Πολιτιστικά
Δευτέρα, 25 Οκτωβρίου 2021 02:29

Claude Cahun: H Google τιμά με doodle την σπουδαία Γαλλίδα φωτογράφο

Η Γαλλίδα φωτογράφος Claude Cahun (Κλοντ Καέν), γνωστή για τις αυτοπροσωπογραφίες της οι οποίες αμφισβήτησαν τα πρότυπα φύλου και σεξουαλικότητας στις αρχές του 20ου αιώνα, έχει σήμερα την τιμητική της, αφού η Google της αφιερώνει το σημερινό της doodle, με αφορμή τη συμπλήρωση 127 χρόνων από τη γέννησή της.

Η Γαλλίδα φωτογράφος Claude Cahun (Κλοντ Καέν), γνωστή για τις αυτοπροσωπογραφίες της οι οποίες αμφισβήτησαν τα πρότυπα φύλου και σεξουαλικότητας στις αρχές του 20ου αιώνα, έχει σήμερα την τιμητική της, αφού η Google της αφιερώνει το σημερινό της doodle, με αφορμή τη συμπλήρωση 127 χρόνων από τη γέννησή της.

Η Cahun γεννήθηκε στη Νάντη στις 25 Οκτωβρίου 1894 ως Lucy Renee Mathilde Schwob. Ήταν ανιψιά του avant-garde συμβολιστή Γαλλοεβραίου συγγραφέα Marcel Schwob και ανιψιά του οριενταλιστή συγγραφέα David Léon Cahun. Όταν ήταν μόλις τεσσάρων ετών, η μητέρα της άρχισε να φανερώνει σημάδια ψυχικής ασθένειας και ο μόνιμος εγκλεισμός της σε ψυχιατρική μονάδα κλόνισε τη ζωή της οικογένειας.

Ανατράφηκε από τη γιαγιά της Ματίλντ Καχούν. Το 1918 αλλάζει το όνομά της σε Claude Cahun, αφού έχει πρώτα χρησιμοποιήσει τα ονόματα Claude Courlis και Daniel Douglas. Όταν οι γονείς της χώρισαν, ο πατέρας της ξαναπαντρεύτηκε την Madame Malherbe. Η κόρη της Μαλέρμπ, Σουζάν, θα γινόταν η σύντροφος της Claude για τα επόμενα σαράντα χρόνια. Θα άλλαζε και εκείνη όνομα και θα υιοθετούσε το Marcel Moore. Από μόνο του το γεγονός ότι δυο θετές αδερφές ήταν ζευγάρι αποτελούσε σκάνδαλο. 

Μέχρι το 1916 η δουλειά της Claude είχε καθιερωθεί και αντανακλούσε τη δυναμική της fine art σκηνής σε συνδυασμό με το ενδιαφέρον που υπήρχε εκείνη την εποχή για τους μη δυτικούς πολιτισμούς. Έκανε εικονογραφήσεις για βιβλία και περιοδικά και η δουλειά της είχε παρουσιαστεί σε σημαντικούς χώρους όπως το Φθινοπωρινό σαλόνι. Claude και Marcel μετακομίζουν στο Παρίσι και στις αρχές της δεκαετίας του 1920 συνδέθηκαν στενά με τους δημοσιογραφικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους της εποχής.

Η Claude δημιουργεί μια περσόνα, μέσω της οποίας διατυπώνει τις παραλλαγές πάνω στο φύλο: θηλυκό, αρσενικό, ανδρόγυνο. Η προσωπική σεξουαλική της αμφισημία καλλιεργείται συνειδητά και θέτει υπό αμφισβήτηση καθιερωμένες νόρμες και συμβάσεις. Το πορτρέτο της με την Marcel Moore, το 1921 θα μπορούσε να διαβαστεί ως μια αλληγορία της σχέσης τους, μια σχέση με βαθιά εγγύτητα και κατανόηση μεταξύ δύο ισχυρών προσωπικοτήτων.

Το 1928, αναπαράστησε τον εαυτό της με το κεφάλι της ξυρισμένο, φορώντας χαλαρά ένα αντρικό σακάκι. Το 1929 η Claude δημοσιεύει άρθρα για την αμφιλεγόμενη θεωρία του Havelock Ellis, η οποία προέβλεπε τη δυνατότητα ύπαρξης ενός τρίτου φύλου, ενώνοντας αρσενικά και γυναικεία χαρακτηριστικά.  

Συνδέεται με το Théâtre Esoterique με επικεφαλής τον Pierre-Albert Birot και είναι εμφανής η επιρροή της υποκριτικής τέχνης στο έργο της. Αν και η ίδια περιγράφεται ως μέλος των σουρεαλιστών, διαχωρίζεται γρήγορα από την ανδροκρατούμενη ομάδα τους. Άλλωστε στο κίνημα όχι μόνο συμμετείχαν ελάχιστες γυναίκες, αλλά είχαν και συγκεκριμένους ρόλους, αυτούς της  μούσας ή της femme fatale.  

Το 1930, η Claude δημοσιεύει το αυτοβιογραφικό έργο “Aveux non Avenus” (“Disavowed Confessions”) ένα βιβλίο ποιημάτων, φιλοσοφικών και πνευματικών διαλόγων και συλλογισμών. Το βιβλίο περιείχε και μια σειρά φωτομοντάζ που έγιναν σε συνεργασία με την Suzanne ως Marcel Moore. Το 1932 οι θετές αδελφές και σύντροφοι προσχώρησαν στην Ένωση des Artistes et Ecrivains Revolutionnaires (επαναστατών καλλιτεχνών και συγγραφέων), η οποία ήταν υπό την αιγίδα του Κομμουνιστικού Κόμματος, αλλά το Μάιο του 1934 η Claude δημοσίευσε ένα σύντομο δοκίμιο με τίτλο “Les Paris sont Ouverts”.

Ήταν μια επίθεση κατά της προπαγάνδας της πολιτιστικής πολιτικής του Κομμουνιστικού Κόμματος. Το 1935 ίδρυσαν την Contre Attaque, μια ομάδα των σουρεαλιστών και φίλων διαμαρτυρόμενων για την άνοδο του Χίτλερ και την εξάπλωση του φασισμού στη Γαλλία. Δούλεψαν για την αντιναζιστική προπαγάνδα, συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν. Η ευαίσθητη υγεία της Claude επιβαρύνθηκε στη διάρκεια του πολέμου, έτσι αργότερα, σε πολλές δουλειές της βλέπουμε ξεκάθαρα το θέμα του θανάτου.

Πέθανε στις 8 Δεκεμβρίου 1954, σε ηλικία 60 ετών. Το πιστοποιητικό θανάτου έγραφε «στεφανιαία και πνευμονική εμβολή». Η σύντροφός της Marcel Moore, με την οποία είχαν ζήσει μαζί 40 χρόνια, αυτοκτόνησε το 1972.  

Σε όλη της τη ζωή η Claude Cahun χρησιμοποίησε την ίδια της την εικόνα προκειμένου να διαλύσει τα κλισέ γύρω από την ιδέα της ταυτότητας.  Υπήρξε μια προσωπικότητα που αψήφησε τις σεξουαλικές, κοινωνικές και ηθικές συμβάσεις, προτείνοντας μια νεωτερικότητα που υπήρξε σημαντική επιρροή για πολλούς σύγχρονους καλλιτέχνες. Η σεξουαλική της αμφισημία συνειδητά καλλιέργησε και έθεσε υπό αμφισβήτηση καθιερωμένες νόρμες και συμβάσεις.