Τα είχε σχεδόν όλα το μενού της συνόδου κορυφής των «20» στη Ρώμη: Συμφωνία για τον ελάχιστο φόρο στις πολυεθνικές.Αποδοχή του στόχου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον εμβολιασμό του 70% του πληθυσμού όλων των χωρών του κόσμου κατά του Covid ως ,τα μέσα του 2022.
Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Τα είχε σχεδόν όλα το μενού της συνόδου κορυφής των «20» στη Ρώμη: Συμφωνία για τον ελάχιστο φόρο στις πολυεθνικές.Αποδοχή του στόχου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον εμβολιασμό του 70% του πληθυσμού όλων των χωρών του κόσμου κατά του Covid ως ,τα μέσα του 2022. Η συμμετοχή μάλιστα γιατρών και νοσηλευτών στην οικογενειακή φωτογραφία των «20», με πρωτοβουλία του οικοδεσπότη ,Ιταλού πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι, έγινε δεκτή με μεγάλη ικανοποίηση από όλον τον κόσμο. Ωστόσο, δεν έγινε σαφές τι ακριβώς θέλουν να κάνουν οι οικονομικά ισχυρές βιομηχανικά χώρες για να επιτύχουν αυτόν τον στόχο. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΠΟΥ, μόλις το 48,7% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει εμβολιαστεί μέχρι στιγμής ,τουλάχιστον μία φορά. Ο αριθμός των πλήρως εμβολιασμένων σε όλο τον κόσμο δεν ξεπερνά το 38%, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Απευθυνόμενος στη G20, o επικεφαλής του ΠΟΥ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους ,αναρωτήθηκε πάντως: «Πόσοι ακόμη άνθρωποι θα πεθάνουν σε αυτή και μελλοντικές πανδημίες;»… «H απάντηση είναι στα χέρια σας», πρόσθεσε ,καλώντας τους 20 ηγέτες να δράσουν αποφασιστικά. «Επτά δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων έχουν χορηγηθεί μέχρι στιγμής, αλλά μόνο το 0,4% από αυτές σε χώρες χαμηλού εισοδήματος και το 80% στις χώρες της G20. Όλοι καταλαβαίνουν ότι οι κυβερνήσεις θέλουν πρώτα να προστατεύσουν τους δικούς τους πληθυσμούς.Αλλά η διασφάλιση της ισότητας στη διανομή των εμβολίων δεν είναι πράξη φιλανθρωπίας, είναι προς το συμφέρον όλου του πλανήτη », είπε ο Τέντρος.
Στο περιθώριο της συνόδου, επιλύθηκε η μακροχρόνια διαμάχη ΗΠΑ-ΕΕ σχετικά με τους ειδικούς δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου στην Αμερική, κάτι που αποτελούσε από τα μεγαλύτερα προβλήματα στις σχέσεις μεταξύ των διατλαντικών εταίρων.Σύμφωνα με την κατ' αρχήν συμφωνία, η ΕΕ θα μπορεί να εξάγει εισάγει ορισμένες ποσότητες μετάλλων στις ΗΠΑ χωρίς δασμούς.
Αλλά και το Ιράν είχε την «τιμητική»του, καθώς πραγματοποιήθηκε επίσης και μια μίνι σύνοδος κορυφής για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης με τη συμμετοχή των ηγετών των Ηνωμένων Πολιτειών, της Βρετανίας ,της Γαλλίας και της Γερμανίας, όπου αποφασίστηκε η επανάληψη των διαπραγματεύσεων.
Κατά τα λοιπά ,το μενού της G20 είχε επίσης διμερείς συναντήσεις των ηγετών, την πρώτη γνωριμία του Τζο Μπάιντεν με τον υποψήφιο νέο καγκελάριο της Γερμανίας Ολαφ Σολτς, τον οποίο προσφώνησε …Σούλτς ο Αμερικανός πρόεδρος σκορπώντας το γέλιο στους παρισταμένους.
Ασάφεια για την κλιματική κρίση
Στο μεγάλο θέμα πάντως-την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης-η σύνοδος των 20 φάνηκε κατώτερη των περιστάσεων: Η απόφαση προβλέπει και σωστά τη δέσμευση για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου, αλλά αποφεύγονται οι αυστηρές δεσμεύσεις. Δεν γίνεται αναφορά στην ανάγκη για «άμεση δράση» και για τον στόχο μηδενικών εκπομπών έως το 2050, εκτός από ένα γενικό «μέχρι τα μέσα του αιώνα». Το γεγονός αυτό λύνει τα χέρια σε χώρες, όπως η Ινδία και η Κίνα να μεταθέσουν μια δεκαετία αργότερα -από το 2050 στο 2060-τον μηδενισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ο κινέζος ηγέτης Σι Τζιπινγκ απέφυγε μάλιστα να παραστεί δια ζώσης στη σύνοδο, προτιμώντας να μιλήσει διαδικτυακά από το Πεκίνο. Όπως και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν .Δύο ιδιαίτερα σημαντικές απουσίες, καθώς η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος ρυπαντής του πλανήτη-ευθύνεται για το 25% CO2-και η Ρωσία ο τέταρτος κατά σειρά.
