Συμπεράσματα της Ομάδας Εργασίας του ΥΠΠΟΑ για την Κλιματική Αλλαγή και την Πολιτιστική Κληρονομιά

Τα συμπεράσματα της Ομάδας Εργασίας του ΥΠΠΟΑ για την Κλιματική Αλλαγή και την Πολιτιστική Κληρονομιά παρουσιάστηκαν σήμερα σε Συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, παρουσία του ΓΓ Πολιτισμού Γιώργου Διδασκάλου, του Προέδρου της Ομάδας καθηγητή Κώστα Καρτάλη και των μελών της.

Όπως είπε η Λίνα Μενδώνη, «Το Υπουργείο Πολιτισμού εγκαίρως, από τον Οκτώβρη του 2019, απασχολήθηκε με το θέμα της κλιματικής αλλαγής και επικεντρώθηκε στη δημιουργία των προϋποθέσεων για τη σύνταξη και εφαρμογή ενός  Εθνικού Σχεδίου Δράσης- Πολιτιστική Κληρονομιά και Κλιματική Αλλαγή, με ορίζοντα το 2022.

Μέχρι σήμερα τουλάχιστον, δεν έχει καταγραφεί συστηματικός κίνδυνος για κάποιο συγκεκριμένο μνημείο ή για κάποιο στοιχείο της πολιτιστικής κληρονομιάς που να αποδίδεται στην κλιματική κρίση. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι είναι αμελητέα τα φαινόμενα τα οποία ολοένα και αυξάνονται. Η επίδραση της Κλιματικής Κρίσης στην αύξηση της συχνότητας και της έντασης των ακραίων καιρικών φαινομένων θέτει νέες προκλήσεις στο εγχείρημα της θωράκισης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς από τις σχετικές επιπτώσεις. Σημειώνονται  πλέον ακραία καιρικά φαινόμενα, που δημιουργούν προκλήσεις τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά. Αυτό το οποίο θεωρώ κρίσιμο είναι η πρόληψη, όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις άλλωστε».

Αναφερόμενη στις βασικές αρχές του Εθνικού Σχεδίου Δράσης «Πολιτιστική Κληρονομιά και Κλιματική Αλλαγή», η Υπουργός υπογράμμισε ότι:

• Διαπερνούν όλες τις πολιτικές που διασταυρώνονται με την προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, δηλαδή α) του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, β) της προστασίας του περιβάλλοντος, γ) της προσαρμογής και του μετριασμού των επιπτώσεων στην Κλιματική Αλλαγή, δ) της Πολιτικής Προστασίας.
• Το σχέδιο του ΥΠΠΟΑ έχει ορίζοντα υλοποίησης το 2050, με ενδιάμεσους στόχους ανά 5ετία, και δράσεις που έχουν εξειδικευτεί μέχρι το 2030.
• Προβλέπουν την ενσωμάτωση και αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης Πολιτιστική Κληρονομιά και Κλιματική Αλλαγή σε νέα δεδομένα για τους κλιματικούς κινδύνους, με ευελιξία και προσαρμοστικότητα.
• Θωρακίζουν τα στοιχεία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς από τις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής, υποστηρίζοντας και αναδεικνύοντας την αναπτυξιακή διάσταση του Πολιτισμού.

Η Λίνα Μενδώνη σημείωσε ότι το σχέδιο του ΥΠΠΟΑ είναι συνδεδεμένο με τις  ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές, με την ανάπτυξη ολιστικών σχεδίων. Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού συνεργάζεται ήδη, με τα συναρμόδια Υπουργεία- Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, και Περιβάλλοντος- καθώς και με την Περιφερειακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση. Επίσης, οι παρατηρήσεις όλων των Υπηρεσιών του Υπουργείου που συνδέονται με τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, θα καταγράφονται σε μία κεντρική ηλεκτρονική πλατφόρμα.

Ως προς τα διαχειριστικά σχέδια των αρχαιολογικών χώρων, το ΥΠΠΟΑ έχει ήδη προχωρήσει σε 15 από τα 18 μνημεία τα οποία είναι ενταγμένα στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Επίσης, υλοποιείται μία μελέτη ωρίμανσης για την εκπόνηση ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης κινδύνων για τους αρχαιολογικούς χώρους των Μυκηνών, της Τίρυνθας, της Ακρόπολης των Αθηνών και της Μονής Δαφνίου».

Τέλος, το ΥΠΠΟΑ έχει εντάξει στο Ταμείο Ανάκαμψης το έργο της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης με προϋπολογισμό περίπου 32.000.000€ στο οποίο, εκτός από συγκεκριμένες δράσεις που αφορούν στην παρακολούθηση, ψηφιοποίηση, και συστηματικό έλεγχο των επιπτώσεων, έχουν περιληφθεί  έργα αιχμής σε μεγἀλους αρχαιολογικούς χώρους. Συγκεκριμένα, στους Δελφούς, στο Δίον, στα μινωϊκά ανάκτορα της Φαιστού και των Μαλίων, στους Φιλίππους και στον Μυστρά. Το πρόγραμμα πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Εθνικό Αστεροσκοπείο και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.

[email protected]