O Rawls σε ρόλο συνηγόρου

Οι «Διαλέξεις στην ιστορία της πολιτικής φιλοσοφίας» κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κριτική· στηρίζονται στις διαλέξεις και τις σημειώσεις του John Rawls [1921-2002] για το μάθημα της Σύγχρονης Πολιτικής Θεωρίας που δίδαξε στο Χάρβαρντ από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 μέχρι το 1995 και φέρουν την υπογραφή του αναμφισβήτητα σημαντικότερου σύγχρονου πολιτικού φιλοσόφου της αγγλοαμερικανικής παράδοσης.

Πρόκειται για μια πρωτότυπη, βαθυστόχαστη και φρέσκια ματιά στο έργο κορυφαίων φιλοσόφων –Hobbes, Locke, Hume, Rousseau, Mill, Marx, Sidgwick, Butler· σε επιμέλεια πρωτότυπου από τον Samuel Freeman και  μετάφραση των Γρηγόρη Μολύβα και Αγλαΐας Μελά.

Δίχως να αγνοεί το ιστορικό πλαίσιο, ο Rawls αναλύει συστηματικά τους μεγάλους σταθμούς της νεωτερικής φιλοσοφίας με καθοδηγητικό μίτο θεμελιώδη ερωτήματα,  τα οποία διαμόρφωσαν το σύγχρονο δημοκρατικό ιδεώδες, παρουσιάζοντας συνάμα έναν υποδειγματικό τρόπο ανάλυσης των φιλοσοφικών κειμένων.

Ο Rawls αγωνίζεται για τη βέλτιστη ερμηνεία των θεωριών, ώστε να αναδείξει στο έπακρο τη συνοχή τους με τους δικούς τους, κατά το δυνατόν, όρους. Αφήνει τους φιλοσόφους να μιλήσουν και δεν μιλά ο ίδιος στη θέση τους, ή, όταν το κάνει, υιοθετεί τον ρόλο του συνηγόρου τους, ενός πραγματικά ικανού συνηγόρου. Γι’ αυτό και ο αναγνώστης, διαβάζοντας τις Διαλέξεις, μαθαίνει, πρωτίστως, να σκέφτεται και να συνομιλεί γόνιμα με τους κλασικούς. Μπορεί, επίσης, να ανιχνεύσει διανοητικές διαδρομές που φωτίζουν πτυχές της σκέψης του ίδιου του Rawls, η οποία, εν πολλοίς, καθόρισε την πορεία της σύγχρονης πολιτικής φιλοσοφίας.

Ο  Αμερικανός φιλόσοφος Rawls υπήρξε κυρίαρχη μορφή της ηθικής και πολιτικής φιλοσοφίας του 20ού αιώνα. Τιμήθηκε με το Βραβείο Schock Λογικής και Φιλοσοφίας και με το Εθνικό Μετάλλιο των ΗΠΑ στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (National Humanities Medal). Το magnum opus του, «Θεωρία της Δικαιοσύνης» (1971), έχει χαρακτηριστεί ως «το σημαντικότερο έργο στην ηθική φιλοσοφία μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο».

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]