H μη λήψη αυστηρών και συγκεκριμένων μέτρων από τους 20 , δεν απειλεί βέβαια μόνο τις χώρες τους, αλλά ολόκληρο τον πλανήτη: «Οι χώρες της G20 ευθύνονται κάθε χρόνο για το 79% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Οι υπόλοιπες 188 χώρες του κόσμου, ευθύνονται μόλις για το υπόλοιπο 24%», γράφει η ιταλική La Stampa.
Η G20 περιορίστηκε όμως απλά σε μια δήλωση καλών προθέσεων . Αφήνοντας ασαφή την χρονική προθεσμία για τον μηδενισμό των εκπομπών CO2, οι 20 ουσιαστικά ναρκοθέτησαν την σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα, που άνοιξε χθες τις πύλες της στη Γλασκώβη. Αυτό δεν ήταν αρκετό για τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος εμφανίστηκε απογοητευμένος καθώς κατευθυνόταν προς τη Γλασκώβη. «Φεύγω από τη Ρώμη με τις ελπίδες μου ανεκπλήρωτες - αλλά τουλάχιστον δεν θάφτηκαν», είπε χαρακτηριστικά ο Γκουτέρες
Μήνυμα αδράνειας στη Γλασκώβη
Τουλάχιστον 120 ηγέτες από όλον τον κόσμο άρχισαν να καταφτάνουν από χθες στην πρωτεύουσα της Σκωτίας για να παραστούν στη διάσκεψη COP26 του ΟΗΕ για το κλίμα. Μια διάσκεψη που αποκτά όλο και πιο κρίσιμο χαρακτήρα, καθώς οι κλιματικές προβλέψεις γίνονται όλο και πιο δυσοίωνες, ενώ ο χρόνος καθίσταται όλο και πιο ουσιαστικό και πιεστικός. Οι προσδοκίες είναι μεγάλες, αλλά πλέον -και μετά τη G20-είναι αβέβαιο αν θα εκπληρωθούν. Στην πραγματικότητα, όπως έχει ως τώρα η κατάσταση, οι εκπομπές θα συνεχίσουν να αυξάνονται μέχρι το 2030. Για να επιτευχθεί ο στόχος των 1,5 βαθμών Κελσίου, τα κράτη θα πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές στο μισό σε σύγκριση με το 2010.
«Οι άνθρωποι έχουν βαρεθεί να ακούν μόνο για δεσμεύσεις και στόχους και όχι συγκεκριμένα σχέδια δράσης», λέει η Γαλλίδα οικονομολόγος ,Λοράνς Τιμπιανά, Διευθύνουσα Σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για το Κλίμα (ECF και από τους πρωτεργάτες της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα, το 2015. Έξι χρόνια μετά την υιοθέτηση της Συμφωνίας του Παρισιού -της πρώτης νομικά δεσμευτικής συμφωνίας- οι χώρες εισέρχονται επιτέλους στον πρώτο κύκλο υλοποίησης των δεσμεύσεών τους. Ωστόσο, το εγχειρίδιο εφαρμογής της συμφωνίας, που υποτίθεται ότι επιτρέπει την αυστηρή εφαρμογή της Συμφωνίας, δεν έχει ακόμη εγκριθεί, σύμφωνα με την οργάνωση «Climate Action Network» . Στη Γλασκώβη, «τα κράτη πρέπει να υιοθετήσουν ένα κοινό πενταετές χρονοδιάγραμμα για να μπορούν να κάνουν τακτικό απολογισμό των στόχων τους, αλλά και να καθορίσουν ενιαίους και διαφανείς κανόνες αναφοράς» , εκτιμά η διεθνής οικολογική οργάνωση, υπενθυμίζοντας ότι ο μηχανισμός αξιολόγησης της συμφωνίας του Παρισιού πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή για πρώτη φορά το 2023.
Ο βρετανός Αλοκ Σάρμα ,εκλεγμένος Πρόεδρος της Παγκόσμιας Διάσκεψης για την Κλιματική Αλλαγή, άνοιξε χθες τις εργασίες της COP26 , απευθύνοντας δραματική έκκληση αφύπνισης. «Αν η κλιματική αλλαγή δεν τεθεί υπό έλεγχο τώρα, η ανθρωπότητα θα αντιμετωπίσει μια καταστροφή», είπε ο Σάρμα. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ, ακόμη και με τις τελευταίες δεσμεύσεις που ανακοινώθηκαν από τα κράτη για το 2030, ο πλανήτης οδεύει προς μια «καταστροφική» αύξηση της θερμοκρασίας + 2,7°C μέχρι το τέλος του αιώνα. Ο Σάρμα, συνοψίζει σε πέντε λέξεις την αποστολή της Γλασκώβης: «Keep the 1,5°C target alive »