Του Σπύρου Κίντζιου, Πρύτανη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Naftemporiki Society
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ τα ΑΕΙ φέρουν το κύριο βάρος της εθνικής ερευνητικής δραστηριότητας σε σχέση με τα ερευνητικά κέντρα και τον ιδιωτικό τομέα. Η δραστηριότητα αυτή είναι συνεχώς αυξανόμενη, όπως -για παράδειγμα- αποτυπώνεται με τη θεαματική ποσοστιαία αύξηση κατά 34,1% του αριθμού των ερευνητικών δημοσιεύσεων κατά το διάστημα 2009-2020 (ετήσια αύξηση 9%).
ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ μάλιστα να παραβλέπουμε το γεγονός ότι Έλληνες πανεπιστημιακοί ερευνητές κοσμούν τις λίστες με τους κορυφαίους επιστήμονες παγκοσμίως. Όμως τα αποτελέσματα της έρευνας δεν μπορούν να αφομοιωθούν από την παραγωγική κοινότητα.
ΣΕ ΜΕΓΑΛΟ βαθμό, αυτό οφείλεται στην έλλειψη μεγάλων επιχειρήσεων ικανών να αναζητήσουν και να ενσωματώσουν ουσιαστικές τεχνολογικές καινοτομίες στις παραγωγικές τους αλυσίδες. Αυτό αποτυπώνεται, άλλωστε, στη μικρή συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη συνολική χρηματοδότηση της έρευνας. Ωστόσο η Ελλάδα, ως αναπόσπαστο και λειτουργικό μέρος ενός διεθνούς οικοσυστήματος, είναι σε θέση να κεντρίσει το ενδιαφέρον και να αντλήσει επενδυτικά κεφάλαια απ' όλη την υφήλιο. Ταυτόχρονα, η εκρηκτική αύξηση των νεοφυών επιχειρήσεων καταμαρτυρεί την αλλαγή αντίληψης ως προς τη διάρθρωση των συντελεστών της Νέας Οικονομίας, η οποία δεν μπορεί να είναι άλλο από εξαιρετικά προηγμένη τεχνολογικά.
ΜΕ ΠΑΡΟΥΣΙΑ στα πανεπιστημιακά δρώμενα επί 30 έτη μπορώ να καταθέσω μετά γνώσεως λόγου ότι το κύριο πρόβλημα στη μεταφορά της καινοτομίας στην πρακτική (και εμπορική) εφαρμογή δεν είναι ούτε η έλλειψη ενδιαφέροντος των εμπλεκόμενων μερών, ούτε η λανθασμένη αντίληψη. Το πρόβλημα παραμένει θεσμικό. Όπως και πολλοί άλλοι οργανισμοί (δημόσιοι και ιδιωτικοί) στην Ελλάδα, τα ΑΕΙ αντιμετωπίζουν επίπονα όσο και παράλογα γραφειοκρατικά εμπόδια στην αποτελεσματική μεταφορά της έρευνας στην κοινωνία.
ΕΝΑ άλλο πρόβλημα είναι η έλλειψη ενός μηχανισμού «έξυπνων» μικροχρηματοδοτήσεων (όχι μεγαλύτερων των 50.000 ευρώ), οι οποίες, εφόσον χορηγηθούν υπό μορφή επιδότησης ή άτοκου δανείου σε νεοφυείς επιχειρήσεις, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να ξεπεραστεί ο σκόπελος της αρχικής στρατηγικής εξωστρέφειας των εν λόγω εταιρειών. Το μέλλον είναι γεμάτο ευκαιρίες και η θέση της ελληνικής ερευνητικής κοινότητας είναι ότι μπορεί να είναι φωτεινό, αρκεί η Πολιτεία να προβεί σε ορισμένες τομές.
ΩΣ ΕΠΙΜΥΘΙΟ, θεωρώ ότι δύο παραδείγματα της εξαιρετικής δυναμικής του Δημόσιου Ελληνικού Πανεπιστημίου αποτελεί η δημιουργία δύο εφευρέσεων οι οποίες προβλέπεται να αλλάξουν τα δεδομένα στην αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού. Το πρώτο παράδειγμα αφορά τον τεχνοβλαστό BIOPIX-T του Πανεπιστημίου Κρήτης, ερευνητές του οποίου δημιούργησαν το καλύτερο φορητό σύστημα μοριακών τεστ του ιού, το οποίο έλαβε ευρωπαϊκή πιστοποίηση. Το δεύτερο παράδειγμα είναι η ανάπτυξη, από ερευνητές του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, του παγκοσμίως ταχύτερου και πλέον ευαίσθητου αντιγονικού τεστ του κορονοϊού, εφεύρεση η οποία έλαβε το δεύτερο βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό IDea Incubator. Δικαιούμαστε, επομένως, να αισιοδοξούμε.