Η Κατερίνα Δαμβόγλου μπαίνει στο πετσί της Μεξικανής ζωγράφου Φρίντα Κάλο και σκιαγραφεί, με τρόπο αξιοθαύμαστο, τα βιώματα αλλά και μια πληθώρα συναισθημάτων της εκρηκτικής, ασυμβίβαστης και επιδραστικής καλλιτέχνιδας, που διψούσε για ζωή.
Η επιτυχημένη παράσταση «Frida Κι Άλλο» σε κείμενο και ερμηνεία Κατερίνας Δαμβόγλου, φιλοξενείται, κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στο Alhambra Art Theatre [Στουρνάρη 53, Αθήνα].
Η Κατερίνα Δαμβόγλου μπαίνει στο πετσί της Μεξικανής ζωγράφου Φρίντα Κάλο και σκιαγραφεί, με τρόπο αξιοθαύμαστο, τα βιώματα αλλά και μια πληθώρα συναισθημάτων της εκρηκτικής, ασυμβίβαστης και επιδραστικής καλλιτέχνιδας, που διψούσε για ζωή.
Η ηθοποιός και σκηνοθέτης –που μαζί με τον Robin Beer αποτελούν την ομάδα Fly Theatre, η οποία σκηνοθετεί την παράσταση-, μίλησε μαζί μας.
Κατερίνα Δαμβόλγου, Robin Beer και… Fly Theatre. Πώς συνδυάζονται, ποιος ο στόχος, ποιες οι διαφορές από άλλες θεατρικές ομάδες, πόσο σημαντική η χρήση νέων τεχνολογιών στο θέατρο; Και τι έχουν πετύχει οι Fly Τheatre έως τώρα;
«Γνωριστήκαμε σε μια δραματική σχολή στην Αγγλία. Με το τίποτα, μάθαμε να φτιάχνουμε παραστάσεις από το μηδέν, συλλογικά, αναλαμβάνοντας όποιον ρόλο χρειαστεί -ηθοποιού, τεχνικού, σκηνοθέτη-. Μοναδική σταθερά: η φαντασία μας. Μας έμαθε ακόμα και στο φόβο, να λέμε ναι. Δύσκολο, αλλά δημιουργικό ταξίδι. Έτσι μπήκε και το video design στη δουλειά μας. Ως ένα ταξίδι που το εντάξαμε στη θεατρική δημιουργία με ένα απλό “γιατί όχι; Ναι”. Μαγεία. Αυτό προσφέρει η τεχνολογία σε εμάς. Εξάλλου, είναι παντού. Δεν είναι πάντοτε απαραίτητη. Αν ενταχθεί, όμως, στη θεατρική έκφραση, είναι απελευθερωτική.
Σύγκριση, διαφορές; Τέτοια δεν κάνουμε. Όχι ότι δεν έχουμε πέσει στη λούπα. Αλλά ξέρουμε πως κάνει κακό στην ψυχή. Υπάρχει ήδη αρκετή ανασφάλεια στον χώρο. Αν σταθούμε στο τι δεν υπάρχει για να το κάνουμε ή στο τι κάνουν οι άλλοι, θα τροφοδοτήσουμε λάθος κομμάτια μας, θα χάσουμε τον στόχο που είναι το “τι θέλουμε”, τι μας γεμίζει, τι μας “μεγαλώνει”· όλους: κοινό και δημιουργούς.
Τι έχουμε πετύχει δεν γνωρίζω. Ομολογώ πως το “κλείδωμα” στο τι μας αντιπροσωπεύει είναι φυλακή και εμποδίζει την πρόοδο στη δουλειά, στη σχέση, τη ζωή… Έτσι, τον στόχο τον κρατάμε ανοιχτό».
«Frida Κι Άλλο» - Φρίντα Κάλο… Πώς προέκυψε η σκέψη, το κείμενο, η άριστη -κατά τους κριτικούς σε Ελλάδα και εξωτερικό- παράσταση;
«Έξι σκέψεις συναντήθηκαν: Μετά την “Αγγελική”, μια αγνή γηραιά προσφυγόπουλα που διηγείται τα βάσανά της, αναζητούσα το σεξαπίλ. Από παιδί ακούω “πόσο μοιάζεις στη Φρίντα” και άρχισα να επεξεργάζομαι τι σημαίνει αυτή η φράση. Τι θα σήμαινε για την ίδια σπαρακτική φιγούρα να βλέπει σήμερα την αχόρταγη κατανάλωσή της από έναν κόσμο που ελαφρά τη καρδία την χειρίζεται δίχως, πολλές φορές, να γνωρίζει τα βασικά για το έργο της και θέλει κι άλλο, κι άλλο, κι άλλο; Πώς μεταφέρεται θεατρικά η ζωγραφική δημιουργία; -ειδικά όταν είναι αυτοβιογραφική; Ρώτησα μια παλιά μου καθηγήτρια τι θα ήθελε να δει και απάντησε “μαγεία”. Πρακτικά, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια παράσταση όπου θα είμαστε μόνο οι δυο μας. Για να ταξιδεύουμε όποτε θέλουμε, εύκολα και γρήγορα. Δίχως τεχνικό, δίχως άλλους ηθοποιούς, δίχως βαριά σκηνικά. Έτσι εγώ έγινα Φρίντα, το σκηνικό έγινε καμβάς κι ο Ρόμπιν ο κόσμος της που προβάλλεται, αλλάζει και αλληλεπιδρά με τη Φρίντα ζωντανά. Η μαγεία στηρίζεται στην αλληλεπίδραση με το κοινό και φανερώνοντας όλα μας τα θεατρικά εργαλεία».
