και δεν είναι οι μόνοι…
Το Αμερικανικό περιοδικό Foreign Affairs καλεί μάλιστα τον πρόεδρο Μπάιντεν «σε συνεννόηση με τους συμμάχους και τους εταίρους, να αδράξει τη διπλωματική επίθεση και να εξετάσει μια συνολική, μεγάλη συμφωνία για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Ένα "Ελσίνκι 2»
Μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε να ανανεώσει και να εκσυγχρονίσει την «Τελική Πράξη του Ελσίνκι», που υπεγράφη το 1975, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και σταθεροποίησε την κατάσταση στη Γηραιά Ηπειρο, ακόμη και όταν ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-Σοβιετικής Ένωσης μεγάλωνε σε άλλα μέρη του κόσμου. Φυσικά, οι Συμφωνίες του Ελσίνκι αναγνώρισαν τη Σοβιετική Ένωση ως υπερδύναμη και αυτή η επιβεβαίωση βοήθησε να πειστεί ο τότε Σοβιετικός ηγέτης Λεονίντ Μπρέζνιεφ να κάνει παραχωρήσεις. Ισως αυτό ικανοποιήσει σήμερα και τον Βλαντιμίρ Πούτιν και όχι μόνο να εκτονώσει την Ουκρανική κρίση, αλλά και να ενισχύσει την κατεστραμμένη αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης.
Το αμερικανικό περιοδικό που διατηρεί ισχυρές διασυνδέσεις με το Στέητ Ντηπάρτμεντ,προτείνει τη σύγκληση μιας μεγάλης συνόδου κορυφής για την επαναδιαπραγμάτευση της ευρωπαϊκής ασφάλειας. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη πρέπει να έχουν το θάρρος να προχωρήσουν πέρα από τις αμυντικές κινήσεις, σε τολμηρές, επιθετικές διπλωματικές πρωτοβουλίες για να κάνουν την ήπειρο πιο ασφαλή», τονίζει το Foreign Affairs. Αναμφίβολα, την Τελική Πράξη του Ελσίνκι ακολούθησαν δεκαετίες διχασμού και αντιπαράθεσης, που καθιστούν δύσκολο -και ίσως αδύνατο- για τη Ρωσία και τη Δύση να συνάψουν οποιεσδήποτε συμφωνίες ασφάλειας στην Ευρώπη. Οι δύο πλευρές έχουν ελάχιστη πίστη και περίσσια καχυποψία. «Αλλά με δεδομένο το διακύβευμα, ο κόσμος πρέπει να προσπαθήσει. Οι διπλωμάτες δεν θα μπορέσουν να λύσουν κάθε ζήτημα που διαταράσσει τις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Δύσης στο «Ελσίνκι 2». Οι διαπραγματευτές πρέπει να είναι έτοιμοι να συμφωνήσουν και να διαφωνήσουν. Για να διασφαλιστεί ότι οι ανεπίλυτες διαφορές δεν θα εκτροχιάσουν μια ευρύτερη συμφωνία