Με δεκάδες νεκρούς σε βίαιες διαδηλώσεις στο Καζακστάν και τη Ρωσία να στέλνουν στρατεύματα για να καταπνίξουν τις ταραχές, η πάλαι ποτέ σταθερή χώρα της Κεντρικής Ασίας βρίσκεται στο χάος.
Με δεκάδες νεκρούς σε βίαιες διαδηλώσεις στο Καζακστάν και τη Ρωσία να στέλνουν στρατεύματα για να καταπνίξουν τις ταραχές, η πάλαι ποτέ σταθερή χώρα της Κεντρικής Ασίας βρίσκεται στο χάος.
Διαδηλώσεις ξέσπασαν το Σαββατοκύριακο στην πόλη Ζαναοζέν στην πλούσια σε πετρέλαιο δυτική περιοχή Μανγκιστάου για την πρωτοχρονιάτικη αύξηση των τιμών του υγραερίου πετρελαίου (LPG), το οποίο χρησιμοποιείται για αυτοκίνητα.
Η αναταραχή εξαπλώνεται στον περιφερειακό κόμβο του Ακτάου στις ακτές της Κασπίας Θάλασσας της πρώην σοβιετικής χώρας.
Την Τρίτη, χιλιάδες εξαγριωμένοι με την άνοδο των τιμών βγήκαν στους δρόμους του Αλμάτι, της μεγαλύτερης πόλης, με την αστυνομία να εκτοξεύει δακρυγόνα και χειροβομβίδες κρότου-λάμψης.
Αργότερα το ίδιο βράδυ, ο Πρόεδρος Κασίμ-Τζομάρτ Τοκάγιεφ επιβάλλει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην πόλη και στην ανήσυχη Δύση, αφού είπε ότι θα μείωνε την τιμή του υγραερίου εκεί σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τους διαδηλωτές.
Πολλοί φωνάζουν «Old Man Out!», («Έξω ο γέρος) μια αναφορά στον ισχυρό ακόμη προκάτοχο και μέντορα του Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ.
Εικόνες που δημοσιεύτηκαν αργότερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν ένα άγαλμα του πρώην προέδρου να γκρεμίζεται.
Το WhatsApp και άλλες δημοφιλείς εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων όπως το Telegram και το Signal είναι εκτός λειτουργίας.
Ο Τοκάγιεφ απολύει το υπουργικό συμβούλιο του νωρίς την Τετάρτη σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την άνευ προηγουμένου αναταραχή, αλλά διαδηλωτές συγκεντρώνονται ξανά, κλείνοντας δρόμους και εισβάλλοντας στα κεντρικά γραφεία της τοπικής κυβέρνησης του Αλμάτι.
Το γραφείο του δημάρχου και η προεδρική κατοικία στην πόλη φέρονται αργότερα στις φλόγες.
Κόβονται τα δίκτυα ίντερνετ και κινητής τηλεφωνίας, με παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης σε όλη τη χώρα.
Ο Τοκάγιεφ κατηγορεί τους διαδηλωτές για «μαζικές επιθέσεις κατά της επιβολής του νόμου» που άφησαν αρκετούς νεκρούς και πολλούς τραυματίες και ισχυρίζεται ότι η χώρα δέχεται επίθεση από "τρομοκρατικές" ομάδες. «Σκοπεύω να φερθώ όσο πιο σκληρά γίνεται», λέει.
Σε τηλεοπτικό διάγγελμα νωρίς την Πέμπτη, ο Τοκάγιεφ λέει ότι «τρομοκράτες» καταλαμβάνουν κτίρια, υποδομές και φορητά όπλα και πολεμούν τις δυνάμεις ασφαλείας.
Η αστυνομία λέει ότι σκότωσε «δεκάδες» διαδηλωτές κατά τη διάρκεια της νύχτας, καθώς προσπαθούσαν να καταλάβουν κυβερνητικά κτίρια και αστυνομικά τμήματα. Περίπου 2.000 συλλαμβάνονται.