Η ερμηνεία σας εκρηκτική! Αλήθεια, πώς μια βέρα Κρητικοπούλα πείθει, επί σκηνής, ότι μητρική της γλώσσα είναι τα ισπανικά;
«Όφου είντα ’πε-νε δα! Εκρηκτική; Ευχαριστώ σας. Ξέρετε, αισθάνομαι πως όταν ο ηθοποιός απολαμβάνει αυτό που συμβαίνει την ώρα της παράστασης, μια ενέργεια εκπέμπεται από το σώμα μας και ό,τι κι αν κάνουμε αυτό εισπράττει το κοινό. Και συνομιλούμε σε μια γλώσσα πιο βαθειά από τις λέξεις. Όσα τεχνικά τεχνάσματα κι αν προσέθεσα κατά τη δημιουργία της παράστασης στο παίξιμό μου, είναι πλέον μετουσιωμένα και μεταρσιωμένα. Αν σας πείθω, λοιπόν, εικάζω πως σε αυτό οφείλεται».
Σε τόσο νέα ηλικία, λαμβάνετε διθυραμβικές κριτικές για τις ερμηνείες σε όλες τις παραστάσεις που πρωταγωνιστείτε! Περιγράψτε μας το συναίσθημα, γύρω από αυτό.
«Αρχικά κλαίω. Είναι κατάλυση ενέργειας. Γιατί στη σκηνή είμαι “γυμνή”. Ευγνωμονώ αυτό που συμβαίνει. Είναι μεγάλο μάθημα. Ακολουθεί ένα αυτομαστίγωμα εκλογίκευσης: “Δεν το αξίζω, τόσο σημαντικό αυτό που κάνω;”. Το αποδιώχνω ως μπορώ και ξανα-μπαίνω στην ευγνωμοσύνη. Η λογική, και διάφορα όμορφα αλλά δύσκολα βιώματα με κάνουν να μην ταυτίζω την ευτυχία μου με τη θεατρική επιτυχία, με το “έξω” γενικά. Σίγουρα την εκτιμώ αλλά η ζωή είναι και αλλού».
Πώς προέκυψε η τέχνη της υποκριτικής ως επιλογή στη ζωή σας και ποιες οι σπουδές σας στον χώρο;
«Έρευνα γούσταρα να κάνω. Η επαφή με την υποκριτή ήρθε γιατί ήθελα να γνωρίσω το σώμα μου και τις δυνατότητές μου. Σπουδές: Θεατρολογία στην Πάτρα, με εργαστήρια από τον Κώστα Φιλίππογλου, τον Μαρμαρινό… ύστερα Μεταπτυχιακό στο Σωματικό Θέατρο, Λονδίνο, και τέλος LeCoq, πάλι στο Λονδίνο. Η συνεργασία μας με τους Complicité, αν και δουλειά, ήταν ένα άλλο μεγάλο σχολείο».
Εύκολη ή δύσκολη η αποδοχή στον χώρο της τέχνης και ιδιαίτερα στο θέατρο;
«Δύσκολη συνεχής διαδικασία. Έτσι πρέπει. Αυτό που δεν μας χρειάζεται, είναι να κυνηγάμε το: “πρέπει να φαινόμαστε για να υπάρχουμε”, που τόσοι πολλοί έχουν εκμεταλλευτεί. Κυνηγώντας την αποδοχή, πολλοί έχουμε χάσει κάποια στιγμή τον εαυτό μας. Για μένα, αυτή είναι μεγαλύτερη δυσκολία. Στη δουλειά μας, το προϊόν είμαστε εμείς οι ίδιοι. Κι ο χώρος έχει μάθει πολύ κόσμο να είναι “κωλοπετσομένος” και ευγνώμων γιατί μπορεί να θυσίασε αλλά θα πάρει ή γιατί άλλοι είναι σε χειρότερη θέση, αγνοώντας συνεχώς τον πόνο. Όχι. Η βία δεν θέλει πέτσωμα. Αυτό είναι καταπίεση που προκαλεί ανταγωνισμούς, πενία, μικρές και μεγάλες εκδικήσεις αντί της δι-εκδίκησης βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων που στερούμαστε».
Μια συμβουλή σε νέους καλλιτέχνες, από μια νέα καλλιτέχνιδα;
«Ό,τι κάνεις, κάν’ το με αποδοχή κι αγάπη. Αλλιώς φύγε. Ούτε προσφέρεις, ούτε σου προσφέρει».
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]