Δεκαοκτώ αξιωματικοί ασφαλείας σκοτώθηκαν και 748 τραυματίστηκαν στις ταραχές, αναφέρουν τοπικά μέσα ενημέρωσης. Το υπουργείο Υγείας αναφέρει ότι 1.000 άνθρωποι έχουν τραυματιστεί.
Σε μια νέα προσπάθεια να κατευνάσει τους διαδηλωτές, η κυβέρνηση θέτει πλαφόν στην τιμή των καυσίμων για έξι μήνες.
Αλλά αργά το απόγευμα, οι εκρήξεις πυροβολισμών αντηχούν στους δρόμους του Αλμάτι. Στη συνέχεια, οι δυνάμεις ασφαλείας εκκαθαρίζουν την κεντρική πλατεία της πόλης, αναφέρουν ρωσικά μέσα ενημέρωσης.
Σχεδόν «εν χορώ», τα Ηνωμένα Έθνη, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο καλούν όλες τις πλευρές να απέχουν από τη βία.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, τα Ηνωμένα Έθνη και το Ηνωμένο Βασίλειο ζητούν «ειρηνική επίλυση», η Γαλλία κάνει λόγο «μέτρο», ενώ η ΕΕ λέει ότι η αποστολή ρωσικών στρατευμάτων «φέρνει πίσω μνήμες καταστάσεων που πρέπει να αποφευχθούν».
Η Βρετανία απηύθυνε σήμερα έκκληση για μια την εξεύρεση μιας ειρηνικής λύσης στην εξέγερση στο Καζακστάν, επισημαίνοντας πως παρακολουθεί τις εξελίξεις από κοντά. «Ανησυχούμε για τις βίαιες συγκρούσεις και παρακολουθούμε τις εξελίξεις από κοντά. Προτρέπουμε να μην υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση και θέλουμε να δούμε μια ειρηνική επίλυση», τόνισε.
Από την πλευρά της, η Γαλλία κάλεσε σήμερα όλες τις πλευρές που εμπλέκονται στην κρίση στο Καζακστάν, μεταξύ αυτών τη Ρωσία και τις συμμάχους της του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας που κλήθηκαν για να σώσουν αυτή την πρώην σοβιετική δημοκρατία, να επιδείξουν «αυτοσυγκράτηση» μετά τον θάνατο δεκάδων διαδηλωτών, που σκοτώθηκαν από την αστυνομία.
«Τα γεγονότα της νύχτας είναι εξαιρετικά ανησυχητικά. Καταδικάζουμε προφανώς τις βιαιοπραγίες που έλαβαν χώρα», δήλωσε ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας Ζαν Ιβ Λεντριάν, ενώπιον Ευρωπαίων δημοσιογράφων στο Παρίσι.
«Καλούμε όλα τα μέρη, είτε βρίσκονται στο Καζακστάν είτε στο πλαίσιο του ΟΣΣΑ να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να ξεκινήσουν διάλογο», τόνισε ο Ζαν Ιβ Λε Ντριάν, προσθέτοντας πως θα συζητήσει το θέμα αργότερα σήμερα με τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ, που βρίσκεται στο Παρίσι με την ευκαιρία της έναρξης της γαλλικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση «ανησυχεί πολύ» από την εξέλιξη της κατάστασης στο Καζακστάν και η αποστολή εξωτερικής στρατιωτικής βοήθειας θυμίζει «καταστάσεις που πρέπει να αποφευχθούν», δήλωσε σήμερα ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Γιοσέπ Μπορέλ.
«Μεγάλη ανησυχία όσον αφορά την εξέλιξη της κατάστασης στο Καζακστάν. Η εξωτερική στρατιωτική βοήθεια θυμίζει καταστάσεις που πρέπει να αποφευχθούν», δήλωσε στον λογαριασμό του στο Twitter, μετά την αποστολή «ειρηνευτικών δυνάμεων» στο Καζακστάν από τη Ρωσία και τους συμμάχους της του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ/ CSTO).
naftemporiki.gr με πληροφορίες από AFP